به جنگلهای شمال به عنوان بنگاه چوب نگاه نکنیم
هرازنو: رئیس انجمن جنگلبانی کشور با اشاره به اینکه در کنار بهرهبرداری بیرویه و استثمار جنگلهای شمال شاهد تغییر اقلیم نیز هستیم، اظهار کرد: نباید به جنگلهای شمال به عنوان بنگاه چوب نگاه کنیم بلکه باید حفظ و حراست از همه اجزای اکوسیستم صورت بگیرد.
هادی کیادلیری در نشست خبری تبیین سیاستهای سازمان جنگلها در موضوع نحوه اجرایی کردن طرح استراحت جنگلها اظهار کرد: منابع طبیعی هر کشور زمانی منابع ملی خوانده میشود که منافع ملی در برداشته باشد. استراحت جنگلها طرحی برای منافع ملی است.
وی با بیان اینکه اگر تنها نگاهی بصری به طبیعت ایران داشته باشیم متوجه میشویم که چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است. اظهار کرد: منابعی که میبایست به عنوان مولد فرصتها نقشآفرینی کند به عنوان مولد تهدیدها مطرح شده است. جنگلهای شمال تنها یک درصد از خاک ایران را دربرمیگیرد و بسیار ناچیز است ولی همین یک درصد ارزش جهانی دارد و به عنوان میراث طبیعی جهان مطرح است.
رئیس انجمن جنگلبانی کشور با اشاره به اینکه قطع هر درخت در جنگلهای شمال برداشتن یک گام به سمت بیابانی شدن جهان است، افزود: از مجموع شش میلیون هکتار جنگلهای زاگرس یک میلیون هکتار طی چند سال اخیر از بین رفت. همین سرنوشت برای ۱۰ سال آینده در جنگلهای شمال قابل تصور است. همه نشانههایی که ۲۰ سال پیش در زاگرس وجود داشت در حال حاضر در جنگلهای شمال مشهود است.
کیادلیری با بیان اینکه طی پنج سال اخیر طغیان ۴۵ گونه آفت را در سطح بیش از ۳۵۰ هزار هکتار از جنگلهای شمال داشتیم، گفت: برخی از این آفتها برای سلامت انسانها نیز بسیار خطرناک هستند. علاوه بر این، این مسئله در صنعت گردشگری و توریست کشور نیز اثر منفی میگذارد.
وی با اشاره به اینکه طی ۱۰ سال اخیر میزان آتشسوزی به ۱۹۰ هزار هکتار از اراضی جنگلی افزایش یافته است، افزود: تمام الگوها در جنگلهای شمال تغییر کرده است. ۴۰ میلیون اصله درخت ۳۰۰ ساله شمشاد را که بومی جنگلهای ایران است از دست دادیم. مرگ و میر دست جمعی گونههای بومی ایران نشانه اضمحلال و فروپاشی اکوسیستم است.
رئیس انجمن جنگبانی کشور با اشاره به اینکه بیش از ۵۰ درصد فرسایش شدید خاک در شمال کشور داریم، گفت: ۱۳۰ رودخانه دائمی و ۱۲ تالاب از جنگلهای شمال تغذیه میشوند که در شرایط حاضر اکثر رودخانهها از حالت دائمی به حالت فصلی درمیآیند. گونههای کلیدی را طی سالهای اخیر در جنگلهای شمال از دست دادهایم.
کیادلیری با تأکید بر اینکه جنگل تنها یک فضای سبز نیست، اظهار کرد: جنگل یک اکوسیستم است که کوچکترین اجزای آن حیاتی هستند. شمار حیات وحش در جنگلهای شمال بسیار اندک است. بنابراین تنها با بررسی یک پارامتر یعنی میزان حجم چوب نمیتوان پایداری یک اکوسیستم را تأیید کرد.
رئیس انجمن جنگلبانی کشور با اشاره به اینکه اقدامات بشر بیشتر از هر عاملی باعث تخریب اکوسیستم شده است، گفت: بیش از شش برابر، از این اکوسیستمها بهرهبرداری و برداشت کردهایم. در کنار بهرهبرداری بیرویه و استثمار اکوسیستمها تغییر اقلیم را نیز باید لحاظ کنیم که در شرایط لازم نشانههای آن نیز مشهود است.
وی با اشاره به اینکه خشکسالی در شمال کشور با از بین رفتن یخچالهای طبیعی بروز کرده است، تصریح کرد: مجموعه این عوامل ضرورت استراحت جنگل را تأیید میکند. استراحت جنگل به معنای رها کردن جنگل نیست؛ بلکه باید تغییر رویکرد از بهرهبرداری چوب به نگاه اکولوژیک صورت بگیرد. نباید به جنگلهای شمال به عنوان بنگاه چوب نگاه کنیم بلکه باید رویکرد حفظ همه اجزای اکوسیستمی را داشته باشیم.
کیادلیری اظهار کرد: استراحت جنگلها برای اولین بار در سال ۱۳۸۴ در یکی از همایشهای انجمن جنگلهای ایران از سوی استاد مرحوم جزیرهای مطرح شد که باید در فرصت مشخص امکان استراحت جنگل را فراهم کنیم.
رییس انجمن جنگلبانی کشور با اشاره به اینکه باید استاندارد جدیدی با محوریت توسعه پایدار برای جنگلهای شمال پایهریزی کنیم، گفت: در جنگلهای شمال نمیتوان به 10 سال بسنده کرد، زیرا اگر قرار باشد صرفا از بابت چوب به جنگلهای شمال فرصت دهیم، باید حداقل 150 سال صبر کنیم.
کیادلیری با بیان اینکه در تمام دنیا هیچوقت برای اکوسیستم، هدف یگانه تعریف نمیشود، اظهار کرد: برای هر اکوسیستم اهداف چندگانه تعریف میکنند. بنابراین نمیتوان به جنگلهای شمال تنها به عنوان بهرهبرداری چوب توجه کرد.
وی با اشاره به اینکه برای برنامهریزیها باید آمایش سرزمینی داشته باشیم، گفت: اهداف محوری باید براساس توان اکولوژی جنگلهای شمال برنامهریزی و تعریف شود. بنابراین طی این 10 سال مطالعه بهترین کار است که میتواند انجام شود. هر نوع برنامهریزی بدون مواد و اطلاعات مورد نیاز امکانپذیر نیست.
رییس انجمن جنگلبانی کشور با اشاره به اینکه توسعه یافتگی بیقاعده باعث از بین رفتن جنگلهای شمال شده است، گفت: باید صنایع خود را براساس اکوسیستم تنظیم کند نه اینکه انتظار داشته باشیم اکوسیستم خود را براساس صنایع تنظیم کند.
کیادلیری با بیان اینکه در کشور تا 10 میلیون متر مکعب چوب نیاز داریم، گفت: در هر صورت به خاطر کمبود شدید چوب به واردات چوب نیاز داریم اما مشکلی که در مورد واردات وجود دارد، درخصوص آفات است که در این زمینه باید سازمان حفظ نباتات ورود جدی داشته باشد.
رییس انجمن جنگلبانی کشور در ادامه با تاکید بر اینکه توقع حفظ جنگلها تنها از سازمان جنگلها و سازمان محیط زیست توقع بیجایی است، اظهار کرد: همانطور که تمام ارگانها برای بهرهبرداری از جنگلها، چنگاندازی کرده و سهمخواهی میکنند باید در حفاظت از جنگلها نیز همه ارگانها ورود کنند. سازمان حفظ نباتات باید در مساله واردات چوب ورود کرده و به وظیفه خود عمل کند و نباید صورت مساله را پاک کند و به این بهانه که با واردات چوب آفات وارد کشور میشود واردات چوپ را به کنار بگذارد.