نوجوانان در آستانه سن بلوغ با تغییرات روحی،روانی،عاطفی و هیجانی خاص به خود روبرو می شوند که بعضا این تحول ناگهانی باعث نگرانی والدین می شود.دوران بلوغ و تغییرات حاصله از این مقطع سنی،کاملا طبیعی است که بطور تقریبی می توان گفت تمامی جوانان به اشکال و انحای مختلف آن را تجربه کرده اند.
بی تردید این دوران گذرا است اما عدم آگاهی و شناخت والدین به اقتضائات این دوره سنی می تواند سنگ بنای دیوار کجی شود که در آینده به معضل و بحران جدی مبدل شود.
یکی از عمده ترین دغدغه های خانواده ها در این مقطع،معطوف به روابط اجتماعی فرزندانشان می شود.
نفیسه میرگذر،روانشناس و کارشناس امور تربیتی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران با اشاره به لزوم توجه هر چه بیشتر به خصوصیات فردی فرزندان و تغییرات رفتاری آنهاکه جزءلاینفک این دوران محسوب می شود،اظهار کرد:تب دوره نوجوانی،اصطلاحی است که برای توصیف ویژگی های دوران بلوغ به کار برده می شود.
وی افزود:معمولا خانواده هایی که از آگاهی کافی برای شناخت ویژگی های این دوران حساس بی بهره اند دچار اضطراب می شوند و به تبع شیوه هایی را در تعاملات خویش با فرزندان خود به کار می گیرند که آغازگر یک دوره لجاجت می شود و گاهی تا سالهای متمادی این روند ناخوشایند استمرار می یابد.
میرگذر گفت:روابط اجتماعی نوجوانان در این دوران بصورت طبیعی ممکن است دچار تغییراتی شود و این تحول گاهی باعث ایجاد نگرانی شدید در والدین می شود.
وی افزود:هرچه تعارض بین والدین و فرزندان در این مقطع افزایش یابد به همان میزان شکاف ها و گسست ها نیز تشدید می شود و نوجوانان از لحاظ روحی و عاطفی با دگرگونی و فشار بسیاری روبرو می شوند.
این روانشناس و کارشناس امور تربیتی عنوان کرد:در چنین شرایطی نوجوانان برای پاسخ به نیازهای روحی و عاطفی خود به محیط بیرون از خانه و اجتماع پناه می برند و با اولین ابراز محبت،احساس دلبستگی در آنها شکل می گیرد و گمان می کنند که نیمه گمشده خود را یافته اند.
**از افسردگی و انزوا تا خودکشی و اعتیاد
میرگذر در تشریح فرآیند وابستگی و دلدادگی خاص به این دوران و تبعات و عوارض این عشق هیجانی گفت:ارتباط دوستانه میان دختر و پسر در این دوران استمرار می یابد و بطور طبیعی پس از مدتی با فروکش کردن هیجانات،اما و اگر هایی در این ارتباط نارس و ناپخته ایجاد می شود.
وی افزود:پس از دوران پسا بلوغ،وابستگی های گذشته به مثابه زنجیری است که گاهی عقل و منطق را محصور می کند و ترس از شکست های روحی و عاطفی و عذاب وجدان ناشی از قطع ارتباط باعث استمرار این ارتباط و در پاره ای از مواقع ازدواج می شود.
این کارشناس امور تربیتی گفت:در صورت عدم تجانس و سنخیت فرهنگی خانوادگی و رفتاری میان این دو،به تدریج،اختلافات و تنش ها بالا می گیرد که مصادیق آن بارها و بارها در جامعه مشاهده شده است.
وی افزود:قطع ارتباط بین این دو نیز گاهی باعث افسردگی،انزوا و ضربات روحی شدید عاطفی و بعضا در مراتب شدیدتر اعتیاد و خودکشی نیز می شود.
میرگذر گفت:یکی از آفت های رفتاری والدین در دوران بلوغ فرزندانشان،محدودسازی افراطی است که به زعم خود برای پیشگیری از بروز مشکلات و بحران های احتمالی اعمال می کنند.
وی افزود:افراط در محدود سازی و یا بالعکس آزادی نوجوانان در این مقطع سنی هر دو مخاطره آمیز است و راهکار معقولانه در مواجهه با این دوران،حفظ تعادل،تقویت تعاملات و جاری ساختن احساس عاطفی میان فرزند و والدین است.
**شور و خروش توجوانی چگونه کنترل می شود؟
تقویت تعاملات و جاری ساختن احساس عاطفی میان والدین و فرزندان به دور از هر گونه زیاده روی یکی از راهکارهای موثری است که نقش بسزایی در کنترل هیجانات این دوران ایفاءمی کند.
نفیسه میرگذر با تایید مطلب فوق اظهار کرد:به واقع ارتباط هوشمندانه میان پدر و مادر با فرزندی که در فصل بلوغ قرار گرفته عنصر تاثیر گذار است که از کشیده شدن نوجوانان به بیرون از جامعه تا حدودی موثر واقع می شود زیرا در شرایطی که فرزندان محیط خانه و خانواده خویش را رضایت بخش احساس کنند،کمتر به بیرون از خانه گرایش پیدا می کند.
این روانشناس و کارشناس امور تربیتی یادآور شد:شناخت استعدادهای فرزندان از دیگر مولفه های حائز اهمیتی است که با تقویت و فراهم کردن شرایط برای توسعه و بارورتر شدن توانمندی ها و خلاقیت های نهفته درآنها می تواند بخش اعظمی از تبلور و انباشت هیجانات درونی نوجوانان را در این مقطع سنی کنترل و انرژی و توانایی های جوانان را با ورزش،هنر و…در مسیر صحیح و اصولی بهینه و هدایت کند.