اظهارات صریح وزیر بهداشت درباره حادثه پلاسکو و وضعیت نظام سلامت

سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی در بیست و چهارمین مجمع عمومی انجمن اسلامی جامعه پزشکی، ضمن تسلیت درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، گفت: دیگر کسی مانند آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در انقلاب تکرار نمی‌شود. آرزوی ایشان تا آخرین لحظه حیات، آرامش و پیشرفت کشور بود که امیدواریم این آرزوها محقق شود.

وی همچنین به حادثه ریزش ساختمان پلاسکو اشاره و ضمن تسلیت به بازماندگان قربانیان این حادثه اظهار کرد: متاسفانه ما در کشور گرفتار رودربایستی و در کنار آن فساد هستیم و این دو عامل، موانع بزرگ اجرا و حتی تصویب قانون درست و موثر هستند. بنابراین تا این دو عامل وجود داشته باشد، چنین حوادثی باز هم تکرار می‌شود. ما نیز در حوزه مسئولیت خودمان از این بحران به آن بحران می‌رویم. به طوری که هنوز حادثه «حله» تمام نشده، حادثه برخورد قطار رخ می‌دهد و بعد هم بحران‌های دیگر و امروز هم ریزش ساختمان پلاسکو.  بر این اساس امیدوارم به خودمان بیاییم و قوانین درست و موثر را تصویب و اجرا کنیم.

انتقاد هاشمی از ضعف مدیریتی سلامت در دولت گذشته

هاشمی در ادامه، به مشکلات مدیریتی در دولت قبل اشاره و اظهار کرد: در دو سال منتهی به مسئولیت آقای طریقت در دولت گذشته، تقریبا ما در وزارت بهداشت، وزیر نداشتیم؛ چراکه وزیر و دولت با هم مشکل داشتند و وزیر هم راهی جز توسل به مجلس نداشت که نهایتا با بی‌تدبیری منجر به عزل وزیر شد و آقای دیگری به پست وزارت رسیدند که آنها هم سلامت را چاه ویل می‌دانستند.

وی افزود: من هیچگاه درباره دولت گذشته و افرادی که حضور داشتند، صحبتی نکردم اما در طی سه ماه گذشته رفتارهایی را دیدم که شاید این حرف‌ها را برای تسکین می‌گویم که البته تسکین‌بخش هم نیست. در دولت گذشته طی ۷ ماه شاهد ایجاد ۳۰ دانشکده بودیم که وزارت بهداشت را متحمل بودجه کلان بدون بازدهی لازم کرده است. حال در آن زمان راس کشور که دومین مقام مملکت محسوب می‌شود، حوزه سلامت را قبول نداشت.

روایت وزیر بهداشت از مشکلات تامین دارو در ابتدای دولت یازدهم

هاشمی با بیان اینکه ما در این دوره با بدهی ۸ هزار میلیاردی وزارتخانه را تحویل گرفتیم، ادامه داد: اینکه در دارو چه مشکلاتی داشتیم و در برخی استان‌ها شورای تامین تشکیل شده بود، بماند. در عین حال وضع نامطلوب نیروی انسانی، زیرساخت‌های سلامت و … هم وجود داشت.

دو هدف انقلاب اسلامی برپایی اخلاق و رفاه بود، اما …

وزیر بهداشت با انتقاد از خودزنی جامعه پزشکی، افزود: ما اصلا توقع نداریم خدمات نظام سلامت ایران مانند سوئیس و سوئد باشد اما باید توجه کرد که انقلاب ما دو انگیزه داشت؛ اول برپایی اخلاق و دوم ایجاد رفاه و آسایش برای مردم. حال باید ببینیم که شرایطمان به چه صورت است. باید بدانیم که واقعا شرایطمان خجالت‌آور است.

