تسخیرکنندگان سفارت آمریکا، امروز چه گرایش سیاسی دارند ؟

13 آبان جایگاه ویژه‌ای نزد ایرانیان دارد و همین مسئله باعث می‌شود تا رفتار تسخیرکنندگان سفارت آمریکا هر سال مورد بررسی قرار می‌گیرد.

هـراز نـو: 36 سال از تسخیر سفارت آمریکا در تهران می‌گذرد و این مسئله همچنان مورد توجه مردم در ایران، آمریکا و حتی جهان است. در ایران اما این حادثه جایگاه ویژه‌ای دارد و نماد مخالفت ایران با سیاست‌های آمریکا در جهان است.

نکته دیگری که این اقدام را در ایران برجسته کرده است جدا از اهمیت رابطه ایران و آمریکا، حضور دانشجویان در این حادثه و تغییر نظر برخی از آنان بعد از گذشت سال‌ها این مسئله را کمی وارد حاشیه کرده است. حتی در جریان این ماجرا مخالفان این تسخیر نیز نظراتشان نسبت به آن سال‌ها عوض شده است.

معصومه ابتکار در جریان دیدار با اهالی رسانه می‌گوید: جریان احمدی نژاد و دوستانش که در آن طیف قرار داشتند معتقد به تصرف سفارت شوروی بود. آنها مخالف حمله به سفارت آمریکا بودند و حتی در مقطعی تهدید کردند که شما را لو می دهیم.

شاید خالی از لطف نباشد که به بررسی افراد حاضر در این ماجرا و نقش آنها بعد از ماجرای تسخیر بپردازیم.

رهبر تخسیرکنندگان؛ از رهبری معنوی تا مرد خاکستری سیاست شدن

سید محمد موسوی خوئینی‌ها، روحانی جوان آن روز و سیاستمدار ساکت این روزها، بدون شک نقش غیر قابل انکاری در ماجرای تسخیر لانه جاسوسی دارد. او رهبر دانشجویان خط امام بود و به معنای دقیق تر، نقش رهبر معنوی این جریان را بازی می‌کرد و رابطه این جوانان با مسئولان کشور به ویژه بیت امام خمینی(ره) بود.

ظهر روز ۱۳ آبان ۵۸ محمدموسوی خوئینی ها با دفتر امام تماس می گیرد و در مذاکره ای تلفنی با مرحوم سیداحمد خمینی، وی را در جریان حرکت دانشجویان قرار می دهد و نظر امام را در این خصوص جویا می شود. پس از مدت کوتاهی، از او پاسخ می شنود که امام فرموده اند خوب جایی را گرفتید، محکم آن را نگه دارید.

بعد از آن روز دانشجویان دیگرنماز خود را به جماعت در حیاط سفارت به امامت آیت‌الله موسوی خوئینی‌های می‌خواندند و تحلیل‌ها و توصیه‌ها او را به گوش جان می‌خریدند.

موسوی خوئینی‌‎ها بعد از آن ماجرا عهده دار مسئولیت‌ها فراوانی در کشور شد که از جمله می‌توان به نایب رئیسی دوره اول مجلس شورای اسلامی، عضویت در شورای سرپرستی صدا و سیما (۱۳۵۹)، دادستانی کل کشور، ریاست سازمان حج ایران، نمایندگی دورهٔ اول مجلس خبرگان رهبری، نمایندگی مجلس خبرگان قانون اساسی ، عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی و مجمع تشخصی مصلحت نظام اشاره کرد.

آیت‌الله بعد از گذشت سال‌ها در پاسخ به سوالی در مورد « اگر دانشجویانی که لانه جاسوسی را در سال ۵۸ تسخیر کردند با تفکرات کنونی شان به آن زمان بازمی گشتند، دست به چنین اقدامی می زدند؟» گفت:« : ضرب المثلی است که می گوید چرخ زمانه به عقب بازنگردد.

یعنی اگر فرض کنیم ایران به سال های قبل از ۵۷ بازگردد و اگر همان شرایط تکرار شود باز هم همان کار تکرار می شود. اما تسخیر سفارت آمریکا در دل آن حوادث معنا پیدا می کرد. من اگر در ابتدا کمی از فضای قبل از این حادثه گفتم به همین دلیل بود.

