نمی‌خواستم به هر قیمتی مخاطب را بخندانم
هرازنو: کارگردان نمایش کمدی «کچلو» می‌گوید: «قصد من خنداندن بوده اما نه به هر قیمتی» و ادامه داد: فکر کردم چقد می‌توانیم شوخی‌هایی تولید کنیم که سالم و تمیز باشد و بر اساس تکنیک‌های کمدی اتفاق افتاده باشد.
رضا کشاورز با بیان اینکه در این نمایش بر روی داستان حسن کچل کار می‌کنیم که یک داستان فولک ایرانی است و در آن از ساختار “دلارته” و تکنیک‌های اجرایی “مایمو” بعلاوه‌ی کنش‌های نمایش تقلید استفاده می‌کنیم.
او درباره‌ی داستانی که برای این نمایش طراحی کرده است نیز گفت: خط اصلی داستان حسن کچل است اما این قصه، قصه‌ی خود من است و به دلیل فرم کمدی، اتفاقات روز را هم به آن وارد کرده‌ایم. مثل اینکه مادر حسن سر زایمان می‌میرد و به جای او پدر حضور دارد. همچنین به وجود تکنولوژی در زندگی امروزی و تغییر هنجارهای اجتماعی هم در نمایش اشاره می‌شود. اینکه این روزها در میان یک درگیری جدی، فیلم گرفتن با موبایل اهمیت بیشتری دارد یا اینکه زنهای امروز خودشان باید از خودشان دفاع کنند و دیگر پهلوانی که در فرهنگ قدیم داشتیم وجود ندارد و فقط ظاهری از آن باقی مانده است.
کشاور درباه‌ی دلیل انتخاب چنین سبکی برای کارش، اظهار کرد: نمی‌خواهم کسی را زیر سؤال ببرم اما خودم هروقت به دیدن نمایش کمدی رفته‌ام، دیدم بیشتر نمایش‌ها مبتنی بر شوخی‌های کلامی و حرف‌های بی‌ادبانه است و کمدین چیزهایی می‌گوید که هرچند برای تماشاگر خنده‌دار است، اما از نظر اخلاقی بی‌ادبانه است و من سعی کردم دقیقاً همه‌ی این چیزها را حذف کنم.
این کارگردان تئاتر ادامه داد: دلیل دیگر این است که کار من اساساً نمایش بدون دیالوگ است. قصد من خنداندن بوده اما نه به هر قیمتی. فکر کردم چقدر می‌توانیم شوخی‌هایی تولید کنیم که سالم و تمیز باشد و بر اساس تکنیک‌های کمدی اتفاق افتاده باشد.
رضا کشاورز درخصوص گروه نمایشی «پاراداتا» نیز توضیح داد: این گروه از سال ۸۳ تشکیل شده اما امروز فقط یک نفر از آن زمان باقی مانده و باقی اعضا تغییر کرده‌اند، با این حال کسانی هم که الان همکاری می‌کنند، زمان زیادی در این رشته کار کرده‌اند و اگر یکدستی در کار احساس می‌شود به این دلیل است که این آدم‌ها ابزاری را که من برای نمایشم لازم داشتم دارند. مثل اینکه همه “مایمو کلاون” یاد دارند و از کمدی “دلارته” شناخت دارند. بازیگر باید به سبک‌هایی که من در این کار تلفیق کرده‌ام، شناخت داشته باشد تا بتواند کار کند و تقریبا همه بچه‌های گروه تحصیل‌کرده‌ی تئاتر هستند و این شناخت را دارند.