۶۴ درصد تخت های تهران فرسوده‌اند

هاشمی همچنین وضعیت نظام سلامت کشور را با برخی کشورهای منطقه و جهان مقایسه کرد و گفت: در حال حاضر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت ۱.۷ تخت بیمارستانی داریم که از کشورهای ترکیه، ازبکستان، آذربایجان و … در منطقه پایین‌تر هستیم و تنها از کشورهایی مثل افغانستان، پاکستان، عراق و سوریه جلوتریم. حال دولت عراق هم سه برابر بیشتر از ما به حوزه سلامت پول اختصاص می‌دهد. در حال حاضر باید فکر کنیم که اگر در شهری مانند تهران زلزله بیاید آیا پناهگاه مردم، جایی جز بیمارستان است؟ حال باید بگوییم که بعد از انقلاب چند بیمارستان در تهران ساخته شده است؟ در حال حاضر  ۶۲ درصد تخت‌های بیمارستانی کشورمان فرسوده‌اند که این آمار در تهران به ۶۴ درصد می‌رسد. ما در چنین شرایطی می‌گوییم اگر دولت پول ندارد، اجازه دهید بخش خصوصی یا سرمایه‌گذاران خارجی وارد کار شوند. حال ببینید برخی از پزشکان در این‌باره چه صحبت‌هایی می‌کنند.

وزیر بهداشت به وضعیت تخت‌های مراقبت‌های ویژه اشاره کرد و افزود: در ابتدای دولت تعداد تخت‌های ویژه ما ۵۰۰۰ تخت بود که اکنون ما ۲۵۰۰ تخت ویژه دیگر به آن اضافه کرده‌ایم یعنی در این مدت، دولت یازدهم به اندازه ۵۰ درصد کل تخت‌های مراقبت‌های ویژه، تخت اضافه کرده است. همچنین بلوک‌های زایمانی، زیرساخت‌های درمان و … را ساماندهی کرده‌ایم.

وزیر بهداشت در ادامه اظهار کرد:  تعداد پزشک به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت در ایران از همه کشورهای منطقه کمتر است؛ به طوری که با ۱.۲۸ پزشک به ازای ۱۰۰۰ نفر جمعیت، قرار بود بر اساس سند چشم‌انداز در رتبه اول منطقه قرار بگیریم.

وی با اعلام اینکه به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت ۱.۴ پرستار داریم، گفت: در سه سال گذشته حداقل ۳۰ هزار پرستار بازنشسته شده‌اند اما نتوانسته‌ایم یک نفر پرستار استخدام کنیم. در مجلس قوانین شیکی را نوشتیم و گفتیم پرداخت از جیب مردم در حوزه سلامت باید به کمتر از ۳۰ درصد کاهش یابد اما باید هزینه کنیم تا این اتفاق بیفتد. هزینه‌های حوزه سلامت را یا دولت، یا بیمه و یا مردم باید پرداخت کنند. در این سال‌ها چون دولت پول سلامت را نمی‌داد، مردم آن را از جیب پرداخت می‌کردند؛ به طوری که در سال ۲۰۱۰ جزو بدترین کشورها در حوزه پرداخت از جیب بودیم. حال برخی آقایان اقتصادی از چپ و راست درباره هزینه‌های سلامت صحبت می‌کنند. باید بدانند که اگر هزینه‌های این حوزه در سال ۹۱ و ۹۲ کاهش یافت، به دلیل افزایش قیمت دلار بود و باعث شد که مردم مراجعه به سیستم سلامت را در زندگی‌شان حذف کنند.

هاشمی ادامه داد: ما در این دولت هنوز به میزان هزینه‌های سال ۹۰ هم نرسیده‌ایم. حال اگر کاری کردیم که ارزش پول ملی کاهش یابد و دلار سه برابر شود، بی‌عرضگی است و مقصر سیستم سلامت نیست. بنابراین آقایان اقتصادی اول وضعیت سلامت سایر کشورها را ببینند و بعد اظهارنظر کنند.

