اندیشکده های راهبردی آمریکا- قسمت دوم
دسته‌بندی اندیشکده‌ها
با مطالعه اندیشکده‌ها مشخص می‌شود که بسیاری از آنها به احزاب سیاسی، دولت، گروههای ذی‌نفوذ (مشترک المنافع) شرکت‌های خصوصی یا دانشگاهها وابسته هستند، البته برخی از اندیشکده‌هانیز در قالب سازمان‌های غیر دولتی (NGO) مستقل فعالیت می‌کنند. اندیشکده‌ها، بر خلاف کمیسیون‌ها یا پنل‌های تحقیقاتی موقت، مؤسساتی طویل‌العمر هستند و بخش عمده‌ای از منابع انسانی و مالی خود را به پژوهش در علوم اجتماعی (از جمله علوم سیاسی، اقتصادی، مدیریت دولتی و روابط بین‌الملل) و انتشار نتایج آن اختصاص می‌دهند. از این رو، خروجی اصلی اندیشکده‌ها، کتاب، تک‌نگاشت، گزارش، خلاصه سیاستی، کنفرانس، سمینار، جلسات توجیهی و گفتگوهای غیر رسمی با سیاست‌گذاران، مقام‌های دولتی و ذی‌نفعان کلیدی است. از این اشتراک‌ها که بگذریم، می‌توان اندیشکده‌‌ها را بر اساس معیارهای گوناگون دسته‌بندی کرد:
از نظر نوع فعالیت
اندیشکده‌ها‌ در آمریکا به یکی از سه شکل زیر هستند:
·         اندیشکده‌ سنتی که منابع خود را منحصراً به تحقیقات دانشگاهی در زمینه سیاست اختصاص می‌دهد. (مثل مؤسسه هوور و مرکز وودرو ویلسون)[1] .
·         اندیشکده‌ تلفیقی که علاوه بر پژوهش خدمات دیگری نیز ارائه می‌کند (مثل مؤسسه بروکینگز، موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی[2] ، مؤسسه سیاست اقتصادی، مؤسسه امریکن انترپرایز[3] و بنیاد هریتج).
·         اندیشکده‌های گردآورنده که بیشتر انرژی خود را صرف گردآوری و بازنشر نظرات و پیشنهادهای دیگر اندیشکده‌‌ها می‌کنند. (مثل دموز[4]، مرکز تحقیقات سرمایه[5] و بنیاد کنگره آزاد[6]).
از نظر نوع وابستگی
در بسیاری از کشورها، اندیشکده‌‌ها به صورت سنتی رسماً به دولت، احزاب سیاسی یا شرکت‌ها وابسته هستند. اما در ایالات متحده آمریکا گرایش عمومی به سمت اندیشکده‌‌های مستقل، بی‌طرف و غیر دولتی است. وجهه مستقل و آفاقی[7]اندیشکد‌ه‌ها به آنها اعتبار بیشتری نزد عموم مردم می‌بخشد. این اندیشکده‌‌ها معمولاً بخش مهمی از منابع مالی مورد نیاز خود را از کمک‌های خیرین ثروتمند به دست می‌آورند، اگر چه ممکن است دولت نیز به آنها پژوهانه‌هایی متناسب با پروژه‌هایشان تخصیص دهد. اندیشکده‌‌های دیگری نیز وجود دارند که رسماً به کنگره، آژانس‌های دولتی، دانشگاه ها و شرکت‌ها وابسته هستند.
