اسلام در خصوص تعامل مسلمانان با دیگران در سه حوزه دستورات و سفارشاتی دارد. نخست حوزه اسلام و مسلمین هستند که با آنها دارای اشتراکات متعدد دینی و فرهنگی هستیم، حوزه دوم حوزه موحدان عالم است که با انها در اصل توحید و برخی دیگر از موارد دارای اشتراک هستیم و سوم حوزه انسانیت است که شامل همه افراد غیر مسلمان و غیر موحد می باشد که با آنها در اصل انسانیت مشترکیم.
معظم له خاطر نشان کردند:
در دستورات دین، دو عنصر مشترک در خصوص تعامل با این سه حوزه وجود دارد و آن دو عنصر عبارتند از عنصر عقل و عدل؛ یعنی در بخش انگیزه و رفتار عادلانه و در بخش اندیشه عاقلانه رفتار کنیم.
ایشان تاکید کردند: در تعامل با دیگر کشورها باید حق همه را محترم بشماریم و در عین حال هرگز ارزش و جلال خود را کم نکنیم. ما اگر عادلانه و عاقلانه زندگی کنیم و حرفی را که نمی توانیم استدلال کنیم نه بپذیریم و نه بیان کنیم از روابط بین المللی خوبی برخوردار خواهیم بود.
ایشان در ادامه به شعار اساسی “نه شرقی ، نه غربی” در نظام جمهوری اسلامی اشاره کردندو فرمودند:
شعار نه شرقی و نه غربی که شعار عمومی در نظام جمهوری اسلامی است شعاری مربوط به استقلال کشور است اما شعار علمی خواص در بخش های علمی و تحقیقی باید شعار ” چه شرقی و چه غربی” باشد یعنی دین می گوید حرف علمی و منطقی را باید از هر کجا شنیدید بپذیرید. در بحث استقلال نه شرقی و نه غربی کاملا درست است اما وقتی انسان اهل فهم و استدلال شد می گوید چه شرقی و چه غربی و به این منظور باید راه صدور و ورود مسایل علمی کاملا باز باشد.
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی با انتقاد از برخوردهای دوگانه غرب در موضوعاتی مانند حقوق بشر و مبارزه با تروریسم اذعان داشتند:
غرب یک باغ وحش منظم است و گرنه غربی ها با این همه پیشرفت علمی اگر مریخ را هم فتح کنند در انجا جنگ جهانی به راه خواهند انداخت. مسئولان وزارت خارجه باید بدانند ما در حوزه بین الملل به لطف الهی از همه کشورهای غربی که دستشان به جنایاتی چون جنگ جهانی اول و دوم و حمله به عراق و افغانستان و امثال آن آلوده است بالاتریم و سر افرازتریم.
ایشان در فراز دیگری از سخنان خود در پاسخ به سوالی درباره مشروعیت مذاکرات هسته ای با کشورهای غربی فرمودند:
اصل مذاکره با هر کسی که حرف تازه ای دارد مفید است اما اگر حرف حق ما در آنها اثری نداشته باشد و آنها نیز بر حرف باطل خود اصرار کردند، باید کفایت مذاکرات را اعلام کرد، اما اکنون که کشورها در دهکده جهانی زندگی می کنند نمی توانیم دور خود دیوار بکشیم و به ارتباط با کشورهای دیگر نیاندیشیم لذا تا آنجا که ممکن است باید به بهانه مذاکرات حرف خود و اسلام را به آنها منتقل کرد که انشاالله در این امر موفق تر از پیش باشید.اسرا