مهمترین عامل تاثیرگذار در قد نهایی یک فرد، پدر و مادر او هستند. به عبارتی از یک پدر و مادر قد بلند، فرزند بلندقد زاده میشود و عکس آن نیز درباره زوجهای کوتاه قامت صادق است.
اولین قدم در ارزیابی قد چنین کودکی مراجعه به جدول قد است. جدولهایی وجود دارد که براساس قد کودکان جوامع مختلف نوشته شده است.
براساس این اعداد میتوانیم بگوییم، یک کودک در کدام صدک قدی جامعه قرار دارد. تعیین این صدک از این منظر اهمیت دارد که بتوانیم بین یک کوتاهی معمولی که به افراد بالاتر از صدک 3 اطلاق میشود، با کوتاهی شدید که به کودکان کمتر از صدک 3 گفته میشود، فرق قائل شویم.
دکتر رضا کریمی فوقتخصص بیماریهای غدد و متابولیسم در این باره می گوید : اهمیت اصلی توجه به قد کودکان و نوجوانان، تشخیص بیماریهایی است که میتواند رشد کودک را مختل کند و بررسی منحنی رشد کودکان در این باره اهمیتی بیش از میزان مقطعی قد آنان دارد.
شرایط کودکی که به موازات صدک پنجم رشد میکند و شیب منحنی او نسبت به منحنی نرمال خوب است، اگرچه کوتاه قد است، ولی نگرانکننده نیست و شرایط کودکی که چند سانتیمتر از او بلندتر است و به مدت مثلا شش ماه هیچ رشد قدی نداشته، بیشتر نگرانکننده است.
بیماریهای کلیوی و کبدی، دیابت، سوءتغذیه شدید و انواع نقایص ژنتیک موجب افت رشد و کوتاهی قد میشود.
درمان این بیماران باعث برگشت رشد آنان به حالت طبیعی میشود. بیماریهای دیگری نیز هست که گاه به دلیل کوتاهی قد مورد توجه قرار میگیرد و مداوا میشود.
کمکاری تیروئید: کوتاهی قد از نشانههای مهم کم کاری تیروئید است که در کنار علامتهایی مثل خواب آلودگی، خستگی مفرط، پفآلود بودن و کند ذهنی میتواند توجه والدین و پزشکان را به وجود این بیماری معطوف سازد. آنچه اهمیت دارد این است که تشخیص به موقع و درمان این بیماری اگر قبل از بسته شدن صفحه رشد استخوانی صورت گیرد، باعث برگشت قد به حالت نرمال میشود. درمان این بیماری با مصرف قرصهای لووتیروکسین ممکن است.
راشیتیسم: زندگی شهری بسیاری از کودکان را از تابش نور خورشید محروم کرده است و به این ترتیب، بیماری راشیتیسم همچنان تهدیدی برای کودکان محسوب میشود. علامتهای دیگر این بیماری علاوه بر کندی رشد، قوسی شدن پاها و برجسته شدن کنارههای استخوان جناغ است. درمان به موقع راشیتیسم به هر دلیل چندان سخت نیست و میتوان با مصرف کلسیم و ویتامین D از عوارض بیماری مثل کوتاهی قد جلوگیری کرد.
منبع: روزنامه خراسان