انواع اندیشکده‌‌های مستقل از نظر ویژگی‌های سازمانی
اندیشکده‌‌های مستقل را می‌توان از نظر نوع سازمان در چهار دسته قرار داد:
1. دانشگاهی / متنوع و دانشگاهی / تخصصی
2. مؤسسات تحقیقات قراردادی
3. مدافع
4. بنگاه سیاست
اندیشکده‌‌های دانشگاهی / متنوع
این اندیشکده‌ها به پژوهش و تحلیل در حوزه‌های وسیع و متنوعی مثل اقتصاد، سیاست خارجی، محیط زیست و … می‌پردازند. افزون بر این معمولاً:
·         از نظر دانشگاه اعتبار دارند؛
·         شبیه دانشگاهها هستند اما «دانشگاههایی بدون دانشجو»
·         دانشگاهیان را به خدمت می‌گیرند
·         فرهنگ و ساختار سازمانی دانشگاهی دارند
·         در حوزه‌های دانشگاهی شناخته شده فعالیت می‌کنند
·         روی افق‌های زمانی بلندمدت‌تر تحقیق می‌کنند
·         تحلیل های علمی انجام می دهند
·         خروجی آنها مشابه دانشگاهها است
·         نتایج مطالعات خود را در قالب کتاب، تک‌نگاشت و مقاله منتشر می‌کنند؛ نه در قالب گزارش و خلاصه سیاستی
·         مدل مدیریتی آنها دانشکده‌‌ای و توافقی است.
مؤسسه بروکینگز، مؤسسه امریکن انترپرایز و مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی، مثال‌هایی از این نوع اندیشکده‌ها هستند. برای مثال اندیشکده بروکینگز برای نشان دادن ویژگی دانشگاهی و مستقل خود تصریح می‌کند که «ما تحقیقاتی را برای سیاست‌گذاران انجام می‌دهیم که فقط استادان و دانشجویان آن را مطالعه می‌کنند. ما برده برنامه قانون‌گذاری کنگره یا کاخ سفید نیستیم».
اندیشکده‌های دانشگاهی / تخصصی
این اندیشکده‌ها از بسیاری جهات مشابه اندیشکده‌های (از نظر دانشگاهی) متنوع هستند، اما از نظر میزان تخصص گرایی تفاوت دارند. اندیشکده‌های تخصصی برنامه پژوهشی و مشتریان محدودتری دارند و معمولاً فقط روی یک حوزه، مثل اقتصاد، یا یک زیرشاخه، مثل اقتصاد بین‌الملل، تمرکز دارند. اداره ملی تحقیقات اقتصادی،[8] مؤسسه راهبرد اقتصادی[9] و مؤسسه اقتصاد بین‌‌الملل،‌ مثال‌هایی از این نوع اندیشکده‌ها هستند.
مؤسسات تحقیقات قراردادی
این مؤسسات ،بیشتر تحقیقات و تحلیل‌هایشان را برای بخش‌های دولتی انجام می‌دهند. آنها معمولاً:
·         سازمان‌هایی مستقل و غیر انتفاعی هستند
·         گرایش سیاست‌گذاری دارند و روابط نزدیکی با آژانس‌های دولتی برقرار می‌کنند
·         متکی به قراردادهای دولتی هستند
·         نقش مشاوره‌ای دارند
·         تحلیل‌های کمّی عرضه می‌کنند
·         بیشتر تحلیل سیاسی می‌کنند تا پژوهش
·         برای انتخاب برنامه پژوهشی درجه آزادی کمی به محققان می‌دهند. معمولاً آژانس سفارش دهنده ، برنامه پژوهشی را تعیین می‌کند
·         نمی‌توانند نتایح کارشان را بدون مجوز مشتری منتشر کنند
·         مالکیت نتایج متعلق به مشتری است، نه متعلق به سازمان یا محققانش
·         از روش‌شناسی پژوهشی مورد نظر مشتری پیروی می‌کنند
·         معمولاً چند رشته‌ای هستند
·         فرهنگ و ساختار سازمانی شرکت مشاوره دارند
·         نظام پاداش، برنامه زمانی تولید و محصولاتشان را قرارداد مشخص می‌کند.
رند و مؤسسه اربن مثال‌هایی از این نوع اندیشکده‌ها هستند.
اندیشکده‌های مدافع
اندیشکده‌های مدافع معمولاً یکی از این ویژگی‌ها را دارند:
1. از یک موضع خاص حمایت می‌کنند و مخالف تحلیل‌های بیشتر هستند.
2. از روش‌شناسی علمی بیشتر برای اثرگذاری بر سیاست در راستای ایدئولوژی خود استفاده می‌کنند.
3. بیشتر به دنبال بازاریابی هستند تا پژوهش.
