طبق آخرین آمار، طلاق باز هم در ایران افزایش داشته است. بنابر گفته مدیر کل آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال در 6 ماه نخست سال 94 شاهد افزایش 9.3 درصدی طلاق بوده‌ایم. آمار طلاق در حالی رو به افزایش است که دولت بر لزوم کاهش آن تاکید دارد.
به گزارش فرارو، علی‌اکبر محزون گفته آمار ازدواج نیز با افزایشی 2.7 درصدی روبرو است. با این‌حال رشد آماری طلاق نزدیک به 7 درصد از ازدواج بیشتر است.
در چندسال اخیر حرف‌های زیادی درباره طلاق و ازدواج زده شد. طرح‌های مختلفی هم از جانب دولت و نهادهای مرتبط با آن پیشنهاد داده و اجرا شده تا آمار ازدواج افزایش و آمار طلاق کاهش پیدا کند. اما عملا هیچ کدام از این طرح ها و اقدامات تاثیر مشخصی نداشته اند.
یکی از این طرح‌ها راه‌اندازی سایت همسرگزینی توسط وزارت ورزش و جوانان بود. در اقدای تازه نیز با راه‌اندازی کمپین “همسر خوب من” روبرو بودیم.
کارشناسان تاثیر این طرح‌ها و تصمیم‌های دولتی را بر کاهش طلاق و افزایش ازدواج چندان موثر نمی‌دانند. یک جامعه‌شناس در این‌باره می‌گوید: آیا فردی که سرطان دارد نیاز به شیمی‌درمانی دارد یا خوردن داروهای تقویتی و ویتامین؟ مسلما این فرد نیازمند درمان و سپس تقویت است. این مثال به خوبی نشان می‌دهد که ما با پدیده طلاق چگونه برخورد می‌کنیم؛ درمان را رها کرده‌ایم و به سراغ داروهایی رفته‌ایم که اثری بر درمان نخواهند داشت.
افسر افشار نادری در گفتگو با فرارو اظهار کرد: جامعه ما بیمار شده است چراکه ساختارهای آن غلط کار میکنند. بنابرانی ما نمیتوانیم با وجود ریشه‌دوانی آسیب‌ها در همه سیستم‌ها یک‌راست به سراغ خانواده برویم و انتظار داشته باشیم تا حالِ آن خوب باشد. باید تمام نهادهای ما اصلاح شوند و سپس به سراغ تقویت و محکم‌کردن نهاد خانواده برویم.
وی تصریح کرد: اگر ما ابتدا سیستم‌ها را اصلاح کردیم، پس از آن می‌توانیم انتظار داشته باشیم که طرح‌های مختلف پاسخ‌گو باشند و در غیر اینصورت هر طرح و ایده‌ای بی‌فایده خواهد بود.
این استاد دانشگاه همچنین با تاکید بر لزوم انجام پژوهش بر خانواده گفت: بارها گفته شده که در ابتدا باید پژوهش‌های لازم بر روی نهاد خانواده انجام بگیرد تا متوجه شویم مشکل اصلی کجاست؟ اما متاسفانه ما آماری را از زبان مسئولان می‌شنویم که مشخص نیست چه پژوهشی این آمار را ثابت میکند.
وی در ادامه درباره سایت همسرگزینی دولت اظهار کرد: کارشناسان چندین‌بار درباره اشتباه‌بودن تاسیس سایت همسرگزینی سخن گفته‌اند. به اعتقاد آن‌ها این کار با افراد رفتاری ابزاری خواهد داشت. با این حال دولت همچنان به سیاست‌های خود در زمینه خانواداه ادامه می‌دهد. از نظر من بسیاری از طرح‌های دولت هم تلاش جامعه‌شناس و روان‌شناسان را بی اثر میکنند و هم خودشان هیچ نتیجه‌ای در بر نخواهند داشت.
علت اصلی ز علت‌ها جداست
امان‌الله قرایی‌مقدم –جامعه‌شناس- نیز در گفتگو با فرارو دلایل متعددی را برای طلاق برمی‌شمرد. وی گفت: تفاوت در دیدگاه دختران و پسران نسبت به ازدواج فرق میکند. جامعه دوساختی شده یعنی ذهن پسران گذشته‌نگرتر و ذهن دختران امروزی‌تر فکر میکند.
این استاد دانشگاه همچنین درباره دلایل دیگر افزایش طلاق اظهار کرد: شکل‌گیری ازدواج‌ها به طور مجازی، بالا رفتن توقعات دختران از ازدواج و در نهایت نارضایتی آن‌ها از زندگی مشترک، عدم مسئولین‌پذیر در دو طرف، نداشتن درک درست از تشکیل زندگی مشترک در میان دختران و پسران، آموزش از همسالان به جای مجازی آموزشی صحیح و… همگی طلاق را در جامعه ایران زیاد کرده است.
وی در ادامه تصریح کرد: ما در حال حاضر زوج‌هایی را در جامعه داریم که هیچ ملاکی برای ازدواج ندارند. این را بگذارید در کنار تاثیر رسانه‌ها. قطعا طلاق افزایش باید داشته باشد؛ افزایشی که به این زودی‌ها نیز به کاهش نخواهد انجامید.
قرایی مقدم در ادامه با بی‌فایده خواندن اقدامات دولت برای بالابردن آمار ازدواج گفت: طرح‌های دولت تاثیر زیادی بر تغییر وضع موجود نخواهد داشت. چراکه ما دچار آنومی اجتماعی شده‌ایم و ارزش‌هایمان فروریخته است.
این جامعه‌شناس همچنین تصریح کرد: علاوه بر این ازدواج هیچ جای دنیا دولتی نیست! ازدواج و طلاق در همه‌جا از خود مردم برمی‌خیزد و هیچ نسخه دولتی آن را در دست نخواهد گرفت. بنابراین دولت تنها و تنها باید امکان ازدواج و آموزش درست به افراد برای مسئولیت‌پذیر شدن را فراهم کند. چرا که مسائل اجتماعی با دودوتا چهارتا حل نخواهد شد.
مسیرِ اشتباه دولت برای رسیدن به خانواده سالم
یک کارشناس اجتماعی نیز با اشاره بر اینکه طرح‌ها و تصمیمات به اشتباه اتخاذ می‌شوند در گفتگو با فرارو اظهار کرد: رویدادهای اجتماعی را نمی‌توان به سادگی قضاوت کرد و گفت که یک مورد یا چند مورد طلاق را زیاد کرده یا حتی یک اقدام یا چند اقدام می‌تواند آن را کاهش دهد.
این کارشناس همچنین اظهار کرد: اینکه طلاق بیشتر از ازدواج رشد داشته از نظر من در پی مجموعه‌ای از فرآیندها رخ داده است. مثلا تغییر در روابط زناشویی، تغییر نگاه به اقتصاد خانواده، فشارهای مختلف اجتماعی و فرهنگی که بر روی خانواده سایه گسترانده و به طور کلی بالا و پایین‌هایی که خانواده ایرانی در سال‌های اخیر تجربه کرده همگی روی ازدواج و طلاق موثر بوده‌اند.
حسین رسولی در ادامه درباره اقدامات دولت توضیح داد: اینکه طرح‌هایی برای کاهش طلاق یا افزایش ازدواج از طرف دولت و نهادهای دولتی صورت می‌گیرد، به خودیِ خود امری منفی نیست. اما متاسفانه طرح‌ها یا مسائل خانوادگی را اشتباه برداشت کرده‌اند و یا آن‌ها را همسو با نظرات یک عده کارشناس و در قالب یکسری نظریات خاص محدود کرده‌اند. مثلا در رابطه با سایت همسرگزینی دولت ما به یک اشتباه بزرگ مواجهیم و آن اینکه خواسته ایم افراد را با یکدیگر آشنا کنیم تا ازدواج کنند، اما به جای اینکه این را به جامعه و محیط های مردمی بسپاریم آن را در قالبی از پیش تایین شده و مجازی که پر از سوگیری است جای داده‌ایم.
وی در انتها تصریح کرد: گذشته از این‌ها، ما باید این موضوع را بپذیریم که طلاق تنها در کشور ما نیست که رو به ازدیاد دارد. ما در یک شبکه جهانی و گسترده زندگی می‌کنیم که هر تغییری در جهان بر روی خانواده ایرانی ما هم اثر می‌گذارد. بنابراین هم عوامل داخلی و هم عوامل جهانی و در ابعاد بزرگتر باید درباره خانواده مورد واکاوی قرار بگیرد.