هراز نیوز ،با توجه به سیاسی بودن فضای دانشگاه و نیز تأکیدات رهبری در این زمینه، در جامعه، نگرش و دیدگاه‌های متفاوتی در مورد سیاسی‌ بودن دانشجویان مطرح است. چنان‌چه که شاید بتوان این دیدگاه‌ها را به سه دسته کلی تقسیم کرد. گروه اول کسانی هستند که مخالف‌ هرگونه فعالیت سیاسی دانشجویان چه دختر و پسر هستند و می‌گویند دانشجویان در دانشگاه باید صرفآ به فعالیت علمی و تحقیقاتی بپردازد.

برخی نیز دانشجوی سیاسی پیرو و کاملا فاقد درک و بینش سیاسی را می‌خواهند، تا هر از گاهی به عنوان ابزاری برای پیشبرد مقاصد جناحی و حزبی خود در دانشگاه‌ها از آن‌ها استفاده کنند و به نوعی نقش پیاده‌نظام آن‌ها را ایفا کنند و دسته سوم با رویکردی واقع‌بینانه به جایگاه دانشگاه و دانشجو و نقش مهم آن در ساختارهای اساسی کشور بر ارتقای سطح بینش و تحلیل سیاسی دانشجویان، همراه با حفظ استقلال و مشارکت سیاسی مناسب با کارکردهای دانشجویی تاکید دارند.

با تاکید بر نگرش سوم و تلاش برای گسترش این نگاه، این سئوال پیش می‌آید که دانشجویان دختر سیاسی‌ترند یا دانشجویان پسر؛ سئوالی که قطعأ بدون بررسی‌های عمیق کار‌شناسی و آماری و در نظر گرفتن تحولات آموزشی و سیاسی در کشور، نمی‌توان پاسخ دقیقی به آن داد.

 

دانشجویان پسر، بیشتر بحث های سیاسی می کنند؛ تا دختران

 

حمیده رادمنش، دانشجوی سال آخر کار‌شناسی علوم اجتماعی دانشگاه تهران با اعتقاد براینکه در حال حاضر فضای سیاسی چندان در دانشگاه‌ها حاکم نیست، معتقد است «با توجه به گسترش شبکه‌های اجتماعی، عموم مردم به خصوص دانشجویان در جریان آخرین خبرهای کشور در حوزه‌های مختلف از جمله سیاسی قرار دارند و اطلاعات نسبی در این زمینه بین آن‌ها اعم از دختر و پسر وجود دارد».

او می گوید: دانشجویان پسر، در محفل هایی که دارند، بیشتر بحث های سیاسی مطرح می کنند؛ تا دختران در محفل های خصوصی شان، علتش هم هشدارها و ممنوعیت هایی است که بعضی از خانواده ها، به دانشجویان دختر برای فعالیت های سیاسی قائل هستند.

 

هانیه رییسی، دانشجوی مکانیک دانشکده فنی نیز با اشاره به جو سیاسی حاکم در دانشکده‌ای که مشغول به تحصیل است، می گوید «دانشکده فنی از قدیم جزو سیاسی‌ترین دانشکده‌های دانشگاه تهران بوده و افرادی چون شهید چمران، مهدی بازرگان و… در این دانشکده تحصیل کرده‌اند و پایه ایجاد انجمن‌های اسلامی از این دانشکده بوده است.»

 

او معتقد است که حاکم‌ بودن فضای سیاسی در دانشکده باعث می‌شود که دانشجویان شاغل در این دانشکده اعم از دختر و پسر به مسائل و رخدادهای سیاسی حساس باشند و آن را پی‌گیری کنند. و نیز، «علی‌رغم این موضوع در این دانشکده، دختران و پسران به یک اندازه سیاسی اند و دختر‌ها هم در تشکل‌ها و برنامه‌های سیاسی دانشکده فعال هستند و اگر بحث سیاسی در کلاس شکل بگیرد، دختران هم دارای تحلیل هستند و اینگونه نیست که در این بحث‌ها فقط شنونده باشند. »

 

سیاستگذاری برای فعالیت سیاسی ؛ پسر‌ها فعال‌ترند

 