اگر یک اندیشکده‌ ، مدافع شناخته شود، اعتبارش خدشه‌دار می‌شود. به همین دلیل، اندیشکده‌ها تلاش زیادی می‌کنند تا گرایش خود را در لوای روش‌شناسی علمی پنهان ‌کنند. با این حال، اندیشکده‌ مدافع می‌تواند کمک‌های مالی مناسبی از هم‌کیشان خود دریافت کند. از ویژگی‌های مشترک این اندیشکده‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
·         مأموریت آنها متأثر از جهان‌بینی ایدئولوژیک، اخلاقی یا جانبدارانه آنها است
·         یک دیدگاه خاص را فعالانه ترویج می‌کنند.
·         هدف اصلی آنها حمایت از یک جنبش، ایدئولوژی یا حزب است.
·         برای ترویج دیدگاههایشان سازماندهی شده‌اند.
·         هم رویکردهای دانشگاهی و هم رویکردهای دیوان‌سالارانه به تحلیل سیاست را رد می‌کنند.
·         متناسب با قابلیتشان در پیشبرد جنبش مورد حمایتشان پاداش می‌گیرند.
·         معیارشان برای ارزیابی کارمندان، گرایش ایدئولوژی یا سیاسی است، نه اعتبار دانشگاهی یا سابقه انتشاراتی.
·         فرهنگ و ساختار سازمانی آنها مشابه سازمان‌های وکالتی است.
مؤسسه کیتو، مؤسسه مطالعات سیاست ، و شهروندانی برای اقتصاد بی‌عیب[10] مثال‌هایی از این نوع اندیشکده‌ها هستند.
بنگاه سیاست
این سازمان‌ها نگاهی کارآفرینانه به تحلیل و توصیه سیاست دارند. از این رو، هم‌چون یک کسب و کار سازماندهی شده‌اند که هدفش درک بازار و توسعه و توزیع کالا به آن بازار است. آنها سیاست‌گذاران را همچون مشتریانی با نیازها و ترجیحات خاص می‌بینند. این اندیشکده‌ها معمولاً:
·         به اندازه یک شرکت به کارآیی و اثربخشی توجه دارند
·         اصول مدیریت، بازاریابی و فروش را در تحقیقات سیاست عمومی به کار می‌گیرند
·         معتقدند که گرایش اندیشکده‌ها نادرست و بیش از اندازه دانشگاه است به طوری که در تشخیص نیازهای سیاست‌گذاران شکست می‌خورند.
·         نتایج تحقیقات را در قالبی ارائه می‌کنند که با نیازهای سیاست‌گذاران، سیاست‌مداران و دیوان‌سالاران پر‌مشغله تناسب داشته باشد.
·         پژوهش‌های کوتاهی انجام می‌دهند که روی دغدغه سیاسی یا موضوع قانون‌گذاری جاری تمرکز دارد.
·         کیفیت انتشاراتشان در حد روزنامه‌ای (ژورنالیستی) است.
·         از برنامه زمانی دقیقی برای تولید محصولاتشان پیروی می‌کنند.
·         فرهنگ و ساختار سازمانی آنها مشابه سازمان‌های بازاریابی است.
·         به کسانی پاداش‌ می‌دهند که بتوانند در برنامه‌های زمانی فشرده کار کنند و خلاصه‌های سیاستی تولید کنند.
مثال‌های این نوع اندیشکده‌ عبارت‌اند از بنیاد هریتج و مرکز پیشرفت آمریکا. [11]
انواع  اندیشکده‌های وابسته از نظر ویژگی های سازمانی
اندیشکده‌های وابسته، سازمان‌هایی برای تحقیقات سیاستی هستند که از نظر مدیریتی، مالی و یا قانونی به یک سازمان متصل هستند. این اندیشکده‌‌ها از نظر سازمانی بر چهار نوعند:
1. وابسته به حزب
2. تحت حمایت دولت
3. انتفاعی خصوصی
4. دانشگاهی.
