تشخيص سرطان يكي از بدترين اتفاقات زندگي افراد است. همه ما به نوعي از ابتلا به سرطان مي‌ترسيم و دوست نداريم هيچ وقت در زندگي خود چنين شرايطي را تجربه كنيم، اما خوب است بدانيد در بسياري از موارد مي‌توان از ابتلا به اين بيماري هم پيشگيري كرد.با انجام ورزشهای منظم روزمره همراه با رژیم غذایی صحیح می‌توان از بروز برخی سرطان‌ها جلوگیری کرد، در انواع سرطان‌ها و در اکثر اوقات رشد و نمو سلول‌های بدن از حالت عادی خارج مي‌شود و در بافت‌های بدن هرج و مرج سلولی رخ مي‌دهد و در صورت استمرار می‌تواند منجر به یک سرطان در یک عضو بدن بشود.
چگونگی تاثیر ورزش در پیشگیری از سرطان
گرچه چرایی تاثیر ورزش در کاهش خطر ابتلا به سرطان ها هنوز مشخص نیست، اما فرضیه های مهمی در این زمینه وجود دارد. ورزش سبب می‌شود که اکسیژن بیشتری به سلول‌های بدن برسد و اگر یک رژیم غذایی منظم و اصولی هم داشته باشید از ورود مواد سرطان‌زا به بدن هم جلوگیری شده و در نتیجه سلول‌های بدن به‌جای اینکه سرشار از مواد نیتروزامین و اکسیدان و آلاینده باشند، از اکسیژن با گردش خون بالا براي سم‌زدایی برخوردار می‌شوند .
یکی از مزایای ورزش منظم آن است که شدت جریان خون و تبادلات اکسیژن با دی اکسیدکربن و سایر گازهای سمی زیاد و در نتیجه قدرت رسوب و ماندگاری ترکیبات سرطان‌زا در بدن انسان کاسته می‌شود .
همچنین به گفته محققان، فعالیت بدنی سطح هورمون هایی مانند استروژن را که با سرطان های مختلفی ارتباط دارد، کاهش می دهد و به کنترل سطح انسولین و فاکتور رشد شبه انسولین کمک می کند.
همچنین افرادی که ورزش می کنند سطوح پایین تری از التهاب را دارند، سلول های آنها در معرض استرس اکسیداتیو کمتری قرار می گیرند و بیشتر قادر به ترمیم دی.ان.ای آسیب دیده که می تواند باعث ابتلا به سرطان شود، هستند.
به‌طور کلی پدیده ورزش با سیگار و الکل و مواد مخدر و چاقی سازگار نیست در نتیجه به‌طور غیرمستقیم با مصرف نکردن سیگار از بروز 14 نوع سرطان در بدن جلوگیری می‌شود و یا با مصرف نکردن الکل از بروز سرطان کبد پیشگیری می‌شود و همچنین اگر از چاقی پرهیز شود از بروز سرطان رحم در خانم‌ها نیز پیشگیری می‌شود. در ورزشکاران حرفه‌ای و قهرمانان بیشترین غذای مصرفی را کربوهیدرات‌ها (مواد نشاسته‌ای و آب میوه‌های متعدد) تشکیل می‌دهد و میزان پروتئین مصرفی در آنان حدود بيست درصد است در نتیجه از بروز سرطان‌های روده بزرگ که بیشتر ناشی از ترکیبات گوشتی و پروتئینی است نیز جلوگیری می‌شود .
یکی از علل بروز برخی از سرطان‌های دستگاه گوارشی، پرخوری و همه چیز خواری است، از آنجايی‌که ورزشکاران برنامه رژیم غذایی منظم و حساب شده‌اي دارند و فقط غذاهای مفید و مجاز را با یک دوز مشخص مصرف می‌کنند. آسیب‌های گوارشی به مری، معده، روده ها، کبد و لوزالمعده بسیار کمتر است و شیوع سرطان در ورزشکاران را کاهش می‌دهد .
ورزشهای منظم و روزمره به میزان حتی نیم ساعت پیاده روی یا آرام دویدن همراه با نرمش‌های سبک قادرند علاوه بر پیشگیری از سرطان، بلکه از بروز سکته‌های قلبی و مغزی و کبد چرب و بیماری‌های عصبی، عضلانی، استخوانی، کلیوی پیشگیری كنند و بر طول عمر ورزشکاران به‌طور چشمگیری بیفزایند. پس نتیجه می‌گیریم که با ورزش بر طول عمر مفید خود مي‌افزاييم و همیشه شاداب و جوان می‌مانیم.
کاهش چربی بدن، افزایش توده عضلانی، کاهش خستگی جسمانی، کاهش تهوع، بهبود سیستم ایمنی بدن، بهبود وضعیت روحی-روانی، افزایش اعتماد بنفس، بهبود کیفیت زندگی از دیگر فواید ورزش است که به طور غیرمستقیم در کاهش ابتلا به سرطان موثر است.
ورزش از از بروز چه سرطان هایی پیشگیری می کند؟
پیش از این تحقیقات مختلف حاکی از این بود که ورزش با کاهش خطر ابتلا به سرطان های سینه و روده بزرگ ارتباط دارد اما طبق مطالعات جدید ورزش کردن حتی برای چند ساعت در هفته خطر ابتلا به 13 سرطان از بین 26 سرطان شناخته شده را کاهش می دهد. در این میان ورزش ، سرطان مری را که کشنده محسوب می شود،تا 42 درصد کاهش می دهد.همچنین احتمال خطر ابتلا به سرطان ریه را نیز 26 درصد کمتر می کند .
به گفته محققان از دیگر سرطان های کشنده ای که خطر ابتلا به آن با ورزش کمتر می شود، سرطان های کبد، معده، کلیه ، سر و گردن هستند.
این وضعیت نشان می دهد که فعالیت فیزیکی می تواند در تلاش نهادهای مسوول برای پیشگیری از سرطان در میان مردم نقش داشته باشد.
توصیه های لازم در پیشگیری از سرطان
– کاهش مصرف سیگار و دخانیات
– مصرف سبزی و میوه جات
– ویتامین ها و اسید فولیک
– فعالیتهای بدنی و ورزش
– کاهش وزن
– کاهش استرس ها
نقش ورزش در بیماران سرطانی
ورزش يكي از موثرترين شيوه هاي تقويت سيستم ايمني بيماران سرطاني است . اما بیماران سرطانی نکات مهمی را در ورزش کردن خود باید رعایت کنند که به این موارد پرداخته ایم.
قبل از شروع ورزش با پزشک خود مشورت کنید
-برنامه ورزشی باید آهسته و بتدریج شروع شود تا بدن بتواند خود را با شرایط جدید تطبیق دهد
-برنامه ورزشی منظم باشد.
-برنامه ورزشی متناسب با شرایط جسمانی فرد باشد و منجر به خستگی مفرط نشود.
– ورزشهای انتخاب شده بی خطر باشند.( شنا، پیاده روی و ورزشهای هوازی)
– برنامه ورزشی باید با توجه به نوع داروهای مصرفی و عوارض جانبی احتمالی آنها برنامه ریزی شود.
– حتما هنگام ورزش یک همراه حضور داشته باشد.
– اگر تب دارید ورزش نکنید.
– در صورت وجود تهوع و استفراغ ورزش را متوقف کنید.
– در طول رادیوتراپی ممکن است التهاب پوستی رخ دهد و حرکت را مختل کند.
(طیبه خزاعلی)