شهروند| مورچه‌ها راهی جدید برای کمک به دغدغه انسان‌ها در زمینه مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک باز کرده‌اند. گونه‌ای از مورچه‌ها طی میلیون‌ها سال زیست، قادر به تولید آنتی‌بیوتیکی شده‌اند که محققان را برای رسیدن به پادزیست‌‌های جدید امیدوار کرده است. مقاومت تدریجی میکروب‌ها و باکتری‌ها در برابر انواع آنتی بیوتیک‌ها، مدت‌هاست که جامعه پزشکان را نگران کرده و آنها به دنبال کشف راه‌های جدید یا آنتی بیوتیک‌های تازه‌ای هستند که انسان‌ها بی‌دغدغه قادر به استفاده از آنها باشند. سالانه بیش از ٧٠٠ هزار نفر در سراسر دنیا به دلیل عوارض مقاومت دارویی می‌میرند، هرچند برخی از مسئولان بهداشتی معتقد هستند رقمی که در این برآورد آمده، می‌تواند فراتر از این باشد. موضوع مقاومت دارویی در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته و حتی هفته گذشته بان کی‌‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد هم در اولین مجمع عمومی این نهاد در مورد مقاومت دارویی باکتری‌ها صحبت کرد: «مقاومت ضدمیکروبی در حال حاضر یک تهدید اساسی برای بهداشت جهانی است.»
به دنبال آنتی‌بیوتیک در لانه مورچه‌ها
به تازگی عملکرد گونه‌ای از مورچه‌ها دانشمندان را برای تولید آنتی‌بیوتیک‌های جدید امیدوار کرده است. گاردین در گزارشی که در این زمینه نوشت، چنین عنوان کرده است: «دانشمندان به مورچه به عنوان یک منبع جدید و امیدوارکننده از آنتی‌بیوتیک اشاره کرده‌اند. آنها گونه‌ای را کشف کرده‌اند که از باکتری‌ها برای دفاع از لانه‌هایشان استفاده می‌کنند. مواد شیمیایی دفع شده توسط باکتری‌ها بخشی از این مبارزه است و اثرات قدرتمند آنتی‌بیوتیکی را نشان می‌دهد، به همین دلیل محققان آماده هستند این موضوع را روی حیوانات امتحان کنند تا ظرفیت آن برای داروهای انسانی نیز مشخص شود.»به گفته کامرون کاری از دانشگاه ویسکانسین- مدیسن، دانشمندان مشغول تحقیق روی مورچه‌ها هستند: «مقاومت آنتی‌بیوتیکی یک مشکل رو به رشد است. با این وجود پیدا کردن آنتی‌بیوتیک‌های جدید با استفاده از شیوه‌های استاندارد نمونه‌برداری از خاک سخت است و به طور متوسط تنها یک در میلیون، امیدوارکننده است اما ما باکتری امیدوارکننده‌ای کشف کرده‌ایم که از لانه مورچه نمونه‌گیری شده است.»البته این درحالی است که تنها گروه خاصی از مورچه‌ها این کار مفید را انجام می‌دهند. این مورچه‌ها در مزرعه‌های قارچ در مناطق گرمسیری به ویژه در شمال و جنوب آمریکا زندگی می‌کنند. جان کلاردی از دانشکده پزشکی هاروارد نیز در این باره عقیده دارد: «این مورچه‌ها به دنبال مواد گیاهی هستند تا آنها را به لانه‌شان بیاورند و از این طریق قارچ‌ها را تغذیه کنند و در ادامه، قارچ‌ها از سوی مورچه‌ها مورد استفاده و تغذیه قرار می‌گیرد.»
همکاری تنگاتنگ قارچ‌ها و مورچه‌ها
به تصریح این گزارش، چنین شیوه‌ای طی ١٥ میلیون سال تکامل پیدا کرده و موفقیت آن ثابت شده است. در حال حاضر بیش از ٢٠٠ گونه مورچه در مزارع قارچ زندگی می‌کنند. اتان ون آرنام از دانشکده پزشکی هاروارد در این خصوص می‌گوید: «گیاهان سخت هضم می‌شوند اما قارچ‌ها به خوبی تجزیه و تحلیل می‌شوند و به همین دلیل مورچه‌ها به راحتی می‌توانند آن را بخورند.» دانشمندان اخیرا کشف کرده‌اند که این لانه‌ها گاهی به وسیله قارچ‌های متخاصم مورد حمله قرار می‌گیرند. کلاردی در توضیح این مورد می‌گوید: «قارچ متخاصم، نه تنها لانه بلکه قارچ‌های دیگر را نیز از بین می‌برند. در مقابل مورچه‌ها برای دفاع از خود لکه سفیدی را روی بدنشان توسعه می‌دهند گویی که در پودر شکر غلطیده‌اند. این بخش متشکل از باکتری‌هایی است که در بدن موچه ذخیره شده و مهم تر از همه اینکه این باکتری‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها و عوامل ضد قارچ قدرتمندی تولید می‌کنند.»در نهایت این گزارش چنین نتیجه می‌گیرد که طی این فرایند، مورچه‌ها عوامل ضد قارچی را برای دفاع از لانه‌هایشان پروش می‌دهند که شبیه همان باکتری‌هایی است که از سوی کمپانی‌های داروسازی برای ساختن آنتی‌بیوتیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