اندیشکده‌های وابسته به حزب
این اندیشکده‌ها رسماً به یک حزب سیاسی وابسته هستند. احزاب سیاسی در غرب معمولاً تیم‌هایی از پژوهشگران و تحلیل‌‌گران را در اختیار دارند که کارشان طراحی ایده‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌هایی است که دستورالعمل‌های حزب را در طول رقابت‌های انتخاباتی یا زمانی که حزب به قدرت می‌رسد مشخص می‌کنند. این اندیشکده‌ها، که اغلب با رهبران حزب ارتباط دارند، معمولاً:
·         مسئول طراحی ایده‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌هایی هستند که خط مشی حزب را مشخص می‌کنند
·         بیشتر اروپایی هستند. در اروپا همه احزاب عمده‌،  اندیشکده‌‌ای در خدمت منافع خود دارند
·         معمولاً منافع و فلسفه حزب و رهبرانش برنامه پژوهشی این اندیشکده‌ها را محدود می‌کند.
تنها مثال واقعی از این نوع اندیشکده در آمریکا مؤسسه سیاست پیشرو[12]  است. این مؤسسه که در سال 1989 تأسیس شد، بازوی تحقیقاتی شورای رهبری دموکراتیک است. شورای رهبری دموکراتیک، یک گروه دموکراتیک میانه‌رو است که چارچوب فکری و سیاسی کلینتون را طراحی کرد. بیل کلینتون و الگور از ابتدا نقشی فعال در این مؤسسه داشته‌اند.
اندیشکده‌های تحت حمایت دولت
این اندیشکده‌ها جزئی داخلی از فرایند سیاست‌گذاری هستند. تحقیقات آنها معمولاً مربوط به مسائل سیاستی یا قانون‌گذاری جاری است. اندیشکده‌های تحت حمایت دولت معمولاً:
·         برای خدمت به دولت سازمان‌دهی شده‌‌اند
·         از دستگاه سیاست‌گذاری روزمره پشتیبانی می‌کنند
·         منافع و برنامه‌های دولت آن‌ها را محدود می‌کند.
سرویس تحقیقاتی کنگره‌ای[13] نمونه‌ای از این نوع اندیشکده‌ها است.
اندیشکده‌های خصوصی انتفاعی
این اندیشکده‌ها از نظر استخدام کارکنان و سازماندهی مشابه اندیشکده‌های غیر انتفاعی هستند و خدماتی مشابه، عرضه می‌کنند. اما در ازای خدمات خود پول دریافت می‌کنند. تفاوت بنیادین آنها با اندیشکده‌های غیر انتفاعی، مثل رند، در این است که اندیشکده‌های انتفاعی تحت مدیریت هیئت مدیره مستقل هستند. قانون آنها را ملزم می‌کند برای بهره‌مندی از معافیت مالیاتی هیئت مدیره‌ای متشکل از بخش خصوصی داشته باشند. مثالی از این نوع اندیشکده‌ها مؤسسه تحقیقاتی استنفورد[14]  است.
اندیشکده‌های دانشگاهی
این اندیشکده‌ها رسماً به یک دانشگاه یا کالج وابسته هستند. معمولاً به صورت یک مرکز یا مؤسسه فعالیت می‌کنند که برعلوم اجتماعی متمرکز است. آن‌ها معمولاً:
·         به یکی از دانشکده‌ها متصل هستند، اگر چه برخی از آنها واحدهای مستقل هستند کارکنان خود را از دانشکده‌های مختلف جذب می‌کنند.
·         بیشتر آنها در دانشکده‌های علوم سیاسی، روابط بین‌الملل، اقتصاد، تاریخ و سیاست‌گذاری عمومی قرار دارند.
·         بیش از آن که به تحلیل مسائل سیاستی بپردازند به فکر جستجوی دانش به خاطر دانش هستند.
·         مشغله‌های آموزشی و تحقیقاتی‌شان آنها را از نیازهای تصمیم‌‌گیران دور می‌کند.
مرکز تحقیقات آسیا – اقیانوسیه[15]  که در سال 1977 در دانشگاه استنفورد تأسیس شد، نمونه‌ای از این نوع اندیشکده‌ها است. این مرکز جزئی از مؤسسه مطالعات بین‌الملل دانشگاه استنفورد است.
