هراز نیوز – رحمت عزیزی – چند سالی است که واژه هدفمندی تداعی کننده تصوّر خاصی در اذهان است که بیشتر جنبه صرفه جویی کردن، جیره بندی و… دارد حال بماند از این که تاکنون در هدفمندی هایمان چه قدر موفق بودیم.
اما سالروز انقلاب اسلامیمان بهانه‌ای شد تا به اهداف اصلی انقلاب بیاندیشیم و کمی هم به فکر هدفمندی انفجار نور باشیم. هدفمندی انقلاب نه جیره بندی انقلاب، نه سهمیه بندی انقلاب، بلکه به حقیقت تعریف و بازخوانی اهداف انقلاب، حذف و جیره بندی هرچه غیر آن است می باشد. اما اهداف انقلاب اسلامی چه بود؟
به راستی چرا انقلاب کردیم؟ پیام انقلاب بعثت گونه روح خدا چه بود؟ قرار بود چه چیز را صادر کنیم؟
در این نوشتار قصد آن نداریم تا به چگونگی و نحوه‌ی به وقوع پیوستن انقلاب و شرایط حاکم بر جامعه‌ی پیش از انقلاب بپردازیم چرا که آنچه پیش از انقلاب برکشور عزیز ما حاکم بود وجه تقریبا مشترک تمام جوامع پیش از انقلاب‌ها است. در حالی که حضرت امام (ره) در وصیت نامه سیاسی و الهی خویش درباره انقلاب اسلامی می‌فرمایند: «شک نباید کرد که انقلاب اسلامی ایران، از همه‌ی انقلاب‌ها جداست، هم در پیدایش، هم در کیفیت مبارزه و هم در انگیزه‌ی انقلاب و قیام» (صحیفه‌ی انقلاب، وصیتنامه‌ی امام خمینی، سازمان چاپ و انتشارات 1369، ص 7)
حال پرسش این است وجه تمایز انقلاب ما با سایر انقلاب‌ها چه بوده است؟ و چه چیز سبب می‌شود که ما حتی در تفاوت انقلاب اسلامی با سایر انقلاب‌ها شک هم نباید کنیم؟
برای یافتن پاسخ این پرسش ها به بازخوانی برخی از اندیشه های معمار کبیر انقلاب (ره) می پردازیم؛
مقصد و انقلاب اسلامی
حضرت امام (ره) مقصد نهضت انبیا را اینگونه شرح می دهند: «نهضت¬هایی که به وسیله¬ی انبیا و اولیا (علیهم السلام) واقع شده است، قابل مطالعه است. ما که تابع مکتب انبیا هستیم باید آن نهضت¬ها را مطالعه کنیم و بفهمیم نهضت چه بوده است؛ و برای چه بوده است؛ مقصد انبیا چه بوده است, مقصد پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله) از نهضت اسلامی چه بوده است؛ مقصد ائمه¬ (علیهم السلام) چه بوده است. آیا فقط این بوده است که دست ستمکاران را کوتاه کنند؟ آیا دعوت انبیا فقط برای این بوده است که مزاحمین با مستضعفین را کنار بزنند؛ و همین که غلبه بر آن¬ها کردند و کار را به پیروزی و راندن آن¬ها رساندند کار تمام است؟ آیا مقصد انبیا این است که ظالم نباشد فقط؟! یا مقصد بالاتر از این است؟! اگر مقصد بالاتر از این است، باید ما هم که تابع انبیا هستیم و تابع مکتب اسلام هستیم، به تبعیت از آن بزرگان دین و دنیا، مقصدمان همان مقاصد باشد. آیا راندن رژیم پهلوی و ابطال رژیم شاهنشاهی تمام مقصد بود؟ آیا رفاه ملت و رسیدن ملت به چیزهای مادی آخر مقصد است؟ انبیا آمده¬اند تا مردم را، تا جامعه را، ترتیبی بدهند که رفاه زندگی مادی آن¬ها باشد؟ مقصد انبیا این بوده است که مستکبرین بروند و مستضعفین به نوای دنیا برسند؟! یا مقصد بالاتر از این¬هاست؟! مقصد انبیا دنیا بوده است؟! این همه انبیا آمده¬اند و دعوت کردند و کشته شدند، جنگ¬ها کردند و زحمت¬ها کشیدند، فقط برای این بود که مستکبرین را کنار بزنند، و توده¬های مردم را برای آن¬ها رفاه حاصل کنند؟! یا مقصد بالاتر از این¬هاست؟ خدای تبارک و تعالی که انبیا را فرستاده است برای تعمیر دنیا فقط فرستاده است؟! یا مقصد بیشتر از این¬هاست، بالاتر از این¬هاست؟ (صحیفه نور، ج 7، ص 15)
آنچه از این گفتار امام (ره) مشهود است آن است که سطح اهداف انقلاب اسلامی در سطح معیشت و مادیات و رفاه و حتی ریشکنی ظلم نمی باشد بلکه بالاتر از اینهاست چرا که همه آنچه که برشمرده شد نیز از توان سایر انقلاب ها خارج نیست. پس وجه تمایز ما کجاست؟
سیاست و انقلاب اسلامی
قطعاً شما هم با بنده هم عقیده اید که مکاتب فکری آنگونه که انسان را تعریف می‌نمایند به همان گونه هم دستورالعمل رشد تعالی می‌دهند. لذا وجه تمایز انقلاب ما، باور‌ها و اعقاید ما، و مذهب ما، مکتب ماست که انسان را موجودی صرفاً مادی و زمینی نمی‌داند. لذا تعریفی که از دین و سیاست ارائه می‌کند همگی در جهت کمال و رشد و معنویت انسان است. بدین جهت در مکتب ما که از بعثت حضرت رسول (ص) آغاز و با ولایت امیرالمؤمنین علی (ع) و فرزندانش حفظ شد و خواهد شد انسان، دین، علم، اخلاق و همه آنچه که سبب تعالی ابناء بشر شوند از هم جداییی ندارند.