وزیر بهداشت با بیان اینکه ما در طرح تحول دسترسی را افزایش دادیم، از مردم حفاظت مالی کردیم و زیرساخت‌ها را توسعه دادیم، گفت: باید توجه کرد که پوشش همگانی سلامت، اولین قدم برای تحقق عدالت در سلامت است و اقدامی است که همه دنیا آن را انجام داده‌اند. حال ما در این مدت پرداخت از جیب مردم را کاهش دادیم که متاسفانه در حال حاضر به دلیل سوء رفتار بیمه‌ها در معرض آسیب قرار گرفته است. اگر بیمه حق درمان را می‌داد اکنون بیمارستان‌ها به خاک سیاه نمی‌نشستند.

“تحول سلامت” چیزی جز اجرای قانون نبود

هاشمی با تاکید بر اینکه طرح تحول سلامت، چیزی جز اجرای قانون نبود، به موضوع ممنوعیت دو شغله بودن پزشکان اشاره و اظهار کرد: راه حل این موضوعات جنجال ایجادکردن نیست، بلکه راه حلش افزایش پزشک، پرداخت به‌موقع مطالبات و حمایت از پزشکان و پرستاران است.

پزشک خانواده برای پیشگیری است

وی با بیان اینکه برنامه پزشک خانواده برای پیشگیری از بتلا به بیماری است، گفت: ما معتقدیم که اجرای برنامه پزشک خانواده به این روش درست نیست. در عین حال نظام ارجاع حتما باید در کشور ایجاد شود اما نیازمند زیرساخت است. آقای دکتری که پیش از ما وزیر بود، می‌گفت من می‌خواهم هر هفته در یک استان پزشک خانواده را افتتاح کنم. در دوره خانم دکتر دستجردی نیز خودشان اعلام کردند که برای استقرار پزشک خانواده پنج سال زمان لازم است. حال رییس دولت می‌گفت چرا پنج سال، دو ساله کار را راه بیندازید! این اقدامات نیازمند پول است.

هاشمی در بخش دیگری از سخنانش به بودجه طرح تحول نظام سلامت اشاره و اظهار کرد: درباره بودجه طرح تحول سلامت حرف‌های زیادی زده شد. در حالیکه کل بودجه طرح در سال ۹۳، ۶۲۵۰ میلیارد تومان بود و میزان آن در سال ۹۴ و ۹۵ به ترتیب به ۴۲۵۰ و نهایتا ۴۰۰۰ میلیارد تومان رسید.

۱۴ درصد هزینه‌های طرح تحول سلامت برای کارکنان صرف شد

وی کارنامه نظام سلامت و دولت یازدهم در سلامت را درخشان دانست و گفت: برخی طرح تحول را طرح تحول درآمد پزشکان می‌دانند و حضور پزشکان در مناطق مرزی سراوان و فعالیت‌های شبانه‌روزی را نادیده گرفته و پشت تریبون‌ها نظام سلامت را می‌کوبند. باید توجه کرد که ما کل هزینه‌های طرح تحول را حساب کردیم و تنها ۱۴ درصد آن برای کارکنان اعم از پزشک و غیرپزشک صرف شده است و ۵۱ درصد هزینه صرف کاهش پرداخت از جیب مردم شده و ۳۱ درصد نیز برای ارتقای زیرساخت‌ها خرج شده است. این در حالی است که برخی بارها گفته‌اند که تمام پول طرح تحول سلامت را در جیب پزشکان ریخته‌اند و طرح تحول سلامت، به طرح تحول درآمد پزشکان بدل شده است اما این حرف‌ها کاملا بی‌اساس است.

هاشمی حقوق متوسط پزشک متخصص در مراکز درمانی ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و فوق تخصص شاغل  هیات علمی در دانشگاه‌ها را  پنج میلیون و ۸۰۰ هزار تومان عنوان کرد و گفت: نباید مهر تایید به دروغ برخی افراد و برخی رسانه‌ها زد و طرح تحول و حمایت از اقشار محروم را نادیده گرفت.

