دکتر حسین ابوالحسن تنهایی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در گفت‌وگویی با آنا عنوان کرد که انجمن نمادی جامعه‌شناسی تفسیرگرا ایرانیان راه‌اندازی شده است.وی تفسیرگرایی با رویکرد طبیعت‌گرایانه را بهترین پارادایم برای تحلیل مسایل اجتماعی ایران می‌داند.
گفت‌وگوی با این استاد جامعه‌شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی را در این خصوص می‌خوانید.
با خبر شدیم روز‌های پایانی آذر سال جاری انجمنی را در حوزه جامعه‌شناسی به نام «انجمن نمادی جامعه‌شناسی تفسیرگرای ایرانیان» راه‌اندازی کردید، چرا این اسم را انتخاب کردید؟
تنهایی: در عبارت «انجمن نمادی جامعه‌شناسی تفسیرگرا»، کلمه نمادی به جای مجازی یعنی همان فضای مجازی آمده است، چون فعالیت این انجمن در فضای مجازی یا به تعبیر ما فضای نمادی است، یعنی تعلق به جغرافیای خاصی ندارد، انجمن نمادی یعنی انجمنی که در فضای سایبری تشکیل شده است، جامعه‌شناسی تفسیرگرایی ایرانی به این دلیل که این انجمن در جامعه ایران تشکیل شده، ولی شامل تمام رویکرد‌هایی است که در تفسیرگرایی جهان وجود دارد، البته برای ساخت علامت اختصاری، چون در فضای مجازی شبیه گزینه‌های ما انتخاب شده بود، کلمه ایرانیان را اضافه کردیم و «ISAIS» علامت اختصاری این انجمن شد.
با تشکیل این انجمن چه اهدافی را دنبال می‌کنید؟
تنهایی: ما می‌خواهیم اولا تفسیرگرایی را در گونه‌های مختلف آن بشناسیم و در برابر نقدهایی که علیه تفسیرگرایی هست را بررسی کنیم، همچنین نقدهایی علیه پوزیتیویسم، نقد علیه عوام‌گرایی و کمی‌گرایی را بیان و کاربست‌ها و کاربرد‌های تئوری‌ها را در جامعه ایرانی تعریف کنیم. یکی از علت‌های مهم این است که در جامعه ایران، جامعه‌شناسی تفسیری نه خوب شرح داده شده نه بجا گفته شده و نه متون آن خوب ترجمه شده است، به همین خاطر جامعه ایرانی نسبت به این پارادایم تصور درستی ندارد، به هر صورت فکر کردم به عنوان شاگرد بلومر البته نمی‌دانم بلومر شاگردان دیگری در ایران دارد یا خیر، خواستم این انجمن را تشکیل دهم؛ هم به معنای غربی آن و هم به معنای ایرانی آن اندیشه‌های او و این پارادایم را معرفی کنیم تا پوزیتیویسم تنها پارادایم شناخته شده در حوزه جامعه‌شناسی نباشد. البته ما در ابتدا هم این حرف‌ها را زدیم ولی متاسفانه گوش شنوا کم بوده است، تشکیل این انجمن پیشنهاد دانشجویان دوره دکتری خصوصا دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز بوده است تا افرادی بتوانند دائم در این انجمن کار کنند. چون دانشجویان گروه به گروه از ما جدا می‌شوند و بعد از سال‌های متمادی از به‌روز شدن و تازگی نظریه‌ها باخبر نیستند بنابراین ابتدا یک گروه مجازی 4 نفره درست کردیم، بعد تصمیم گرفتیم در یک فضای عمیق‌تری که خودم هم بیشتر نظارت کنم و در عین حال تعداد نفرات ما هم خیلی زیاد نباشد، فعالیت کنیم. شرط گذاشتیم برای انجمن جامعه‌شناسی تفسیری کسانی که می‌آیند 16 اصل ما را قبول داشته باشند و حتما هر فصل یک مقاله در وبلاگمان منتشر کنند و تماشاچی نباشند در واقع کسانی باشند که بتوانند این پارادایم را بفهمند و منتقل کنند. قصد ما این است که این پارادایم که در ایران گم شده است را بازیابی کنیم و دوباره بشناسانیم.