و اما دانشجویان پسر در این باره چه نظراتی دارند؟ اکبر هرمزی، دانشجوی ارشد علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه در کلاس آن‌ها تقریبا دانشجویان دختر و پسر به یک میزان در بحث‌های سیاسی در کلاس فعالیت می‌کنند و تفاوت چندانی از نظر سطح تحلیل و بینش سیاسی بین آن‌ها وجود ندارد، می گوید «در دوران کار‌شناسی این‌گونه نبود و بسیاری از دانشجویان دختر و حتی پسر که در این رشته تحصیل می‌کردند چندان دارای بینش سیاسی نبودند، چرا که بر حسب این اتفاق در این رشته قبول شده بودند نه علاقه. »

 

او که در دورهی کار‌شناسی در یکی از دانشگاه‌های شمال در رشته علوم سیاسی تحصیل کرده، اضافه می‌کند: به نظرم توی دانشگاه تهران جنسیت آن چنان بر فعالیت سیاسی دانشجویان تأثیرگذار نیست‎ و دانشجویان دختر و پسر به یک اندازه سیاسی هستند ولی در شهرستان‌ها این گونه نیست و دختر‌ها کمتر به مسائل سیاسی علاقمندی نشان می‌دهند و در حقیقت جسارتشان کمتر است و کمتر برای حضور در این عرصه ریسک می‌کنند.

 

در جریان گفت‌و‌گو با دانشجویان، برخی از آن‌ها به خصوص دانشجویان پسر که از سابقهی فعالیت سیاسی در دانشگاه‌ها برخوردارند، معتقدند که در عرصه تصمیم‌گیری و سیاستگذاری برای فعالیت سیاسی در دانشگاه پسر‌ها فعال‌ترند، چرا که تماس آن‌ها با بدنه اجرایی و نهاد قدرت در دانشگاه‌ها زیاد‌تر و راحت‌تر است و در مقام اجرا برنامه‌های سیاسی و مشارکت در آن دختران حضوری پررنگ دارند. برخی از دانشجویان مصاحبه‌شونده نیز ضمن رد این موضوع که قدرت ریسک‌پذیری دانشجویان دختر برای فعالیت سیاسی کمتر از پسران است، اظهار می‌کنند که بعضا در برخی مواقع دختران به علت جنسیتشان در فعالیت‌های سیاسی دارای مصونیت بیشتری هستند.

 

شاید یکی از معیارهای مهم در تعیین کیفیت و کمیت سیاسی‌ بودن دانشجویان دختر و پسر، عضویت آن‌ها در تشکل‌های مختلف دانشجویی در دانشگاه‌ها به عنوان بسترهایی جهت کنش قانونمند و رسمی دانشجویان در عرصه سیاست باشد.

 

درعرصه اجرا دختران فعال‌ترند

 

در این ارتباط یکی از اعضای انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران در مورد میزان سیاسی‌ بودن دانشجویان دختر و پسر و حضور آن‌ها در تشکل‌های دانشجویی از جمله انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران می‌گوید: در سالهای گذشته این موضوع که دبیر انجمن اسلامی دانشکده‌های دانشگاه تهران، یک خانم باشد خیلی کم بود ولی در سال‌های اخیر این میزان رشد کرده و امسال دبیر انجمن اسلامی چند دانشکده عضو انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی خانم هستند.  وی در یاسخ به این سئوال که برخی معتقدند در تشکل‌های دانشجویی، دانشجویان پسر بیشتر نقش تصمیم‌گیری دارند و دختران عضو این تشکل‌ها بیشتر در فعالیت اجرایی مشارکت دارند، می گوید  «شاید بتوان این تحلیل را قبول داشت که دانشجویان پسر در تشکل‌های دانشجویی در عرصه تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری فعال‌تر هستند و درعرصهی اجرا به خصوص در فعالیت‌های فرهنگی دختران فعال‌تر هستند ولی نمی‌توان آن را عمومیت داد. »

 

وی ادامه می‌دهد: شاید به خاطر مسائل فرهنگی و نگاهی که وجود دارد مسئولیت در این ارتباط بیشتر به دانشجویان پسر سپرده می‌شود. از سویی دیگر به نظر می‌رسد در برخی مواقع خود دانشجویان دختر چندان علاقمند نیستند که مسئولیت بپذیرند و شاید قسمتی از این موضوع به پایین‌بودن اعتماد به نفس آن‌ها و نداشتن تجربه‌شان در این امور برگردد.

