ارتباط زن و مرد نامحرم در اسلام با ظرائف و حساسیت های بسیاری همراه است و همواره در قرآن کریم و احادیث ائمه اطهار(ع) مسلمانان از نگاه و صحبت با نامحرمان برحذر داشته شده اند. قرآن کریم در آیه 5 سوره مائده و آیه 25 سوره نساء زنان و مردان را از برقراری روابط دوستانه و غیرضروری با جنس مخالف منع کرده است و از همین رو باید در مسأله ارتباط با نامحرم نهایت دقت و توجه را به خرج داد.
اما خواستگاری یکی از زمانی هایی است که انسان برای انتخاب همسر و همراه آینده خود ناگریز از نگاه و صحبت با نامحرم می شود، بنابراین باید در این هنگام به نفس خود مسلط بوده و از حد و حدود آشنایی و روابط قبل از ازدواج آگاه باشد. فقها و علمای دینی برای نگاه به نامحرم در جلسات خواستگاری چهار شرط را بیان کرده اند، اول اینکه به قصد لذت و ريبه نباشد، دوم براى آگاهى از وضع جسمانى او باشد، سوم مانعى از ازدواج در ميان نباشد و آخر اینکه احتمال بدهد كه دختر او را رد نمى كند. اما نگاه کردن به دختر در زمان خواستگاری تا چه حدی مجاز و شرعی است؟ پاسخ مراجع عظام تقلید را در این زمینه با هم می خوانیم:
امام خمینی(ره) و آیت الله خامنه ای:
كسی كه میخواهد با زنی ازدواج نمايد برای اطلاع و آگاهی از او میتواند به صورت، دست، مو و محاسن او بدون قصد لذّت نگاه كند ـ اگر چه قهراً لذّت حاصل شود ـ مشروط بر اينكه اولاً اطلاع و آگاهی قبلی نداشته باشد و ثانياً علم نداشته باشد كه به او جواب ردّ میدهند.
آیتالله مکارم شیرازی:
سؤال: اینکه خواستگاران مختلف درخواست نمایند که دختر مورد نظر خود را با لباس نازک مشاهده نمایند، این مساله برای پسری که از دختران متعدد خواستگاری می کند چه حکمی دارد؟ برای دخترانی نیز که در معرض خواستگاران متعدد قرار می گیرند چگونه است؟
جواب: درخواست خواستگاران برای مشاهده دختران مورد نظر با لباس نازک شرعاً مانعی ندارد ولی این کار تنها در صورتی مجاز است که طرفین بر مسائل دیگر ازدواج توافق کرده باشند نه این که پسران برخیزند و اندام نیمه برهنه دختران متعدد را به عنوان خواستگار مشاهده کنند
آیتالله بهجت:
نگاه کردن مرد به صورت زنی که میخواهد با او ازدواج کند جایز است، به شرط آنکه بداند که مانع شرعی از ازدواج با او نیست و احتمال هم بدهد که زن ازدواج را قبول میکند و احتمال بدهد که با این نگاه کردن اطلاع تازهای پیدا میکند. و با این شرایط، نگاه کردن فقط برای این مرد جایز است، اگرچه چند مرتبه باشد، بلکه چنین نگاه کردنی برای جلوگیری از نزاع بعد از عقد، مستحب نیز هست و اجازه زن هم در آن لازم نیست، و بنابر اظهر نگاه کردن به مو و محاسن دیگر آن زن هم با همین شرایط جایز است. و وجهی دارد که زن هم بتواند به مردی که میخواهد با او ازدواج کند با شرایطی که گفته شد نگاه کند.
آيات عظام تبريزى و سيستانى:
تنها مى تواند به دست و صورت، پاها، مو و مقدارى از بدن (مانند گردن و بالاى سينه ) دختر نگاه كند.
آیتالله صافى:
بنا بر احتياط واجب، تنها به صورت و دست ها تا مچ اكتفا كند.
آیتالله نورى همدانی:
مى تواند به دست و صورت، پاها، مو و مقدارى از بدن (مانند گردن و بالاى سينه ) دختر نگاه كند و اگر نتواند از خصوصيات ساير بدن، از روى لباس آگاهى پيدا كند، نگاه به تمام بدن جايز است.