بازبینی تئاترهای معلولان برای شرکت در جشنواره‌ی فجر
هرازنو: چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولان با محوریت «جشن دوستی‌ها با احترام به تفاوت‌ها» برگزار می‌شود.
،۲۵ آبان‌ماه نشست چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولان با حضور دبیر و رئیس این جشنواره به همراه تعدادی از دست‌اندرکاران برگزاری این رویداد در استان اصفهان، در محل سازمان بهزیستی در تهران برگزار شد.
در این نشست که اصغر همت و هنگامه مفید (هنرمندان تئاتر) هم حضور داشتند به تشریح جزئیات برگزاری این جشنواره که سومین دوره آن در سال ۸۶ یعنی حدود یک دهه قبل برگزار شده است، پرداختند و البته نکاتی هم از سوی اهالی رسانه نسبت به مناسب نبودن شرایط ساختمان سازمان بهزیستی، تاکید بر مناسب‌سازی شرایط برای معلولان در شهر برگزاری جشنواره و نیز تداوم فعالیت‌های هنری برای جامعه معلولان در طول سال ذکر شد که بخشی از این مطالب توسط دست‌اندرکاران جشنواره با سوءتعبیر و با عنوان تلخ شدن کام نشست خبری مواجه و البته برخی هم پذیرفته شد.
حسین نحوی‌نژاد ـ معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی و رئیس این جشنواره ـ در ابتدای نشست با اشاره به واژه پیشگیری که به معنای مصطلح خود در این جشنواره کاربرد ندارد، اظهار کرد: اینکه بتوانیم فرد معلولی را در محیط اجتماعی وارد کنیم و از او یک ورزشکار یا هنرمند بسازیم یک پیشگیری است؛ چرا که هنر می‌تواند ابزاری ایجاد کند تا به شکل موجز بتوانیم با زیبایی هر چه تمام‌تر مشکلات معلولان را برای اجتماع و مسئولان بیان و راه حل ارائه کنیم.
او با بیان اینکه امروزه جوامع بین‌المللی معتقدند تمام یک جامعه باید در بحث معلولیت به شکل پویا وارد شود چرا که این موضوع و همچنین سالمندی فقط برای یک گروه خاص پیش نمی‌آید، یادآور شد: چندی قبل تصویر و خبری از هنرمندی در رسانه‌ها پخش شد که در دوره سالمندی با مشکلاتی روبرو است و به نظر می‌رسد تا معروف نباشیم رسانه‌ها روی این موضوعات حساس نمی‌شوند، این در حالی است که هنر می‌تواند زمینه کار تیمی را در معلولان و سالمندان ایجاد کند.
نحوی‌نژاد با اشاره به خدمت‌رسانی سازمان بهزیستی به حدود ۱۰۰ هزار بیماری که دارای مشکلات روانی هستند، افزود: یکی از فعالیت‌های ما اقدامات هنری و داشتن مربی هنری است و از ابتدا در نظر داشتیم که موضوع هنر را در میان معلولان به شکل یک گفت‌وگو در جوامع بین‌المللی دنبال کنیم. در این بخش از سال ۸۶ نتوانستیم جشنواره تئاتر معلولان را برگزار کنیم اما با طراحی‌هایی که صورت گرفت، توانستیم شش منطقه کشوری را برای برگزاری مسابقات کشوری در نظر بگیریم.
وی در پایان سخنان خود تأکید کرد که دوره چهارم جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولان با تم «جشن دوستی‌ها با احترام به تفاوت‌ها» برگزار می‌شود.
اصغر همت ـ مدیرعامل خانه تئاتر و بازیگر ـ نیز در این نشست با اشاره به اینکه در مملکت ما آن طور که باید و شاید تئاتر به عنوان درمان‌گر همه آحاد جامعه قدرش دانسته نشده است، گفت: اهمال فراوانی از طرف مسئولان در مورد تئاتر روا شده و خیلی خوشحالم جایی که نسبت به این مقوله کمی دورتر است به این شکل تلاش می‌کند.
او با بیان اینکه در معنای کلی شاید تئاتر معلولان جای خاصی نداشته باشد بویژه در بخش بازیگری که به فیزیک سالم بیشتر مورد نیاز است، افزود: اما همان‌طور که گفته شد، سال‌هاست شاخه بسیار مهمی از تئاتر در بخش درمانی کاربرد دارد و آنچه باعث اندکی امید به این جامعه شود قطعا یک اتفاق خوشایند محسوب می‌شود.