او ویژگی اصلی کارش را «پست مدرن بودن» آن عنوان کرد و گفت: فضای نمایش قدیمی است و پوشش‌ها مربوط به دوره قاجار است اما اتفاقات امروزی هم به وفور در آن دیده می‌شود؛ این تمهیدی است برای جذاب‌تر شدن کار و رساندن پیام و بار کمدی کار را هم بالاتر می‌برد. ویژگی دیگر کار هم بدون دیالوگ بودن آن است یعنی به جای دیالوگ از رفتار بازیگر استفاده کردیم و قصه‌ی مشهوری هم انتخاب کردیم تا بهتر درک شود، با این حال تماشاگر نمی‌تواند حدس بزند چه چیزهایی خواهد دید و هرلحظه اتفاق جدیدی می‌افتد و موقعیت کمدی تولید می‌شود.
کشاورز با اشاره به اینکه تبلیغات کافی برای این نمایش انجام شده است درباره‌ی اینکه چرا استقبال فوق‌العاده‌ای از این نمایش نشده است، توضیح می‌دهد: علاوه بر روش‌های معمول چاپ پوستر و تراکت، برای تبلیغات بیشتر روی فضای اینترنت حساب کردیم و در نشریات هم مطالبی درباره‌ی نمایش منتشر شده است، با این حال ممکن است تماشاگر فکر کند قصه‌ی حسن کچل را می‌داند و دیگر رغبتی برای دیدن نمایش نداشته باشد؛ اما برعکس ما فکر می‌کردیم چون نمایش بدون دیالوگ است و سبک جدیدی دارد برای مخاطب جذاب باشد. با توجه به اینکه من همیشه نمایش‌های بدون دیالوگ اجرا می‌کنم، تصور کردیم که اسم گروه باعث می‌شود مخاطب بفهمد نمایش بدون دیالوگ است و بنابراین زیاد در تبلیغات‌مان روی این نکته تأکید نکردیم. با این حال این روزها با تبلیغات سینه به سینه روز به روز تعداد تماشاگران بیشتر می‌شود.
این کارگردان تئاتر با اشاره به اینکه «کچلو» در جشنواره‌ی آیینی-سنتی سال ۹۴ هم اجرا شده است، درباره‌ی استقبال مخاطب از این نمایش نیز توضیح داد: در جشنواره‌ها سنجیدن کار از نظر استقبال تماشاگر چدان دقیق نیست چون جشنواره تماشاچی خود را دارد اما در کل بازخوردهای خوبی گرفتیم. اجراهای فعلی هم در روزهای آخر هفته سالن پر و استقبال نسبتاً خوب است، اما در روزهای وسط هفته معمولی است. به این دلیل که کار بدون دیالوگ است، تماشاگر تا کار را نبیند متوجه کیفیت آن نمی‌شود. چون قبلاً چنین کارهایی نداشتیم و مردم پیش زمینه‌ی ذهنی درباره آن ندارند، اینطور نمایش‌ها باید مدت بیشتری روی صحنه بمانند تا دیده شوند.
او در پایان با با بیان اینکه «دوست دارم مردم این نمایش را ببینند و با این مدل نمایش بیشتر آشنا شوند، چون مدل تمیزی است»، اظهار کرد: افراد غیر ایرانی هم وقتی این سبک نمایش را می‌بینند آن را درک می‌کنند و با فرهنگ ما آشنا می‌شوند. حمایت از این مدل کار شاید باعث شود کارهای بین‌المللی بیشتری انجام دهیم و راحت‌تر فرهنگمان را گسترش دهیم. نمایش بدون دیالوگ از زبان‌هایی است که جهانی است و بیش از حمایت مادی نیاز به حمایت معنوی دارد تا این رشته پایدار بماند و جای بیشتری باز کند.
نمایش «کچلو» که در آن کاوه توکلی، مهران گل‌محمدی، مهدی سفاری، مریم مالمیر، آیدا صادقی، مژگان حامدی و رضا کشاورز به ایفای نقش می‌پردازند از سه‌شنبه ۱۲ مرداد تا پنجشنبه ۱۱ شهریور در تالار استاد ناظرزاده کرمانی تماشاخانه‌ی ایرانشهر سرساعت ۱۸ به صحنه می‌رود.
منبع:ایسنا