سه روز بعد از برگزاری همایش دلواپسیم که عده ای از منتقدان و مخالفان دولت به نام نقد توافق ژنو، تندترین تخریب ها و توهین ها را نثار سیاست خارجی دولت تدبیر و امید کردند، این بار ظریف بود که در قامت رییس دستگاه دیپلماسی کشور با استدلال های خود دلواپسان را قانع کرد.
به گزارش ایرنا، جلسه علنی روز سه شنبه مجلس به سوال از وزرا اختصاص داشت، چهار سوال از وزیر امور خارجه و دو سوال از وزیر راه و شهرسازی.
پای برخی از این سوالات را منتقدان «شناسنامه دار» سیاست خارجی دولت بویژه نمایندگان جریان پایداری در مجلس امضا کرده بودند که بسیاری از آنان در همایش دلواپسان حضور پررنگ داشتند و سخنرانی های تندی را نیز در نفی دیپلماسی دولت تدبیر و امید بیان کردند.
این دسته از نمایندگان که در چند ماه گذشته در قالب تذکر کتبی و شفاهی، سوال، نطق و مصاحبه به انحا مختلف قصد داشتند تا گوشه ای از سیاست خارجی دولت را با چالش و دستگاه دیپلماسی را به مسیر مورد نظر خود هدایت کنند، امروز انتقادات و دلواپسی های خود را در قالب چهار سوال مطرح کردند:
«علت انفعال شما در موضوع رژیم حرامزاده اسراییل و هلوکاست چیست؟ مستندات تاریخی آقای ظریف درباره تایید دروغ هلوکاست در دولت راستگویان چیست؟ علت عدم حمایت شما از پیشرفت های دفاعی جمهوری اسلامی و جلوگیری از سفر هیات های کارشناسی کشورهای دیگر در جهت توسعه توان موشکی به ایران چیست؟ علت مواضع خفت بار شما در دانشگاه تهران در مورد قدرت نظامی آمریکا و ضعف سیستم دفاعی جمهوری اسلامی ایران چیست؟»
ظریف که در ماه های ابتدایی دولت نیز یک بار در جلسه علنی مجلس حضور یافته و از دیپلماسی دولت یازدهم دفاع کرده بود، این بار نیز سخنرانی قابل تاملی را در این زمینه داشت به نحوی که فضای مجلس را با خود همراه کرد و در طول سخنرانی وی فریادهای «احسنت – احسنت» نمایندگان در گوشه و کنار مجلس شنیده می شد.
هنگامی که ظریف به صراحت گفت: «تا وزیر امور خارجه هستم نخواهم گذاشت پروژه صهیونیستی امنیتی سازی ایران من جمله از طریق تخریب چهره و حیثیت ملی تحت انکار هولوکاست تحقق یابد»؛ فریاد احسنت نمایندگان در فضای مجلس پیچید.
البته نمایندگان سوال کننده نیز دست پر به جلسه امروز مجلس آمده بودند؛ پخش فیلم های مربوط به مصاحبه ظریف با شبکه ای.بی.سی به زبان انگلیسی در روز 7 مهر ماه 92 درباره موضوع هولوکاست، بیانات رهبر معظم انقلاب در مورد هولوکاست در دیدار با مجلس خبرگان رهبری و نیز سخنرانی ظریف در جمع دانشجویان دانشگاه تهران نشان می داد که نمایندگان سوال کننده با تکرار اظهارات تقطیع شده ظریف قصد دارند فضای عمومی مجلس را به دست گیرند.
اما ظریف در پاسخ به این فضاسازی ها تاکید کرد: «ما می گوییم رژیم صهیونیستی با سوءاستفاده از جنایاتی که دیگران مرتکب شدند و مردم فلسطین در آن هیچ نقشی نداشتند 60 سال است که موجودیت ملت فلسطین را نادیده گرفته و حقوق آنها را پایمال و کشتار و اشغال و آتش افروزی خود را پشت تبلیغات بی اساس و هراس افکنی مخفی می کند و اگر دوستان تمامی مصاحبه مرا پخش می کردند عین همین جملات را در حضور خبرنگاران آمریکایی می شنیدند. نمی دانم چرا با خلاصه کردن فقط قسمت هایی را با ترجمه ناقص پخش می کنند.»
رییس دستگاه دیپلماسی کشور تاکید کرد: «ما طالب صلح هستیم اما مطیع و مرعوب نیستیم ما ملتی دلاور بوده و دلواپس نمی باشیم.»
در همان زمان که ظریف به تشریح مواضع و دیدگاه های دولت مشغول بود، در گوشه و کنار مجلس نیز تجمعات کوچک و بزرگ شکل گرفته بود و نمایندگان دو طیف اصلی در مجلس یعنی «رهروان ولایت» و «اصولگرایان» در حال مذاکره با یکدیگر برای اقناع دیگری بودند.
مشاجره لفظی کاظم جلالی رییس فراکسیون رهروان ولایت مجلس با ابراهیم آقامحمدی از نمایندگان منتقد سیاست خارجی دولت تدبیر و امید از جمله حاشیه های این مراسم بود که سبب شد تعدادی از نمایندگان گرد این دو نفر جمع شوند.
این مشاجره لفظی، به دلیل اعتراض آقامحمدی به رفتار کاظم جلالی که خواهان رای ندادن نمایندگان به سوال از وزیر خارجه شده بود، ایجاد شد؛ جلالی به عنوان رییس فراکسیون رهروان ولایت و رییس مرکز پژوهش های مجلس در جریان طرح سوال از وزیر امور خارجه در صحن مجلس فعال بود و با نمایندگان مختلف مذاکره می کرد که از جمله می توان به مذاکراتش با غلامعلی حداد عادل رییس فراکسیون اصولگرایان مجلس اشاره کرد.
هرچند کریمی قدوسی در اظهاراتش دلواپس بودن را رمز ماندگاری انقلاب می دانست و می گفت «دلواپسی پدر و مادر است که فرزند را از بدو تولد تا 90 سالگی هدایت می کند.» اما اظهاراتش با فریادهای دو – دوی نمایندگان به معنی مخالفت با وی مواجه شد.
با اتمام وقت وزیر و نماینده سوال کننده، دیگر فضای مجلس در همراهی با ظریف آشکار شده بود و اینک نوبت نماینده سوال کننده بود که به نمایندگی از مجموعا 75 نماینده مجلس بگوید که آیا از توضیحات وزیر قانع شده است یا نه؟
البته کریمی قدوسی تلاش داشت با بیان جملاتی چون «ملت و نمایندگان و رهبر و امام شهدا همه کمر بسته اند برای نابودی رژیم صهیونیستی….» و «با فرض اینکه آقای ظریف نابودی رژیم صهیونیستی را به عنوان آرمان انقلاب در مذاکرات تایید می کنند» از بیان صریح این جمله که از توضیحات وزیر قانع شده است، طفره برود.
از آنجا که این نماینده پاسخ روشنی درباره قانع شدن یا نشدن خود نمی داد، رییس مجلس خطاب به نمایندگان، از آنان خواست برای رای گیری در صندلی های خود قرار گیرند تا رای گیری انجام شود اما نمایندگان عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس در صندلی های خود ننشستند تا رای گیری انجام نشود.
امتناع نمایندگان اصولگرا و چهره های منتسب به جریان پایداری در مجلس از شرکت در رای گیری و اصرار نمایندگان عضو فراکسیون رهروان ولایت بر انجام رای گیری نیز قابل توجه بود زیرا به گفته غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی نماینده رشت در مجلس، رهروانی ها می خواستند با این رای گیری، وزن تندروها و سوال کنندگان در مجلس مشخص شود.
اما در نهایت رییس مجلس اعلام کرد که سوال کنندگان از توضیحات وزیر قانع شده اند.
هرچند ظریف نیز همچون «بیژن نامدار زنگنه» وزیر نفت توفیق آن را نیافت تا آرای بالای نمایندگان در حمایت از خود را روی نمایشگر مجلس ببیند اما به راحتی می شد غلبه فضای عقلانیت و اعتدال را بر احساسات و تندروی در میان نمایندگان احساس کرد.
شاید به همین خاطر بود که منتقدان سرسخت دولت وقتی فضایی برای همراهی با خود نیافتند، از رای گیری منصرف شدند تا به تعبیر نمایندگان وزن و عیار سیاسی آنها عیان نشود.
همین رفتار در هفته های گذشته و در جریان سوال حمید رسایی نماینده تهران از وزیر نفت مشهود بود؛ تذکرها و اخطارهای مکرر نمایندگان به دلیل وارد نبودن سوال مطرح شده و حمایت آنان از وزیر نفت موجب شد تا نماینده سوال کننده نیز رایی جز قانع شدن نداشته باشد و از رای گیری سوال خود در جلسه علنی مجلس بگذرد.
تداوم رویکرد حمایتی نمایندگان در دو سوال دیگری که از عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در مجلس پیرامون مسکن مهر و مسکن ایثارگران نیز مطرح شد، مشهود بود؛ به نحوی که حسین علی حاجی دلیگانی نماینده شاهین شهر اعلام کرد از توضیحات وزیر قانع شده است و پس از رای گیری از سوال حسن کامران درباره مسکن ایثارگران بود که مشخص شد تنها 54 نماینده در مخالفت رای داده اند.
132 رای موافق، 54 رای مخالف و 21 رای ممتنع از مجموع 214 نماینده حاضر در صحن علنی به سوال کامران از آخوندی را می توان نشانه ای از وزن واقعی مخالفان دولت در مجلس ارزیابی کرد که اگر رویه تعامل دولت و مجلس به همین منوال ادامه یابد، در آینده شاهد ریزش همین تعداد آرا نیز خواهیم بود.