دو ساعت بارندگی اینجا فاجعه میآفریند و تراژدی رقم میزند؛ این ماجرای سیلاب دوشنبه خرمآباد است که جان یک دختر دانشجوی ایلامی را گرفت و دختر دانشجوی اصفهانی را راهی «آی سی یو» کرد.
سیلاب مثل همه حوادثی که این روزها دست به گوشیمان میکند تا عکس و فیلم بگیریم و در فضای شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذاریم، حالا سوژه دیگری دستمان داده تا بهجای کمک کردن به افراد گرفتار در سیلاب از غرق شدنشان فیلم تهیه کنیم، فیلمی که افراد زیادی را در بهت و اندوه فرو برد.
سیلاب کار خودش را میکند، میکُشد، خراب میکند و هر آنچه در مسیرش قرار دارد را با خودش میبرد؛ مغازههای سطح شهر لبالب از آبشده و زیرگذرها رودخانه شدهاند، دهها ماشین در زیرگذرها غرقشده است و حالا صدای آژیر ماشینهای آتشنشانی به گوش میرسد.
مردم در بلندیها ایستادهاند یا به درون پاساژها پناه بردهاند، آنها هم که زیر باران گرفتارشدهاند منتظر بند آمدن باران میمانند، چون گویا راهحل دیگری جز انتظار برای دست کشیدن آسمان از باریدن نیست!
خوشبختانه باران دو ساعت بیشتر بر تن شهر نمیبارد و با متوقف شدن بارندگی حالا شهر کمکم آرام میگیرد؛ روان آبها مسیر خود را به سمت رودخانه پیدا میکنند و تیمهای عملیاتی شهرداری و آتشنشانی دستبهکار تخلیه آب زیرگذرها و معابر میشوند و پیامک تشکیل شورای مدیریت بحران به دست اصحاب رسانه میرسد، شورایی که حالا بعد از بحران میخواهد مدیریتش را شروع کند و مقصران حادثه را پیدا کند!
ماجرای مرگ معلم پلدختری و دانشآموزانش که در لوای فداکاری این معلم لرستانی به فراموشی سپرده شد، مرگ خانواده کوهدشتی در سیلاب سال گذشته و حالا مرگ دختر دانشجوی ایلامی که شهردار میگوید براثر سهلانگاری جانش را ازدستداده است تنها مشت نمونه خروارها حوادثی است که دنبال مقصرانش میگردند؛ مقصرانی که حتی پیدا شدنشان هم دردی از قربانیان دوا نمیکند و البته تجربه نشان داده که از تکرار حوادث مشابه هم جلوگیری نخواهد کرد؛ اما دستکم شاید بتواند به ابهامات موجود در ذهن افکار عمومی پاسخی بدهد.
مرگ دختر دانشجوی ایلامی و به کما رفتن دیگر دختر دانشجوی اصفهانی علامت سؤالهای زیادی را در ذهن مردم ایجاد کرده است، افکار عمومی ملتهب است و احساسات مردم آنقدر جریحهدار شده که منتظرند تا هرچه زودتر مسئولان برای این سؤالات جوابهایی پیدا کنند.
به ما مربوط نیست
یحیی عیدی بیرانوند شهردار خرمآباد که حالا توپ تقصیرها در زمین او افتاده است در جلسه شورای عالی مدیریت بحران لرستان با یادآوری اینکه حتی یک طرح مطالعات دفع آبهای سطحی در شهر نداریم، میگوید: وقتی به قانون عمل نمیشود چه کسی مقصر است؟
شهردار خرمآباد میگوید: «نیروهای شهرداری برای مواجهه با سیلاب آمادگی لازم داشتند اما بارش تگرگ و لغزندگی جاده باعث شد عملاً ماشینآلات سنگین شهرداری امکان تردد نداشته باشند.»
مرگ دختر دانشجو هم موضوع دیگری بود که شهردار به آن واکنش نشان داد: «شدت باران و تگرگ بهگونهای بود که خیابان، پل و کانال همسطح شده بودند. اتفاق غرق شدن دانشجویان دختر سهلانگاری خود شخص و راننده بوده و به ما مربوط نیست چراکه خیابان شورا بیش از ۲۰ متر پل دارد و ضرورتی نداشته دانشجویان از آن محل بروند.»
مقصر حادثه؟
اما استاندار لرستان هم در این جلسه اظهارات قابلتأملی دارد و میگوید: در فیلم منتشرشده از غرق شدن دختران دانشجو سطح آب آنقدر بالا نبود، من علت امر را کانال مسدود شده یا وجود نداشتن پل در محل میدانم. اگر در محل پل وجود نداشته باشد شهرداری مقصر حادثه است، شهرداری باید قبول کند مقصر است و بالاخره باید موضوع را حل کند.
استاندار لرستان که مسئولیت ستاد بحران استان را در اختیار دارد ادامه میدهد:«توقع من این بود شهردار بگوید موضوع بررسی شود و اگر مقصر هستم فردا صبح استعفا میدهم.»
گوش زد کرده بودیم
رضا آریایی مدیرکل مدیریت بحران استان لرستان هم جلسه ۴۸ ساعت قبل از وقوع حادثه را یادآوری میکند و میگوید: در فرمانداری نقاط ضعف مدیریتی و وقوع سیلاب در روزهای آتی را گوش زد کرده و گفته بودیم که زیرساختها در خرمآباد بهویژه در مرکز شهر دچار مشکل اساسی است.
وی معتقد است که در مرکز شهر کانالها گنجایش آب بارندگیها را ندارند و کانالهایی که مناسب هستند نیز بهوسیله نخالهها مسدود شدهاند و در مورد مرگ دختر دانشجو هم یادآور میشود: پوشش آسفالت خیابانها آب را جذب نمیکند و همین امر باعث شد تا در خیابان شورا دو دانشجو دختر با مشکل مواجه شوند، خیابان شورا دارای ایستگاه اتوبوس دانشگاهها بوده و این مسیر هیچ پلی ندارد و همین امر رفتوآمد را مشکل کرده است.
وعده ساعت ۱۴
جلسه تمام میشود و استاندار وعده میدهد تا ساعت ۱۴ روز سهشنبه گزارش کمیته بررسی را اعلام کند. بازوند میگوید: یک تیم کارشناسی مسئله را بررسی کرده و اگر حادثه ناشی از قصور شهرداری باشد مسئولان را به دادگاه تخلفات اداری معرفی میکنیم.
جسد «فروزان مراد وند» دانشجوی رشته زیستشناسی و اهل استان ایلام حالا در سردخانه خرمآباد است و «نسرین محمدی» دانشجوی کارشناسی شهرسازی اهل استان اصفهان روی تخت «آی سی یو» با مرگ دستوپنجه نرم میکند.
استاندار میگوید: «حادثه تلخی اتفاق افتاده چراکه این دانشجویان در شهر ما مهمان بودند و حالا باید از خانواده آنها دلجویی شود» عمق اندوه مردم لرستان همین است، آنها که در این سیلاب دچار حادثه شدهاند مهمان مردم دیار مهماننواز لرستان بودند و حالا این بار بر دلِ تکتک لرستانیها سنگینی میکند.
مسئولانی که از یک سوراخ چند بار گزیده میشوند
سیلاب زمستانه و بهاره و خسارتهایش جای خود را به سیلاب پاییزه و قربانیانش داد و حالا تازهترین زخم سیلاب در فصل پاییز مهمان تن استان لرستان شده است.
سیلاب پاییزی لرستان حالا هم قربانی دارد، هم مجروح و هم خسارات میلیاردی، ماجرایی که افکار عمومی را یاد سیلاب بهار و زمستان گذشته میاندازد، اینجا مسئولان از یک سوراخ چند بار گزیده میشوند.
حادثه روی حادثه میآید و خسارت روی خسارت، به نظر میرسد درسها برای «عبرت شدن» در اینگونه حوادث کمکم زیاد شدهاند، مسئولان باید به فکر راهکاری باشند، علاج واقعه را پیش از وقوع باید کرد.