بیانیه روز جهانی تئاتر، امسال به قلم کریستوف ورلیکوفسکی

بیانیه روز جهانی تئاتر، امسال به قلم کریستوف ورلیکوفسکی، هنرمند لهستانی منتشر شد دیروز در مراسم اردیبهشت تئاتر آمل از سوی سعید امیر کلایی خوانده شد .

 از سال 1961 میلادی و به پیشنهاد انستیتو بین‌المللی تئاتر (وابسته به سازمان یونسکو)، هر ساله روزجهانی تئاتر در تاریخ ۲۷ مارس (هفتم فروردین) جشن گرفته می‌شود.
یکی از آیین‌های همیشگی روز جهانی تئاتر، انتشار پیامی است که هر سال به قلم یکی از صاحب‌نظران و هنرمندان شناخته شده نوشته می‌شود. این روز در بیش از 100 کشور جهان از جمله ایران جشن گرفته می‌شود و پیام آن سال، توسط فعالان سرشناس تئاتر در هر کشور خوانده می‌شود.

پیام روز جهانی تئاتر سال ۲۰۱۶ توسط آناتولی واسیلیو کارگردان تحسین‌ شده تئاتر روسیه و بنیانگذار مدرسه تئاتر و هنرهای دراماتیک مسکو منتشر و توسط گروه تئاتر تی تووک در اختیار هنرآنلاین قرار گرفت. متن این پیام به شرح زیر است:

آیا ما به تئاتر نیاز داریم؟

این سوال هزاران حرفه‌ای ناامید از تئاتر و میلیون‌ها مردم خسته از آنست که از خود می‌پرسند.

برای چه به آن نیاز داریم؟

دراین سالها صحنه در مقایسه با میادین شهرها و اماکن عمومی که تراژدی‌های واقعى زندگی در آنها در حال اجراست ناچیز و بی‌اهمیت به نظر می‌رسد.

تئاتر چه چیزى براى ما دارد؟

گالرى ها و بالکن‌های مطلا در سالن هاى تئاتر، مبل‌های مخملین، پرده هاى قرمز مخمل، صداهای صیقل خورده و پر طمطراق بازیگران ،چیزی که به کلی با زندگی تفاوت دارد و یا بالاعكس پلاتوهاى آغشته به گِل وخون و دسته ای از بدن‌های عریان و خشمگین در آن.

چه چیزى را قادر است به ما بگوید؟

همه چیز!

تئاتر می‌تواند همه چیز را به ما بگوید.

این‌که چگونه خدایان در بهشت ساكن اند و زندانیان در سیاه چال هاى فراموش شده ى زیر زمین افسرده و بى جان شده اند، چگونه شور و شهوت ما را به اوج میرساند و بالا میبرد و عشق میتواند به زمین بزند نابود كند،و چگونه هیچكس به انسان خوب در این جهان نیازى ندارد و فریب فرمانروایی می‌کند، چگونه مردم در آسمان خراشها زندگی می‌کنند در حالی‌که کودکان در اردوگاه‌های پناهندگان پژمرده میشوند و به ناچار به بیابان ها بازمى گردند؛ و چگونه هر روز مجبوریم از كسانى كه عاشقشان هستیم جدا شویم، تئاتر میتواند از همه چیز سخن بگوید.

تئاتر همیشه بوده و خواهد بود.

و اکنون بلاخص در این پنجاه یا هفتاد سال اخیر، یک ضرورت است، زیرا اگر نگاهی كلى به هنر بیاندازید،به سرعت میتوانید دریابید که این تنها تئاتر است که می تواند كلمه را از دهانی به دهان دیگر، برق نگاهی را از چشمی به چشم دیگر، حركات را از دستی به دستی و از بدنی به بدن دیگر منتقل كند و نیازی به واسطه میان انسان‌ها ندارد. تئاتر شفاف ترین وجه نور است ، و به جنوب یا شمال ، شرق یا غرب تعلق ندارد. نه، تئاتر خود ذات و منبع نور است که از چهارگوشه‌ی جهان می‌تابد و به سرعت براى همه قابل تشخیص است، چه با چشم دوستانه و چه با چشم خصمانه به آن بنگرند.

و ما به تئاترى نیاز داریم كه همیشه تازه و متفاوت باشد، ما به اشکال مختلفی از تئاتر نیاز داریم.

من هنوز از میان همه ی اشکال و شیوه‌های ممکن تئاتر می بینم که شکل سنتى آن اثبات كرده بیشترین متقاضى را دارد. شیوه‌های تئاترهای آیینی نباید در تقابل با «تئاتر ملت‌های متمدن» قرار گیرد. فرهنگ سکولار امروزه هرچه بیشتر تضعیف می‌شود و به تعبیری «اطلاعات فرهنگی» به تدریج جایگزین ماهیت ساده آن شده و آن‌ را به عقب میراند و كمرنگ میكند، و بدین ترتیب اگر اینگونه پیش برود سرانجام یكروز ما امیدمان را براى دیدن تئاتر اصیل از دست میدهیم
اما اکنون می‌توانم به وضوح ببینم كه : تئاتر درهایش را به طور وسیعى می گشاید. پذیرشی آزاد برای همه و هركس.

لعنت به گجت‌ها و کامپیوترها! به تئاتر بروید، تمامی ردیف‌هاى خالى سالن‌ها و بالکن‌های تئاتر را پر کنید، به کلمات گوش دهید و به تصاویر زنده نگاه کنید! -این تئاتر است که روبروی شماست، از آن غافل نشوید و هیچ فرصت و شانسى را برای شرکت در آن از دست ندهید- شاید با ارزش ترین شانس مشترك، که در زندگی‌های بیهوده و شتاب‌زده‌مان باشد.

ما به همه‌ی سبك هاى تئاتر نیاز داریم.

تنها یک گونه از تئاتر است که به طور حتم هیچكس به آن نیازى ندارد- تئاتر بازی‌های سیاسی، تئاتر سیاست‌زده، تئاتر سیاست‌مداران، تئاتر بیهوده‌ی سیاست. آن‌چه ما یقیناً نیاز نداریم تئاتر وحشت روزمره است – چه فردی و چه جمعی، آن‌چه ما نیاز نداریم تئاتر اجساد و خون در خیابان‌ها و میدان‌ها، در پایتخت‌ها و ایالت ها و شهر‌هاست، تئاترِ ساختگیِ درگیری و جدل میان مذاهب و اقوام…

گفتنی است؛ از سال ۱۹۶۱ و به پیشنهاد انستیتو بین‌المللی تئاتر (ITI)، سالانه روز جهانی تئاتر در تاریخ ۲۷ مارس جشن گرفته می‌شود. پیام سالانه این روز هر سال توسط یکی از صاحب نظران و هنرمندان عرصه تئاتر انتخاب می‌شود و به تاثیر و تقابل تئاتر در عرصه بین‌المللی اختصاص دارد. ادوارد آلبی، آگوستو بوال، جین کوکتو، آرتور میلر، پابلو نرودا و… از جمله افرادی بودند که پیام روز جهانی تئاتر را نوشته‌اند.