اصول شانزده‌گانه‌ای را متذکر شدید، ممکن است این اصول را بیان فرمایید؟
تنهایی: شرح و تحلیل عناصر چهار جستار تفسیرگرایی، پیداکردن رویکردهای برخاسته آگاهانه یا پنهان در میان متفکران اخیر از پارادایم تفسیرگرایی، مانند پدیدارگرایی آمریکایی، برساخت‌گرایی، جامعه‌شناسی قومی یا مردم‌نگر، جامعه‌شناسی فرهنگی، عاملیت و ساختار و….، تلفیق نظریه‌های اخیر تفسیرگرایی و دیگر پارادایم‌ها، تبار‌شناسی پارادایم تفسیرگرایی، بررسی گونه‌های تفسیرگرایی، نقد تفسیرگرایی بر دیگر پارادایم‌ها: الف- نقد پوزیتیویسم ب- نقد عوامل‌گرایی پ- نقد کج‌خوانی‌های معروف شامل: ذهن گرایی، خردگرایی، ناساخت گرایی، شرح نظریه‌های مختلف بلومر، شرح نظریه‌های تنهایی، بررسی نقدهای مخالف پارادایم تفسیرگرایی: فرا نقد، بررسی قلمرو کنش پیوسته در سطوح خرد، میانی و کلان، شرح بیشتر رویکرد طبیعت‌گرایانه و فرود به زمین، نقد کتاب، برگزاری جلسات حضوری سالانه هم‌اندیشی و هم‌افزایی اعضای اصلی گروه، گردآوری مجموعه دوزبانه واژگان تخصصی جامعه‌شناسی تفسیرگرا به همراه تعریف مفاهیم اساسی آن، برگزاری نشست‌های دوره‌ای تخصصی حقیقی و مجازی در زمینه جامعه‌شناسی تفسیرگرایی، بند 16 هم که مربوط به اخلاقیات انجمن بوده و از نظر من بسیار مهم است.
عضویت در این انجمن به چه شکلی امکان‌پذیر است؟
تنهایی: کسی که علاقه‌مند به عضویت است، باید فردی باشد که قبول داشته باشد، تفسیرگرایی یک پارادایم است، البته هر نظریهٔ می‌تواند اشکال هم داشته باشد، توانمند در شرح وقایع و در شرح جامعه و در همه سطوح، اگر توانایی ندارد باید مطالعه کند بعد عضو شود؛ باید یک مقاله هم بنویسد. نحوه و چگونگی عضوگیری را در جلسات بعدی که در انجمن داریم بهتر تعریف خواهیم کرد، البته این مرحلهٔ مقدماتی است و ممکن است تغییراتی داشته باشیم که اعلام می‌کنیم.
به عنوان آخرین سوال این انجمن چه کمکی می‌تواند از نظر کاربردی به جامعه‌شناسی ایران و مسایل اجتماعی ایران داشته باشد؟
تنهایی: اگر بپذیریم که جامعه‌شناسی تفسیری رویکردی طبیعت‌گرایانه، واقع‌بینانه، پراگماتیستی دارد، بنابراین شاید بهترین پارادایمی باشد که بتواند مسایل واقعی کشورمان را با مطالعات تجربی و میدانی از طریق گراندد تئوری که مربوط به همین مکتب است، مطالعه کنیم و بهترین تبیین یا تحلیل‌ها را بتوانیم از موقعیت کشورمان داشته باشیم، هدف هم ان شاءالله همین خواهد بود که این پارادایم ضمن اینکه شرح داده می‌شود در خدمت جامعه خودمان قرار گیرد.