هاشمی با اشاره به موضوع افزایش تعرفه‌ها در کتاب ارزش‌گذاری نسبی خدمات، گفت: برخی آقایان در زمینه افزایش تعرفه‌ها در کتاب ارزش‌گذاری نسبی خدمات، نظرشان بیشتر از ما بود اما اکنون کنار نشسته‌اند. در عین حال ما در یک کشور ۸۰ میلیونی، ۸۶ میلیون بیمه‌شده داریم و باید پرسید چرا اینگونه است. همچنین در ابتدای آغاز طرح تحول، وزارت رفاه اعلام کرد که نهایتا هفت میلیون فاقد بیمه وجود دارد و دولت هم ۵۵۰ میلیارد تومان برای پوشش بیمه‌ای چهار تا پنج میلیون نفر اعتبار قرار داد اما دیدیم که ۱۳ میلیون نفر را بیمه کردند و پولی هم برای این کار نبود. حال از همین ۵۵۰ میلیارد هم ۷۰ میلیاردش را به بیمه سلامت داده‌اند اما این موضوع تقصیر وزارت بهداشت نیست.

تامین اجتماعی حق درمان را نادیده گرفته است

وزیر بهداشت با بیان اینکه معتقدم سازمان تامین اجتماعی ۳۰ سال است که حق درمان را نادیده گرفته، گفت: من از پیگیری این موضوع دست نمی‌کشم و تامین اجتماعی باید حق بیمه درمان را به حوزه درمان بیاورد. باید حق مردم را در سلامت بپردازد و من به‌شخصه پیگیر مطالبات مردم هستم. حال کل بودجه ما در طرح تحول سلامت ۸۰۰۰ میلیارد است و باید ۱۱ هزار میلیارد حق بیمه درمان از سوی سازمان تامین اجتماعی وارد سلامت شود، نه اینکه در حوزه خرید تجهیزات، ساخت بیمارستان و … خرج شود.

با فرافکنی مشکل سلامت مردم حل نمی‌شود

هاشمی با بیان اینکه وزارت بهداشت در شورای عالی بیمه یک رای دارد و بیمه‌ها پنج رای، افزود: بر این اساس تا زمانی که این مسائل درست نشود و پول‌های سلامت یک‌کاسه نشوند، سلامت مردم هم درست نمی‌شود. باید توجه کرد که تنها ۱۸ تا ۲۰ درصد سلامت مردم در دست وزارت بهداشت است، اگر دیگران هم وظیفه خودشان را در این حوزه انجام دهند، حتما از بار بیماری‌ها و گرفتاری‌هایمان کم می‌شود. باید توجه کرد که با فرافکنی و تقصیر را به گردن دیگری انداختن کار مردم حل نمی‌شود و باید برای سلامت مردم همگی گام برداریم.

سهم هزینه کرد منابع عمومی از کل بودجه سلامت

وزیر بهداشت با اعلام اینکه از سال ۱۳۸۱ تا الان سهم هزینه‌کرد منابع عمومی از کل بودجه سلامت حداکثر ۴۰ درصد بوده است، گفت: این سهم در افغانستان از زیر ۱۰ درصد به ۳۷ درصد رسیده و در ترکیه از ۷۰ درصد به ۸۰ درصد رسیده است. در کشور عراق که در سال ۱۳۸۱ این عدد صفر بود الان به بالای ۷۵ درصد رسیده اما ایران همچنان روی عدد ۴۰ ثابت مانده است.

وی با اعلام اینکه رتبه سیزدهم از سهم منابع عمومی و دولتی از سرانه هزینه‌های سلامت را داریم، افزود: این سرانه در ایران ۲۰۰ دلار، در قطر ۱۸۰۰ دلار و در عربستان ۸۰۰ دلار است.

هاشمی در پایان گفت: فرصت این مسئولیت یک بار برای ما رخ داده و باید از آن استفاده کنیم. باید بدانیم که اگر از ابتدا تاکنون همه با هم بودیم، شرایط خوب پیش می‌رفت.