لذا حضرت امام (ره) در این باره می‌فرمایند: «سیاست خدعه نیست، سیاست یک حقیقتی است، سیاست یک چیزی است که مملکت را اداره می‌کند، خدعه و فریب نیست، اینها همه‌اش خطا است. اسلام، اسلام سیاست است، حقیقت سیاست است، خدعه و فریب نیست.» (صحیفه نور، ج1، ص 65)
انسان و انقلاب اسلامی
ولی آنجا که هدف به مادیات و انسان خاکی تنزّل کند، آن افق و چشم انداز وسیع که انبیاء تداعی کرده‌اند نادیده گرفته شود، حتی اگر همه مسائل و مشکلات بشر مادی را هم حل کرده باشم عملاً برای تعالی او هیچ قدمی برنداشته ایم چرا که اگر بنا براین باشد که اقتصاد اصل باشد و یا هرچه که غیر مقام حقیقی انسان است اصل باشد آنگاه انسان آن چیزی می‌شود که امام (ره) فرمود: «انسان حیوانی بود مثل سایر حیوانات، لکن حیوانی که تدبیر دارد، حیوانی که اهل صنعت است» (صحیفه نور، ج 7، ص 16)
«مکتب‌های مادی تمام همّتشان این است که مرتع درست بشود، تمام همّت این است که منزل داشته باشند، رفاه داشته باشند. اسلام مقصدش بالاتر از اینهاست. مکتب اسلام یک مکتب مادی نیست، یک مکتب مادی- معنوی است. مادیت را در پناه معنویت، اسلام قبول دارد…اسلام برای تهذیب انسان آمده است، برای انسان‌سازی آمده است. همه مکتب‌های توحیدی برای انسان‌سازی آمده‌اند، ما مکلّفیم انسان بسازیم.» (صحیفه امام ،ج 7،ص 531)
لذا امام (ره) نه صرفاً به عنوان حاکم سیاسی بلکه به عنوان یک فقیه جامع الشرایط صراحتاً برهمگان تکلیف کرده است که انسان بسازند. لذا انسان سازی هدف نهایی اسلام و بر حاکمان و حکومت‌های اسلامی واجب است.
«تمام زحمتی که انبیا کشیده¬اند و تمام رنج¬هایی که اولیای خدا از بَدو خلقت تاکنون کشیده¬اند و بعدها هم تا آخر خواهند کشید، مقدمه¬ی این بوده است که این موجودی که در خارج می¬گویند انسان، انسان بشود» ( صحیفه نور، ج 13، ص 52)
صدور انقلاب
لذا اگر بخواهیم نهضت بعثت گونه امام (ره) را ارج نهیم و ابناء بشر را در این نهضت به معراج انسانیشان برسانیم راهی جز هم مقصد شدن و هم هدف شدن با انبیا الهی نداریم.
بدین جهت همه‌ی آنچه که ما در تمام مدت پس از انقلاب درجهت مادی و پیشرفت علوم تجربی کسب نمودیم که به حقّ هم بوده و قابل تقدیر هم می‌باشد، هدف بالذات انقلاب نبوده و آنچه حاصل شد بالعرض است و هرآنچه که در رشد و تعالی انسانیمان کسب نموده‌ایم هدف بالذات انقلاب و آن، هدفی است که انبیاء داشته اند می باشد.
و لذا آنچه که قابل صدور است آن است که فقط نزد صادر کننده آن باشد و در نزد هیچ مکتبی یافت نشود و قصعاً هدف از صدور انقلاب، صرفاً صدور تکنولوژی و صنعت نبوده است چراکه دنیای غرب در این حوزه‌ها به خودکفایی رسیده است و احساس بی‌نیازی از انقلابمان را دارد لذا آنچه که دنیا تشنه‌ی آن است و بنای انقلاب عظیم الشأن اسلامی ایران برآن بوده است حاکمیت اخلاق و معنویت است و این همان وجه تمایز ما، و مکتب ما و انقلاب ما با سایرین و دلیل بعثت رسول اکرم (ص) می باشد.
امید است در این سالروز انقلاب اسلامی دگر بار به اهداف و آرما‌ن‌ها و دلایل انقلابمان بیاندیشیم و در همه‌ی شئون زندگیمان درجهت اهداف انقلاب اسلامیمان گام برداریم.
رحمت عزیزی
http://rahmatazizi.ir