 

وی در واکنش به این پرسش که دختر‌ها بیشتر در برنامه‌های سیاسی دانشگاه حضور پیدا می‌کنند یا پسر‌ها، اظهار می‌کند: نسبت به جمعیت هر دانشگاه و دانشکده‌ای این موضوع متفاوت است و ممکن است در برخی از دانشگاه‌ها تعداد دانشجویان دختر یا پسر بیشتر باشد و این بر کمیت حضور تاثیر می‌گذارد ولی در بسیاری از مواقع هم تساوی وجود دارد.

 

دختران از ریسک‌پذیری کمتری برای فعالیت سیاسی برخوردارند

 

در این ارتباط، علی بیانی، عضو دفتر تحکیم وحدت نیز می‌گوید  «اگر منظور از سیاسی‌ بودن دانشجویان، داشتن تحلیل سیاسی است، به نظرم در این عرصه، دانشجویان پسر فعال‌ترند و در عوض شاید بتوان گفت دانشجویان دختر علاقه بیشتری به فعالیت تشکیلاتی و کار فرهنگی دارند. »

 

وی با بیان اینکه در حال حاضر در شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، هفت دانشجوی پسر و سه دانشجوی دختر حضور دارند اظهار می‌کند: دبیر برخی از انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌های عضو دفتر تحکیم وحدت خانم‌ها هستند گرچه در مجمع عمومی حضور آقایان بیشتر است. وی در واکنش به این تحلیل که دختران از ریسک‌پذیری کمتری برای فعالیت سیاسی در عرصهی دانشگاه برخوردارند، می گوید: این تحلیل را نیز می‌توان تا حدودی پذیرفت و شاید به همین خاطر است در بحث سیاست‌گذاری کمتر حضور دارند.

 

بیانی به تجربه چندین‌سالهی فعالیتش در دانشگاه به عنوان فعال دانشجویی اشاره کرده و می گوید: در فعالیت‌های سیاسی به معنای مشارکت و حضور از جمله در هنگام برگزاری برنامه‌های سیاسی در دانشگاه، تعداد دانشجویان دختر حضور بیشتری در این برنامه‌ها دارند ولی در مجموع معتقدم که با درنظر گرفتن تمام ابعاد، فعالیت سیاسی آقایان بیشتر است گرچه علاقه به فعالیت تشکیلاتی در دختران نیز زیاد است.

میزان سیاسی‌بودن دختر‌ها و پسر‌ها یکسان است ولی نحوه بروز آن متفاوت است

 

قیصری، عضو بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر نیز با بیان این‌که نمی‌توان در این ارتباط بین دانشجویان پسر و دختر فرقی گذاشت بر این اعتقاد است که میزان سیاسی‌ بودن دانشجویان دختر و پسر مساوی است. این فعال دانشجویی در مورد مشارکت دانشجویان دختر، عضو بسیج دانشجویی در فعالیت‌های سیاسی در دانشگاه‌ها اظهار می‌کند: این موضوع به مدیریت آن واحد بسیج برمی‌گردد و اگر برنامه‌ریزی مناسب باشد، می‌تواند زمینه‌ساز مشارکت خوبی هم از سوی خانم‌ها و أقایان دانشجو باشد.

 

وی در مورد میزان مشارکت دختر‌ها یا پسر‌ها در فعالیت‌های سیاسی که در دانشگاه‌ها برگزار می‌شود، اظهار می‌کند: در دانشگاه ما (امیر کبیر)، تعداد پسر‌ها بیشتر بود. چون به طور کلی در دانشگاه امیرکبیر تعداد پسر‌ها بیشتر از دختر‌ها است البته در برخی از برنامه‌ها نیز این میزان برابر است. قیصری در پایان می‌گوید: به‌طورکلی معتقدم که میزان سیاسی‌بودن دختر‌ها و پسر‌ها یکسان است ولی نحوه بروز و جلوه‌گری آن متفاوت است.

*فاطمه پناهی-پیک خورشید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *