زوج هایی كه بعد از چندین سال دوا و درمان، به رویان آمده اند تا آخرین شانس برای فرزند دار شدن را امتحان كنند، شاید صدای گریه كودكی كه سال هاست آرزوی شنیدنش را دارند ، زندگی را برایشان شادتر از گذشته كند.
در سالن انتظار و حیاط سرسبز موسسه همه جور آدمی را می توانی پیدا كنی از زنان میانسالی كه اگر فرزند داشتند، حالا باید به فكر تهیه جهیزیه برای دخترشان یا پیدا كردن عروس برای پسرشان بودند و زنان جوانی كه بیشتر از چند سال از ازدواجشان نگذشته و هنوز نتوانسته اند طعم مادر شدن را بچشند. تعداد زیاد مراجعه كنندگان نیز از شهرستان های مختلف برای درمان به این موسسه آمده اند. ازدحام در سالن های انتظار موسسه و حیاط سرسبز آن بیش از چیزی است كه توقعش را داشتم.
سیستم نوبت دهی، كار گرفتن نوبت در این موسسه را راحت كرده است . بلندگوهای سالن مدام اسم و شماره تعدادی از بیماران را اعلام می‌كند و در این فاصله تعدادی از صندلی ها خالی می شوند اما بلافاصله تعداد دیگری از مراجعه كنندكان جایگزین قبلی ها می شوند.
افزایش سن ازدواج، افزایش ناباروری
طبق آماری كه كارشناسان موسسه رویان می‌دهند، اگر سالانه در كشور 800 هزار تا یك میلیون ازدواج ثبت شود، به تعداد زوج‌های نابارور 150 هزار نفر افزوده می‌شود ،حتی برخی از بررسی‌ها نیز آمار ناباروری در ایران را بین 13 تا 6 /18 درصد بیان می‌كند. این در حالی است كه هزینه دارو‌های درمان ناباروی، ماهانه مبلغ هنگفتی را به زوجین تحمیل می كند. اگر‌چه هزینه درمان ناباروری در كشور ما یك پنجم دنیاست و به نسبت سایر كشورها پایین‌تر است، به گونه ای كه هر ساله تعداد زیادی توریسم برای درمان ناباروری به كشورمان مراجعه می‌كنند ،اما تاكنون هیچ سازمانی و نهادی نتوانسته است بیمه ها را مكلف به تحت پوشش قرار دادن درمان‌های ناباروری كند.
دكتر رمضانعلی کارشناس موسسه رویان در خصوص هزینه های درمان ناباروی در موسسه رویان می‌گوید: برای درمان از طریق( IVFلقاح خارج از رحم) مراجعه كنندكان باید یك میلیون و 200 تا یك میلیون و 300 هزار تومان هزینه كنند كه این رقم جدای از داروهایی است كه بیمار باید قبل و بعد از عمل مصرف كند و در خصوص IUI (تلقیح اسپرم شسته شده به داخل رحم زن) زوجین باید 200 تا 300 هزار تومان هزینه كنند.
كلینیك مشاوره رویان به بیمارانی كه در این موسسه برای درمان مراجعه می كنند این نكته را نیز یادآوری می كند كه احتمال فرزند دار شدن برای آنها در مرحله اول درمان ، تنها 40 درصد است و ممكن است زوجین برای فرزند‌دار شدن مجبور به مراجعه چند باره به این مركز شوند. این در حالی است كه به گفته متخصصان، حدود 70 درصد مراجعه كنندگانی كه به مراكز درمانی مراجعه می كنند با روش های معمول درمان می شوند و می توانند باردار شوند و فقط 25 درصد از زوج های نابارور به روش های پیشرفته درمانی ناباروری یا روش های كمك ناباروری نیاز دارند.
كلینیك‌های تخصصی زنان و مردان كه به ترتیب در نوبت های صبح و بعد از ظهر بیماران را پذیرش می كنند، كلینیك مشاوره ناباروری، آزمایشگاه، اتاق های عمل، سونوگرافی، مركز تصویربرداری تخصصی ناباروری، كلینیك تخصصی مشاوره ژنتیك، و واحدهای مددكاری و روان‌شناسی یك لحظه از حضور مراجعه كنندگان خالی نمی شوند. ایستگاه پرستاری یكی از محل هایی است كه در آن می توان تصاویری كودكانی را دید كه بعد از سال ها انتظار، به دنیا آمده اند و والدینشان بابت تشكر از مسئولان موسسه تصویر چند سالگی كودكشان را به همراه یك تقدیر نامه به این موسسه آورده اند و این عكس ها شده اند روزنه امیدی برای مراجعه كنندگانی كه برای درمان به این مركز آمده اند .
حسی که زنان دوست دارند تجربه کنند!
نسرین امیری روان شناس گفت: یکی از راه‌های رشد عاطفی زنان داشتن حس مادری است و این مسئله جز با باردار شدن تحقق نمی‌پذیرد و این کشش به دو علت اصلی گرایش زنان به فرزند و تربیت آن است که در صورت فقدان آن روی به گرفتن کودک از سازمان‌های بهزیستی می‌کنند.
این روان‌شناس با بیان اینکه فضای اجتماع اجازه نقش والدی را از زنان می‌گیرد، افزود: زنان برای برطرف شدن نیازشان علاقه زیادی به داشتن فرزند دارند، در این موقع اگر زنی نتواند باردار شود از مؤسسات خیریه کودکی را به فرزند خواندگی قبول می‌کند زیرا آن زنان پتانسیل تربیت و نگهداری فرزندان را در سطح عالی دارا هستند.
