یک پژوهشگر تاریخی عنوان کرد: دولت آباد قم روستایی بی نظیر محصور در قلعه است اگر چه این روستا دیگر آباد نیست.
به گزارش ایسنا، عبدالله باقری در جلسۀ این هفتۀ بنیاد قم‌پژوهی با موضوع آیین عزاداری در فرهنگ روستای دولت آباد قم، عنوان کرد:روستای دولت آباد در کیلومتر 50 قم در بخش سلفچگان قرار دارد که روستایی بی نظیر در استان و کم نظیر در جهان است که از نظر پژوهشگران بسیار مغفول مانده است.
این پژوهشگر تصریح کرد: در گذشته نام این روستا دولت آباد گذاشته شد در حالی که دیگر دولت آباد روستایی، آباد نیست و تنها 20 خانوار در آن باقی مانده است که همگی افراد سالخورده و تنها را تشکیل می دهد.
وی یادآور شد: دولت آباد در 4 کیلومتری در مسیر رودخانه قمرود یا انار رود و یا لعل رود در یک قلعه محصور شده است که همین از ویژگی های مهم روستا به شمار می رود این قلعه با یک درب باز می شود که درب دارای قدمتی بیش از 200 سال است و به گفته برخی به دوران زندیه و افشاریه بر می گردد و به زعم برخی نیز از دوران صفویه بر جای مانده است.
این جامعه شناس بیان کرد: در دهه 50 بیش از 140 خانوار در این روستا و یا بهتر بگوئیم در این قلعه محصور زندگی می کردند که با توجه به قرار گرفتن در قلعه زمستان ها شرایط خوبی را برای زندگی کردن ایجاد می کرد.
این دانش آموخته جامعه شناسی و مدرس دانشگاه گفت: همه ورود و خروج افراد از درب قلعه انجام می شود و این درب از لایه ای فلزی تشکیل شده تا از آتش گرفتن درب جلوگیری به عمل بیاید که بخشی از این لایه فلزی در طول زمان از میان رفته است.
باقری افزود: در داخل قلعه دو درگاه و 12 برج وجود دارد و قلعه به شکل 4 ضلعی ساخته شده البته بخش هایی از دیوار قلعه فروریخته است با توجه به اینکه گفته می شود این قلعه در زمان قاجار کارکرد نظامی داشته برج هایی برای نگهبانی بر بالای آن ساخته شده و مردم در آن زمان تنها رعیتی بودند که برای شاه کار می کردند.
مدیرمسول نشریه صفاییه قم خاطرنشان کرد:خانه هایی که در این قلعه ها وجود دارد راهی را به سمت بیرون از قلعه باز کرده اند یکی از دغدغه های مردم کم آبی است.
وی عنوان کرد: یکی از آئین های این روستا در عزاداری نخل گردانی است البته نخل گردانی در ایران و برخی از کشورها به وسعت تاریخ عزاداری سید الشهداء وجود دارد و حتی در بخش هایی از هند نیز نخل گردانی وجود دارد که طبق باورهای خودشان انجام می‌شود.
این پژوهشگر اظهار کرد: در کشور ایران آئین نخل گردانی به طور ویژه در شهرهای کویری همچون یزد انجام می شود که آن ها به نخل، نقل می‌گفتند که ابعاد بزرگ تری دارد.
وی در مورد نخل در روستای دولت آباد خاطرنشان کرد: این نخل از ابعاد بزرگی برخوردار نیست در این راستا بخش پایین نخل که همانند تابوت است دارای 140 سال قدمت است اما بخش بالایی نخل چوب ها نو تر است چرا که در قدیم از چوب های ضخیم تری استفاده می شد که وزن نخل را افزایش می داد و در دوره جدید از چوب های نازکتری برای حمل آسان تر استفاده می‌شود.
باقری عنوان کرد: از ویژگی های مهم این آئین در روستای دولت آباد که آن را به طور بی نظیری در آورده حمل نخل بر دوش و حرکت در مسیر 3 کیلومتری بدون اینکه نخل را روی زمین بگذارند، است. مردم این نخل را به سمت “ساریه خاتون” می برند. این نخل 12 چوب برای حمل دارد که هر یک برای خانواده‌ای بوده و از هر خانواده ای یک نفر چوب را بر دوش می گرفته است. یکی دیگر از آئین های منحصر به فرد در این روستا حمل نخل در شب تاسوعا و در تاریکی شب به همراه چراغ و فانوس به طول سه کیلومتر است.
این پژوهشگر اظهار کرد: نخل نماد تابوت سید الشهداء است. رسم بوده که وقتی اهالی با حسین گویان نخل را سه بار در بدو حرکت بلند میکردند زنانی که حاجتی همچون بارداری و یا رفع بیماری داشتند از زیر نخل عبور می کردند و حاجت خود را می‌گفتند.
وی ادامه داد:در این مسیر دو گردنه وجود دارد که لاق می نامیدند. این لاق ها سراشیبی زیادی دارد و مسیری سخت است حتی در این مسیر هم نخل را روی زمین نمی گذارند و اگر ناخودآگاه نخل روی زمین نهاده شود یک گوسفند را قربانی می کنند. یکی از آئین ها این بود که خانم ها قبل از نخل حرکت می کنند عزاداران نخل را به سمت امام زاده برده و سر ظهر به تکیه باز می گردند و در مسیر بازگشت ها آئینی وجود دارد که علم ها با علم های روستای دیگر سلام می دهند.