صفحاتی از دفتر زندگی حضرت آیت الله میرزا هاشم آملی لاریجانی را ورق میزنیم .
در 15 مرداد سال 1283هجری شمسی برابر با 24 جمادی الاولی 1322 قمری در روستای پردمه لاريجان در هفتاد کيلومتري شهر آمل، کودکی در خانه ساده مرحوم ميرزا محمد به دنيا آمد که نامش را هاشم گذاشتند. با تولدش ديدگان همه روشن شد و سيماي کودک نورسيده آينده تاب ناکش را نويد مي داد.
وی دوران کودکي را در دامان پاک پدر و مادر باتقوايش سپری کرد و پس از فراگيري قرآن و تحصيلات ابتدايي، با استعداد سرشاري که داشت و عشق به تحصيل علوم ديني به فراگيري ادبيات عرب و مقدمات علوم نزد مرحوم آقا سيد تاج و آقا شيخ احمد آملي پرداخت و تا مرحله سطوح را در همان شهر فراگرفت.
13 ساله بود که برای ادامه تحصیل به حوزه تهران و مدرسه سپهسالار رفت که زیر نظر سید حسن مدرس اداره می‌شد و تا 25 سالگی در آن مدرسه علوم دینی را فرا گرفت .
میرزا محمدرضا فقیه لاریجانی ، سید محمد تنکابنی ، محمدعلی لواسانی ، میرزا طاهر تنکابنی ، میرزا ابوالحسن شعرانی و محمدعلی شاه‌آبادی از استادان وی در این مدت بودند.
در سال 1345 ق (1305 ش) به قم رفت و در آنجا در محضر درس آیت الله عبدالکریم حائری یزدی، محمد حجت کوه‌کمری ، محمدعلی شاه‌آبادی و محمدعلی حائری قمی حاضر شد و در مدت شش سال از آنان دروس فقه ، اصول ، رجال ، حدیث ، فلسفه و عرفان را فرا گرفت.
این مرجع فقید در سال 1311 شمسی برابر با 1351 قمری، پس از اخذ اجازه اجتهاد از دو استاد بزرگوارش آیت اللّه حایری و آیت اللّه حجت کوه کمری، برای بهره مندی از محفل پُررونق درسی بزرگان حوزه نجف رهسپار آن دیار شد و در مدرسه بزرگ آخوند سکنی گزید و در درس فقه و اصول سید ابوالحسن اصفهانی ، آقاضیاءالدین عراقی و میرزای نائینی حاضر شد.
وی پس از سی سال اقامت در نجف ، در سال 1380 قمری به عزم دیدار اقوام و سکونت در حوزه علمیه قم، به ایران آمد و با استقرار در قم، به تدریس خارج فقه و اصول روی آورد. فضلای حوزه علمیه با ورود ایشان به قم، مقدمش را گرامی داشتند و از اینكه یكی از برترین شاگردان محقق عراقی و صاحب تقریرات درس وی را در میان خویش می دیدند، شادمان شده و گرد شمع وجودش حلقه زدند. ایشان نیز تشنگان دانش و معارف اهل بیت(ع) را از سرچشمه زلال علوم خویش سیراب ساخت.
پس از تصویب قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی در مهر ماه 1341 شمسی و اعتراض مراجع تقلید ، آیت الله آملی لاریجانی یکی از چهره‌های سرشناس مبارز روحانیت بود که نامش همواره ذیل اعلامیه‌های دسته جمعی مراجع تقلید دیده می‌شد وبعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز همواره از انقلاب اسلامی حمایت می کرد .
آیت الله آملی با دختر مرحوم آیت الله آقاسیدمحسن نبوی اشرفی از مشاهیر علما و دانشمندان خطه مازندران در نجف اشرف وصلت کرد و صاحب فرزندانی شد كه هر یك مشغول خدمت به نظام اسلامی اند .
دكتر محمد جواد لاریجانی. دكتر فاضل لاریجانی. دكتر باقر لاریجانی، دكتر علی لاریجانی و آیت الله حاج شیخ صادق لاریجانی.
آیت الله هاشم آملی در رفتار و گفتار به اولیاء خدا اقتدا میکرد. خوش بیان، خوش برخورد و خوش اخلاق بود. از تعیّنات زندگی به دور بود و به همین دلیل در دل همگان جای داشت . در خانه اش به روی همگان باز بود . بشّاش و گشاده رو بود، به طلاّب جوان احترام می گذاشت . با مردم مأنوس بود و زندگی اش را در گمنامی و بدون هیاهوی دنیوی سپری می کرد.
این عالم ربانی ، در زندگی اش بسیار منظم بود و از وقت خویش به خوبی بهره می برد. ساعت مطالعه، وقت عبادت ، تدریس و زمان دیدار با مراجعان ، همه سر ساعت معینی انجام می گرفت.
خانه اش محل شور و گردهمایی مبارزان و دیدگاهش روشنگر راه مبارزه بود.
آیت الله میرزا هاشم آملی لاریجانی از ستارگان درخشان آسمان علم و دانش و از مفاخر فقهای شیعه ، در سایه تلاشهای مستمر و پیگیر خویش توانست قلل رفیع علم و اجتهاد را فتح کند و بر كرسی پرارزش تعلیم و تدریس نشیند و دهها تن از بزرگان حوزه های علمیه را پرورش دهد.
آیت الله آملی ، این مرجع تقلید ، در راه نشر و گسترش دانش آل محمد(ع) از هیچ كوششی فروگذار نكرد، بیش از پنجاه سال به تدریس علوم اهل بیت همت گماشت و در كنار تدریس، به تالیف و تحقیق نیز می پرداخت .
برخی از تألیفات ایشان عبارتند از:
كتاب الطهارة. كتاب الصلاة. كتاب الصوم . تقریرات درس صلاة مرحوم آیت الله العظمی حائری . تقریرات درس فقه آیت الله آقاضیاء الدین عراقی ، مناسك حج . حاشیه بر عروةالوثقی و بدایع الافكار .
آیت اللّه آملی در کنار تألیفات پرثمر و پرورش شاگردان فرزانه، خدمات فرهنگی ارزش مندی نیز از خود به یادگار گذاشت که می توان از تأسیس مدرسه علمیه ولی عصر(عج) در قم و نیز بنای ده ها مسجد در گوشه و کنار استان مازندران نام برد.
آیت‌الله میرزا هاشم آملی در روز جمعه، هفتم اسفند ۱۳۷۱ برابر با چهارم رمضان 1413 پس از طی یک دوره‌ی طولانی بیماری درگذشت و درجوار مرقد حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
لازم به ذکر است، ویژه برنامه “با فرزانگان” کاری از گروه آموزش رادیو قرآن به سردبیری و تهیه کنندگی سمیرا قنبری و گویندگی رضا کاشفی در روزهای ولادت و وفات بزرگان دین با بیان زندگینامه و میان برنامه بهره ای از کلام بزرگان به پخش گوشه ای از سخنان آنان می پردازد.
چهارشنبه 15 مردادماه ، سالروز ولادت مرحوم آيت اللّه میرزا هاشم آملی لاریجانی از مراجع و مفاخر بزرگ شیعه است به همین جهت، ویژه برنامه با فرزانگان در ساعات 6:55 و 16:55 و بهره ای از کلام بزرگان در ساعات8:55، 10:55، 14:55 و 17:55 با بیان گوشه ای از زندگینامه و سخنان ایشان از رادیو قرآن پخش می شود.