فرارو- امضای توافق نهایی هسته‌ای تازه اول کار است؛ توافق که امضا شود واکنش‌های جهانی و اقدامات داخلی می‌تواند از حجم ابهاماتی که بر قدرت سیاسی و اقتصادی ایران سایه افکنده، کم کند. اما تا پیش از هرگونه توافق نهایی گمانه زنی‌ها همچنان ادامه خواهد داشت؛ چه در مورد احتمال دستیابی به توافق، چه در مورد فضای داخلی و دیدگاه‌های خارجی و چه در مورد تاثیراتی که متوجه اقتصاد و سیاست ایران خواهد بود. اما تا پیش از توافق، توجه رسانه‌های خارجی بیش از هر موضوعی بر توافق هسته‌ای و آثار و پیامدهای آن متمرکز خواهد بود.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو، بیزینس تایمز در گزارشی تحت عنوان «بی‌خیال نفت، ایران در آستانه تکان دادن بازار پسته جهان است» نوشت: ایران آماده بازگشت به بازار کالای جهانی است تا سیلی از محصولات تازه را وارد بازار کند و خطر افت قیمت‌ها را ایجاد کند. نفت؟ ممکن است اما یک صنعت دیگر وجود دارد که شاید بیش از دیگر صنایع از توافق هسته‌ای ایران با غرب تاثیر پذیرد: پسته.
ایران هفتمین تولیدکننده نفت جهان محسوب می‌شود اما تلاش می‌گند در رقابت با آمریکا به بزرگ‌ترین پرورش دهنده پسته جهان تبدیل شود. فروش پسته ایران به آمریکا و اروپا نیز مانند فروش نفت تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گرفته است. شاید بیشترین ضرر متوجه کشاورزان کالیفرنیایی باشد که وسعت زمین‌های پسته خود را علیرغم شرایط خشکسالی، طی ۱۰ سال گذشته به دو برابر افزایش داده‌اند.
تحریم‌های غربی که برای متوقف کردن تجارت نفت و گاز ایران طراحی شده بود، به دلیل محدودیت‌هایی که بر بخش بانکداری و کشتیرانی وارد کرده، بر توانایی این کشور در فروش پسته به اروپا نیز اثر گذاشته است. چین، هند و ترکیه از بزرگ‌ترین خریداران پسته ایران هستند، ضمن اینکه بخشی از پسته ایران از طریق ترکیه به بازارهای اروپا نیز راه یافته است.
تحلیل گزارش اخیر کنگره
این در حالی است که کانادا فری‌پرس در تحلیلی با اشاره به گزارش اخیر سرویس پژوهشی کنگره نوشت: گزارش پژوهشی کنگره برای تمام کسانی که معتقد بودند تحریم‌ها باعث پیشرفت قابل توجه آن‌ها در دسترسی به هدفشان شده، بسیار روشنگر است. این گزارش به بازبینی تحریم‌های اعمال شده بر ایران از نهادهای مختلف پرداخته و با دیدی انتقادی تاثیر واقعی این تحریم‌ها را بررسی کرده است. نتایج آن برای کسانی که معتقدند تحریم‌ها اهرم مناسبی برای اعمال فشارهای جدی ژئوپلیتیک بوده، ناامیدکننده است. برنامه هسته‌ای ایران علیرغم این تحریم‌ها همچنان رو به پیشرفت بوده و همین مسئله نشان می‌دهد این تحریم‌ها از نظر مواد و دانش کامل نبوده‌اند.
در ادامه این گزارش آمده: بسیاری از تحلیل گران سیاسی گمان می‌کردند افت قیمت نفت از نیمه سال ۲۰۱۴ به طور جدی به توانمندی ایران در تامین مالی عملیات‌های خود در خارج ضربه می‌زند اما گزارش سرویس پژوهشی کنگره نتایجی کاملا برعکس ارائه می‌دهد. بر اساس این گزارش نه تحریم‌ها و نه افت نزدیک به ۵۰ درصدی قیمت نفت، نتوانسته مانع از فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و حمایتش از دول سوریه و عراق شود. یکی از معاونان رئیس جمهوری ایران در دسامبر سال ۲۰۱۴ گفته بود که علیرغم افت قیمت نفت، حمایت مالی ایران از سوریه همچنان ادامه خواهد داشت.
نیویورکر: پرچم افراشته آمریکا در تهران، بدون آنکه آتش زده شود!
از سوی دیگر نیویورکر در گزارشی با تیتر «خانم وزیر و توافق واقعی ایران» می‌نویسد: تئا لئونی در سریال تلویزیونی «خانم وزیر» که از شبکه سی بی‌اس آمریکا پخش می‌شود، به آنچه جان کری، وزیر خارجه آمریکا آرزویش را دارد- توافق با ایرن پس از ۳۶ سال تنش- دست یافته است. لئونی در فرآیندی دیپلماتیک به تهران سفر می‌کند و این در حالی است که رئیس جمهور ساختگی ایران نیز به واشنگتن سفر کرده است.»
نیویورکر با این مقدمه چینی به شرح شرایط واقعی می‌پردازد و می‌نویسد: هیچ یک از این اتفاقات به این زودی‌ها رخ نمی‌دهد. اما ایران و آمریکا با پشتیبانی پنج قدرت جهانی، طی هفته جاری مذاکرات بدون توقفی را آغاز خواهند کرد که تا بتوانند تا ۳۰ ژوئن به توافق نهایی دست یابند.
نیورکر در این گزارش با اشاره به نظرسنجی‌های صورت گرفته از فضای داخلی آمریکا و حمایت نسبی که از توافق با ایران وجود دارد، یکی از موانع موجود را تندروهای داخلی دو کشور می‌خواند و مسئله دیگر که مورد مناقشه است، لغو تحریم‌های هسته‌ای است که طرف آمریکایی به مرحله‌ای بودن آن اصرار دارد اما ایران مصر است که لغو کامل تحریم‌ها از زمان امضای توافق نهایی را در اختیار داشته باشد.
در انتهای این گزارش آمده: دیپلماسی هشت هفته آینده، در میان سخت‌ترین روندهای دیپلماتیک مسئله عدم اشاعه در ربع قرن اخیر خواهد بود. اما یک نکته وجود دارد: هفته گذشته در مراسم فستیوال بین المللی فیلم فجر شاهد پرچم افراشته آمریکا در تهران بودیم، بدون آنکه به آتش کشیده شده باشد.
دو موضوع مهم در دستور کار مذاکرات در چند روز آینده
رویترز نیز در گزارش امروز خود به تلاش آمریکا برای تضمین عدم استفاده روسیه و چین از حق وتو علیه توافق هسته‌ای ایران خبر داده و نوشت: یکی از مقامات بلند پایه آمریکایی روز سه شنبه اعلام کرد واشنگتن می‌خواهد اطمینان یابد که هر گونه توافق هسته‌ای بین تهران و قدرت‌های بزرگ از جمله احتمال بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد در صورت نقض توافق از سوی تهران، به دور از خطر وتوی چین و روسیه خواهد بود.
رویترز نیز در گزارش امروز خود به تلاش آمریکا برای تضمین عدم استفاده روسیه و چین از حق وتو علیه توافق هسته‌ای ایران خبر داده و نوشت: یکی از مقامات بلند پایه آمریکایی روز سه شنبه اعلام کرد واشنگتن می‌خواهد اطمینان یابد که هر گونه توافق هسته‌ای بین تهران و قدرت‌های بزرگ از جمله احتمال بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد در صورت نقض توافق از سوی تهران، به دور از خطر وتوی چین و روسیه خواهد بود.
بر این اساس برخی دیپلمات‌های بلند پایه که خواستند نامشان فاش نشود اعلام کردند تحریم‌های سازمان ملل متحد و ساز و کار آینده ایران برای خرید فناوری هسته‌ای، دو موضوع مهم در توافق احتمالی هسته‌ای هستند و تهران و قدرت‌های جهانی طی روزهای اخیر تلاش جدی داشته‌اند تا اختلاف نظر عمیق در این موارد را حل کنند.
مذاکره کنندگان روز سه شنبه به یک هفته گفتگوی خود در نیویورک پایان دادند؛ گفتگوهایی که در واقع آخرین دور ۱۸ ماه مذاکره برای دستیابی به توافق بلند مدت تا مهلت ۳۰ ژوئن برای کنترل برنامه هسته‌ای ایران در ازای پایان یافتن تحریم‌ها بود. انتظار می‌رود مذاکرات در سطح کار‌شناسی چند روز آینده ادامه یابد.