اندیشکده‌های دو رگه
بعضی از اندیشکده‌ها تلفیقی از اندیشکده‌های بالا هستند، قسمی از این اندیشکده‌ها که می‌توان آنها را اندیشکده‌های میراثی خواند به دست افراد ثروتمند یا مقام‌های سابق تأسیس می‌شوند. هدف از تأسیس این اندیشکده‌ها پیگیری منافع یا باورهای سیاسی و ایدئولوژیک این افراد است.
نوع دیگری از اندیشکده‌های دو رگه، اندیشکده‌های ایالاتی هستند. طی دو دهه گذشته کنگره و کاخ سفید مسئولیت‌های بسیاری را به ایالات واگذار کرده‌اند. در نتیجه بسیاری از اندیشکده‌ها توجه خود را به مسائل سطح ایالتی معطوف کرده‌اند.
از نظر گرایش سیاسی و فلسفی
اندیشکده‌ها را به طول کلی می‌توان در دسته‌های محافظه‌کار، آزادی‌خواه (لیبرترین)، میانه‌رو و پیشرو / لیبرال قرار دارد. دیدگاه سیاسی و فلسفی اندیشکده‌ها، نه تنها موضوع پژوهش، بلکه نتایج پژوهش آنها را نیز متأثر می‌کند. برخی اندیشکده‌ها موضع خود را به صورت رک اعلام می‌کنند. اما عده دیگری ترجیح می‌دهند وجهه بی‌طرفی خود را حفظ کنند. اما در مجموع معمولاً می‌توان گرایش اندیشکده‌ها را بر اساس اعلام خودشان، گرایش‌های کارمندانشان ،گرایش‌های حامیانشان یا تحلیل انتشاراتشان شناسایی کرد. اندیشکده‌های محافظه‌کار معمولاً از سیاست‌های اقتصادی حامی بازار آزاد و سیاست‌های اجتماعی سنتی پشتیبانی می‌کنند. آزادی‌خواهان مثل محافظه‌کاران هستند اما تأکید بیشتری روی لسه‌فر[16] (عدم مداخله ی دولت در بازار) و تقبیح نقش دولت در سیاست‌های اجتماعی دارند. اندیشکده‌های میانه‌رو از نظر وسعت دیدگاههای پژوهشگرانشان قابل توجه هستند. این اندیشکده‌ها رویکردی بی‌طرفانه‌تر به مسائل سیاستی دارند و اجازه می‌دهند عناصری از دیدگاههای محافظه‌کار و پیشرو با هم ترکیب شوند. نهایتاً اندیشکده‌های لیبرال از سیاست‌های اقتصادی مداخله‌گرانه دولت پشتیبانی می‌کنند و هم‌زمان خواهان کاهش مداخله اجتماعی دولت هستند. در زمینه سیاست خارجی نیز معمولاً اندیشکده‌های محافظه‌کار دیدگاههای سرسختانه‌ای نسبت به اندیشکده‌های لیبرال دارند. در این چارچوب، دسته‌بندی اندیشکده‌های مشهور آمریکایی بر اساس گرایش سیاسی / فلسفی به صورت زیر در‌می‌آید:
·         اندیشکده‌های محافظه‌کار: مؤسسه امریکن انترپرایز، مؤسسه کامپتیتیو انترپرایز،[17] شورای پژوهش خانواده،[18] بنیاد هریتج، مؤسسه هوور، موسسه هادسون، مؤسسه منهتن، مرکز ملی تحلیل سیاست، بنیاد پیشرفت و آزادی.[19]
·         اندیشکده‌های آزادی‌خواه (لیبرترین): مؤسسه کیتو، بنیاد ریزن.
·         اندیشکده‌های میانه‌رو با گرایش به راست: مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل، مؤسسه میلکن.[20] مؤسسه سیاست شرق نزدیک واشنگتن.[21]
·         اندیشکده‌های میانه‌رو: مؤسسه بیکر،[22] شورای روابط خارجی، مؤسسه راهبرد اقتصادی، فوروم آزادی،[23] مؤسسه اقتصادی بین‌الملل، اداره ملی تحقیقات اقتصادی، رند: منابع برای آینده.