شاید سابقه نداشته باشد که امام از هیچ کاری به این شکل تعریف کرده باشند به طوری با هیچ یک از اعضای مرتبط با آن هم آشنایی ای نداشته باشند جز من و بخاطر آن تعبیر انقلاب دوم را به کار ببرند. زمانی مفهوم و ارزش این تعریف مشخص خواهد شد که شرایط وقت را دریابیم.»

اما عده‌ای دیگر از دانشجویان دیروز، امروز ردای اصلاح طلبی به تن دارند و جامعه سیاسی ایران آنها را به عنوان چپ‌ها می‌شناسند.

از جمله این افراد می‌توان به عباس عبدی، ابراهیم اصغرزاده، معصومه ابتکار، حبیب الله بیطرف، محمد رضا خاتمی و محسن میردامادی اشاره کرد.

این افراد در آن زمان از جوانان انقلابی بودند و مسئولیت هدایت دانشجویان را در سفارت به عهده داشتند.

این گروه از دانشجویان در فضای سیاسی ایران به ویژه بعد از جنگ، گروهی به نام اصلاح طلبان را تشکیل دادند و در دولت سید محمد خاتمی عهده دار مسئولیت‌های مهم از جمله معاون رئیس جمهور و وزیر شدند.

برخی از این دانشجویان بعد از گذشت سال‌ها از ماجرای تسخیر لانه جاسوسی، اعلام کردند که حاضرند به خاطر این حرکت خود از آمریکا معذرت خواهی کنند.

آنگونه که اصغرزاده در همین ارتباط می گوید« اگر منافع ملی کشورم حکم کند حاضرم بابت گروگان‌گیری عذرخواهی کنم.» عباس عبدی نیز در گفت‌وگویی اعلام کرد از کار خود پشیمان است و به دوستان خود نیز توصیه می‌کند، به خاطر اقدام خود از مردم آمریکا غذرخواهی کنند. البته بعدها، عبدی اعلام کرد که عذرخواهی نکرده است.

در سویی دیگر اما برخی  از آن دانشجویان، مسیر نظامی گری را پیش گرفتند و راهی جبهه شدند و پس از آن عهده دار مسئولیت‌های نظامی در کشور شدند. حسین دهقان، وزیر دفاع دولت روحانی، رضا سیف‌اللهی، فرمانده وقت نیروی انتظامی و شهید عباس ورامینی از دیگر این افراد بودند.

در میان دانشجویان تسخیر کننده بودند افرادی که مسیری متفاوت از یاران اصلاح گرای دیروزشان را در پیش گرفتند و در مسیر اصولگرایی گام برداشتند. افرادی چون عزت الله ضرغامی و حسین شیخ الاسلام.

تسخیر سفارت آمریکا در ایران، یک اتفاق بزرگ تاریخی در جمهوری اسلامی ایران است که مطمئنا هیچگاه از ذهن مردم ایران و آمریکا پاک نخواهد شد و تاثیر مستقیم خود را در رابطه ایران و آمریکا خواهد گذاشت.

در مطلب و جدول زیر با با سوابق و برخی اظهار نظرهای تسخیر کنندگان سفارت ایران و آمریکا در مورد سفارت آشنا شوید.

اعضای کمیتهٔ مرکزی تسخیر سفارت آمریکا(لانه جاسوسی:

1. ابراهیم اصغرزاده

2.محسن میردامادی

3. حبیب‌الله بیطرف

4. رضا سیف‌اللهی

5. رحیم باطنی

6.احمدرضا اسلامی

دیگر اعضای فعال در جریان تسخیر لانه جاسوسی در 13 آبان سال 57

1.سعید حجاریان

2.معصومه ابتکار

3. عباس عبدی

4.کمال تبریزی

5.فروز رجایی فر

6.علی‌اصغر زحمتکش

7.محمد هاشمی اصفهانی

8.اکبر رفان

9.محمدرضا خاتمی

10.محسن امین‌زاده

11.رحمان دادمان

12.شمس‌الدین وهابی

13.وفا تابش

14. محمد نعیمی‌پور

15.حسین شیخ‌الاسلام

16.احمد حسینی

17.حسین کمالی

18.محمد چمنی

19.محمدعلی جعفری

20.محمدحسین شریف زادگان

21.محمدجواد مظفر

22.مرحوم رحمان دادمان