همت با اشاره به نمایش «صندلی‌ها» که سال گذشته در تئاتر «باران» اجرا شد، گفت: این نمایش یکی از بهترین تئاترهایی بود که در یک دهه گذشته دیدم که می‌تواند حتی با تئاترهای افراد سالم رقابت کند. با این حال به عنوان کسی که چند وقتی است مسئولیت خانه تئاتر ایران را دارم از هیچ کمکی برای این حوزه دریغ نخواهم کرد.
هنگامه مفید هم در سخنانی گفت: تئاتر من ویژه کودک و نوجوان است و هیچ وقت بزرگ نمی‌شوم به همین دلیل راحت احساساتم را بیان می‌کنم و می‌خواهم بگویم از اسم این جشنواره به وجد آمدم که قرار است رویکرد احترام به دوستی‌ها بدون در نظر گیری تفاوت‌ها را پیش ببرد.
وی همچنین بیان کرد: تجربه خاصی در داوری این تئاترها ندارم اما دیدن کار مربیان این آثار برایم جذاب است. چون ما به عنوان مربی و پیشکسوت باید برازندگی‌هایی داشته باشیم تا فن بیان و اجرای حرکات مناسب در تئاتر را آموزش دهیم. حال می‌خواهم بدانم این مربیان چگونه این کار دشوار را متقبل شده‌اند.
فاطمه فخری ـ دبیر این جشنواره ـ هم در بخشی از این نشست به برگزاری هشت کارگاه آموزشی تخصصی توسط کمپانی‌های بزرگ تئاتر معلولان اشاره کرد که قرار است اساتید سرشناسی از کشورهای آلمان، بلژیک، ایتالیا، هلند و هندوستان در این حوزه کارگاه‌هایی را برگزار کنند.
وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه قرار بود پیش از این آثار منتخب این جشنواره برای حضور در جشنواره تئاتر فجر معرفی شوند و سرانجام این رویکرد چه شده است؟ اظهار کرد: سال گذشته تلاش زیادی انجام شد چون عنوان «تئاتر برای همه» برای جشنواره فجر در نظر گرفته شده بود و ما هم معتقد بودیم بخشی از آن «همه» معلولان هستند اما متأسفانه موفق نشدیم و امسال طبق صحبت‌هایی که با دبیر جشنواره صورت گرفته است، تعدادی از کارها توسط نمایندگان ایشان بازبینی خواهد شد که برای شرکت در جشنواره فجر تصمیم‌گیری شود.
فخری در ادامه از برنامه‌ریزی سازمان بهزیستی برای برگزاری تورهای نمایشی داخلی و خارجی خبر داد و گفت: صحبت‌هایی انجام شده تا اجراهای عمومی به گروه‌های شرکت کننده در جشنواره داده شود، همچنین با حضور پرفسور کومار از هندوستان هم در نظر داریم که از سال ۹۶، بخش نمایشنامه‌خوانی هم راه‌اندازی شود.
در این نشست عنوان شد که دو سوم، افراد گروه‌های نمایشی معلول هستند و اجراها در واقع به شکل تلفیقی آماده می‌شود. ضمن اینکه از افسانه بایگان، اصغر همت، قطب‌الدین صادقی هم به عنوان تعدادی از هنرمندان داور این جشنواره یاد شد.
همچنین اعلام شد که از سال ۸۳ تاکنون ۴۰ جشنواره منطقه‌ای و بین‌المللی در این بخش برگزار شده و در جشنواره امسال ۳۵ گروه داخلی از ۲۲ استان و شش گروه خارجی از کشورهایی همچون آلمان، ایتالیا، هلند، اوگاندا، بلژیک و ارمنستان شرکت می‌کنند. ضمن اینکه شش گروه هم در بخش جنبی شرکت می‌کنند که در مجموع تعداد گروه‌ها به ۳۷ گروه داخلی و ۱۰ گروه داخلی می‌رسد و علاوه بر این گروه‌هایی از فرانسه، هندوستان و بنگلادش هم مهمان جشنواره خواهند بود.
این جشنواره در بخش‌های صحنه‌ای، خیابانی، تئاتر کودک و نوجوان، نمایشنامه‌نویسی و بین‌الملل برگزار خواهد شد. همچنین تاریخ برگزاری جشنواره هم ۱۲ تا ۱۷ آذرماه در اصفهان تدارک دیده شده است.