امیری ادامه داد: زنان که در اجتماع سمت دارند اگر دارای فرزند باشند، بهتر از دیگر زنانی است که از این نعمت محروم‌اند به ایفای نقش پرداخته و فرد مؤثرتری از منظر روان‌شناسی است.زنان برای ایفای نقش والدی دلگرم به فرزندداری هستند و این یک مسئله‌ای ژنتیکی است و این سبب علاقه شدید به کودک می‌شود.
جنین های فریز شده
در بانك فریز جنین رویان بیش از هزاران جنین فریز شده نگهداری می‌شوند اما راه یافتن به این بانك و اطلاع از چند و چون نگهداری از جنین‌های فریز شده برای افرادی غیر از متخصصان این مركز غیر‌ممكن است. جنین های چند سلولی فریز شده كه عمری حداكثر سه روزه دارند در دمای منفی 135 درجه سانتی‌گراد منجمد می شوند، به گونه ای كه در این دما تمامی اعمال حیاتی سلول متوقف می‌شود و هیچ آسیبی در این بازه دمایی به سلول‌های بیولوژیک وارد نمی‌شود. این جنین قابلیت نگهداری تا بیش از یك دهه را دارد و در زمانی كه والدین جنین خواستار فرزند دار شدن باشند، می توانند با مراجعه به این مركز و با استفاده از جنین فریز شده خود فرزند دار شوند.
این جنین‌های فریز شده در زمانی كه به رحم مادر منتقل می‌شوند، همانند یك جنین تازه بوده و هیچ مشكلی از نظر سلامتی نخواهند داشت. این شیوه درمانی از 20 سال گذشته در ایران به كار گرفته می‌شوند و آخرین نوزادی كه از این طریق متولد شد، نوزادی بوده كه 10سال در موسسه رویان اصفهان فریز شده بوده و چند ماه گذشته در اصفهان به دنیا آمد.
ناباروری، مشکلی تازه بر دوش زوج‌های‌جوان
انصاری‌پور متخصص زنان و زایمان عنوان کرد: اختلال هورمونی ناشی از سندروم تخمدان پلی کیستیک است و همین امر سبب ایجاد نازایی در زمان می‌شود.
وی بیان کرد: این سندروم زمینه ارثی دارد ولی عوامل محیطی مانند رژیم غذایی ناصحیح، عدم فعالیت و تحرک در تشدید آن نقش بسزایی دارد و به طور کلی عفونت‌های رحمی و انسداد لوله‌های رحم ناباروری را افزایش می‌دهد.
این متخصص با بیان این که عفونت دستگاه تناسلی ناباروری می‌آورد، افزود: نازایی چاقی، چاقی فرد را دو چندان و به علت ناسالم بودن بدن مادر، بارداری شکل نمی‌گیرد. زیرا در حالت چاقی زنان تخمک‌گذاری صورت نمی‌گیرد و هورمون‌ها به خوبی ترشح نمی‌شوند.
انصاری‌پور ابراز داشت: در زنان چاق به علت کمبود ویتامین D، زنان زیادی در اسکلت و عملکرد باروری گذاشته می‌شود، زیرا این ویتامین قدرت باروری متابولیسم بدن را افزایش می‌دهد.
وی گفت: ویتامین‌های E,D و املاحی مثل ZH و به طور کلی داشتن تغذیه سالم و سبک زندگی مناسب و همچنین فعالیت خوب، ناباروری در زنان را کاهش می‌دهد.
چه کسانی می توانند فرزندپذیر باشند؟
حسینی کارشناس سازمان بهزیستی اظهار داشت: فرزندانی به خانواده‌ها سپرده می‌شود که والدین آنها شناخته شده نباشند و این کودکان تحت سرپرستی سازمان بهزیستی به حکم قوه قضاییه قرار گرفته باشد.
وی بیان کرد: امور مربوط به فرزندخواندگی در هر استان کشور از طریق کمیته ستادی استان و به وسیله کمیته شبه خانوادگی انجام می‌شود و اعضای این کمیته شامل مدیرکل بهزیستی استان، معاون امور اجتماعی، کارشناس خانواده، کارشناس فرزندخواندگی مددکار و کارشناس حقوقی است.
این کارشناس بهزیستی ابراز داشت: از دیگر شرایط فرزندخواندگی کودکان بی‌سرپرست را می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1-زن و شوهر داوطلب سرپرست باید ایرانی باشند.
2-سن یکی از زوجین حداقل 30 سال باشد.
3-زوجین دارای صلاحیت اخلاقی باشند.
4-زوجین یا یکی از آنها دارای تمکن مالی باشد.
5-زوجین معتاد به مواد الکلی یا موادمخدر مضر، نباشند.
6-زوجین مبتلا به بیماری صعب‌العلاج نباشند.
هفت خان رستمی که باید طی کرد
حسینی ادامه داد: علاوه بر شرایط ذکر شده، زوجین برای فرزندخواندگی باید یک خانه به نام کودک مورد نظرشان زده و یک حساب بانک به نام او باز کنند.
وی گفت: اولین و اصلی‌ترین شرط به فرزندخواندگی این است که ناباروری شدن خانم به وسیله پزشک معتمد سازمان باید تأیید گردیده باشد.
وزارت بهداشت اخیرا در راستای اجرای سیاست‌های جدید جمعیتی، برنامه‌ای با عنوان “حمایت مالی از زوجین نابارور و مدیریت خدمات درمان ناباروری” را تدوین کرده تا ضمن حمایت مالی از زوجین، زیرساخت‌های درمان ناباروری در مراکز دولتی را تقویت کرده و آن را گسترش دهد.
گزارش حمید جنیدی