·         اندیشکده‌های میانه‌رو با گرایش به چپ: مؤسسه بروکینگز، موقوفه کارنگی برای صلح بین‌‌الملل، مرکز کارتر، بنیاد آمریکای جدید[24] مؤسسه سیاست پیشرو، مؤسسه اربن.
·         اندیشکده‌های پیشرو / لیبرال: مرکز پیشرفت آمریکا، مرکز اطلاعات دفاع،[25]  مرکز یکپارچگی عمومی،[26] مرکز اولویت‌های سیاست و بودجه،[27] شهروندان برای عدالت مالیاتی،[28] مؤسسه سیاست اقتصادی، مؤسسه مطالعات سیاستی، مرکز مشترک مطالعات سیاسی و اقتصادی، مؤسسه سیاست عدالت،[29] مؤسسه ورلدواچ (جهان‌نگر) [30]
در سال 2005 دو پژوهشگر با نام‌های تیم گروسه‌کلوز،[31] و جف میلیو[32] با تحلیل تعداد ارجاع‌های روزنامه‌های مختلف به اندیشکده‌ها گرایش سیاسی / فلسفی اندیشکده‌ها را به این صورت تحلیل کردند[33] :
1. (محافظه‌کارترین) شورای پژوهش خانواده
2. بنیاد هریتج
3. کمیته ملی حق حیات[34]
4. مرکز سیاست امنیت[35]
5. اتحادیه ملی کسب و کارهای مستقل[36]
6. مؤسسه الکسیس دو تو کوویله[37]
7. شهروندان علیه اتلاف دولت[38]
8.        اتحادیه ملی مالیات دهندگان[39]
9.  مؤسسه امریکن انترپرایز
10.                     مؤسسه کیتو
11.                     اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا[40]
12.                     مؤسسه بروکینگز
13.                     رند
14.                     جنبش مشترک[41]
15.                     عفو بین‌‌الملل[42]
16.                     انجمن بازنشستگان آمریکا[43]
17.                     مؤسسه سیاست اقتصادی
18.                     بنیاد دفاع از کودکان[44]
19.                     مرکز اولویت‌های سیاست و بودجه
20.                     (لیبرال‌ترین) شورای روابط نیم‌کره‌ای.

 


[1]– Woodrow Wilson center
[2]– Carnegie Endowment for International peace
[3]-( American Enterprise Institute (AEI
[4]– Demos
[5]– Capital Research Center
[6]– Free Congress Foundation
[7] – Objective
[8]– ‍The National Bureau of Economic Research (NBER)
[9]– ‍The Economic Strategy Institute
[10]– ‍Citizens for a Sound Economy
[11]– The Center for American Progress
[12]– The Progressive Policy Institute
[13]– The Congressional Research Service (CRS)
[14]– The Stanford Research Institute
[15]– The Asia Pacific Research Center (APRC)
[16]– laissez-faire
[17]– Competitive Enterprise
[18]– Family Research Council
[19]– Progress and Freedom Foundation
[20]– Milken Institute
[21]– Washington Institute for Near east Policy
[22]– Baker Institute
[23]– Freedom Forum
[24]– New America Foundation
[25]– Center for Defense Information
[26]– Center for Public Integrity
[27]– Center for Budget and Policy Priorities
[28]– ‍citizens for Tax Justice
[29]– Justice Policy Institute
[30]– Worldwatch Institute
[31]– Tim Groseclose
[32]– Jeff Milyo
[33]– G roseclose, T. and J. Milyo 2005. “A Measure of Media Bias” Quarterly Journal of Economics, 120(4): 1191-1237
[34]– National Right to Life Committe
[35]– Center for Security Policy
[36]– National Federation of Independent Businesses
[37]– Alexis Tocqueville Institute
[38]– Citizens Against Government Waste
[39]– National Taxpayers Union
[40]– American civil Liberties Union (ACLU)
[41]– Common Cause
[42]– Amnesty Intemational
[43]– American Association of Retired Persons

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *