اگر قرآن به سر مي گذاريم، هدف تنها اين نباشد که خدا گناهان ما را بيامرزد، ما را به جهنم نبرد، ما را به بهشت ببرد. اينها ريخت و پاش سفره شب قدر است. وقتي يک دوستي سفره اي پهن مي کند، مائده الهي و مَأدبة الهي مي چيند، مهمان هاي خود را به بهترين وجه پذيرايي مي کند. وقتي مهمان ها برخاستند، سفره برچيده مي شود، آن ريزه هاي سفره را مي ريزند؛ مرغ ها آن ريزه هاي سفره را مي چينند.
ريزه سفره شب قدر اين است که کسي نسوزد، به جهنم نرود. اينها شب قدر نيست. شب قدر آن است که انسان طيّار گونه دست هزارها نفر را بگيرد و به بهشت ببرد. در دنيا رفتار او، گفتار او، سيرت او، سريرت او، سنّت او آموزنده باشد. هزارها نفر را زنده کند و در آخرت هم هزارها نفر را به همراه خود به بهشت ببرد. اگر ما بتوانيم در کنار سفره الهي و دولت قرآن بنشينيم، چرا در ته صفوف و صَفُّ النِعال قرار بگيريم به دنبال آن ريزه هاي سفره تکان ها باشيم که از سفره تکانده شده چيزي به ما برسد؟!
به ما گفتند: هر کسي به اندازه قدر خود شب قدر را درک مي کند و قدر هر کسي هم به اندازه قدر همت اوست. اگر ما به اندازه همت مان دولت قرآن را و دولت قدر را مي توانيم ادراک کنيم، چرا همت نطلبيم ما قبل از اينکه از خدا مظروف بخواهيم، ظرف و ظرفيت هم طلب بکنيم. هرگز نمي توان گفت: چون ما ظرفيت مان اينقدر بود، خدا به ما اينقدر داد. اين سخن نيمي از ثواب است، نه هر ثوابي و همه ثواب.
سخن صائب، ثواب، منزه از خطا، مبرّاي از اشتباه آن است که هم ظرف بخواهيم ، هم مظروف.
يعني خدا دوتا فيض دارد: با يک فيض ظرفيت مي دهد با فيض ديگر اين ظرف را پُرِ از مظروف مي کند و به تعبير اهل معرفت اگر هر فيضي به اندازه ظرفيت باشد که ما اِبداع نخواهيم داشت. ما هم از خدا قابليت طلب بکنيم، هم مقبول را بخواهيم. هم ظرف طلب بکنيم، هم مظروف طلب بکنيم. اين همت اگر در ما زنده شد؛ هرگز نمي گوييم لياقت ما همين مقدار بود. از ما خواستن و از ذات أقدس إله اِجابت کردن!
بنابراين دولت قرآن دولتي است که لِيلهُ القَدرِ خِير مِنْ ألفِ شَهر است. ريزه هاي اين سفره، ريخت و پاش اين مائده همان است که کسي نسوزد، حوائج اش برطرف بشود، بيماران شِفا پيدا کنند، دُيون تَاديه بشود، مشکلات معيشت و تورّم و مسکن و ازدواج حلّ بشود. شب قدر يعني شبي که خِير مِنْ ألفِ شَهر. اگر وَ مَا أدراکَ مَا لِيلَهُ القَدر، اگر فهميدن او مشکل است، پيدا کردن اش هم مشکل تر. منتها اگر کسي با مفهوم اُنس گرفت، درک اين معاني براي او مشکل است. اگر کوله بار خودبيني و خودخواهي و دنيا طلبي بر دوش او بسته است، طي اين راه براي او مشکل است. اينها را که بگذارد کنار، هم فهميدنش آسان است، هم پرکشيدنش.
پاورقی:
بخشی از سخنرانی حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در مراسم احياي شب نوزدهم ماه مبارک رمضان
قم؛ حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها) ، شماره سخنرانی 591