هراز نیوز | محمدباقر صابری ظفرقندی، مدیرگروه اعتیاد دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان در حاشیه این نشست خبری، در گفت‌و‌گو با «شهروند» توضیح بیشتری درباره شیوع اختلالات روانی در میان معتادان به مواد‌مخدر و الکل می‌دهد.
میزان شیوع اختلالات روانی در میان کسانی که به مواد‌مخدر یا الکل اعتیاد دارند، چقدر است؟
در این زمینه مطالعات زیادی انجام شده و مشخص شده که هم اختلالات روانپزشکی علت اولیه ابتلا به اعتیاد است و هم اعتیاد می‌تواند منجر به ایجاد اختلالات روانی شود؛ مثلا افسردگی و اضطراب فرد را به سمت مصرف الکل سوق می‌دهد و هم مصرف الکل می‌تواند فرد را به افسردگی و اضطراب بکشاند.
در زمینه اعتیاد به الکل و عوارض روانی ناشی از مصرف آن تحقیقی انجام شده است؟
بله؛ در سطح کشوری چنین تحقیقاتی شده است.
نتایج این تحقیق چگونه بود؟ چقدر مصرف الکل در کشور و عوارض ناشی از آن نگران‌کننده است؟
درست مانند مواد‌مخدر مصرف الکل در ایران غیرقابل انکار است؛ البته نه به آن شدتی که در زمینه مصرف تریاک و هرویین و شیشه وجود دارد. ما در زمینه الکل یک مصرف الکل داریم، یکی وابستگی به آن و دیگری الکلیسم. خوشبختانه در کشور ما با این‌که مصرف الکل گزارش شده، اما وابستگی به آن و الکلیسم کم است و شرایط ما نسبت به کشورهای دیگر بهتر است.
این تحقیقات درباره شیوع اختلالات روانی ناشی از مصرف الکل چگونه بود؟
به هر حال اینها با هم ارتباط دارند؛ آمارهای شیوع این اختلالات در تمام کشورهای جهان مثل هم است.
بله؛ اما در ایران خیلی درباره شیوع اختلالات روانی صحبت می‌شود.
آمارهایی که اعلام می‌شود درست نیست؛ قبلا در اوایل سال ٨٠ یک بررسی انجام شد که نشان داد میزان شیوع اختلالات روانی در جامعه ١٦درصد است؛ در سال ٩٠ گفتند این میزان به ٢٣ تا ٢٥درصد رسیده، در حالی‌که متدولوژی انجام بررسی‌ها با هم متفاوت بوده است.
یعنی از نظر شما ما با افزایش اختلالات روانی طی ١٠ سال مواجه نبودیم؟
میزان افزایش اختلالات روانی در ایران درست مانند سایر کشورهای دنیاست؛ اما باید این را اضافه کرد که مصرف خانواده تریاک در ایران نسبت به کشورهای دیگر دنیا بالاتر است، این هم فقط در ارتباط با تریاک است، شیشه و کراک و… مصرف پایین‌تری دارند. رتبه ایران هم در مصرف مواد‌مخدر در دنیا وسط است؛ یعنی نه خیلی بالا و نه خیلی پایین.
در همین مطالعاتی که اشاره کردید، درباره شیوع اختلالات روانی در میان مصرف‌کنندگان مواد‌مخدر و الکل انجام شده، شاهد تغییراتی بوده‌اید؟
به هر حال وقتی مواد‌مخدر مصرف می‌شود، باید انتظار تبعات ناشی از مصرف آن را هم داشت؛ زمانی که شیشه مصرف می‌شود، باید منتظر عوارض آن یعنی روان‌پریشی هم بود. به هر حال هر چقدر میزان مصرف ماده‌ای مانند شیشه بالاتر رود، روان‌پریشی هم بیشتر می‌شود.
افسردگی و اضطراب شایع‌ترین اختلالات روانی ناشی از مصرف الکل است در ایران آمار وابستگی به الکل و الکلیسم پایین است
