فعالیت معادن در ارتفاعات میانی قله دماوند و تخریبهای ناشی از ساخت و سازهای بی رویه و غیرمجاز، تن بام ایران را زخمی کرده است و این وضعیت در حالیست که این اثر طبیعی ملی از گزینه های ثبت در فهرست میراث جهانی است.
فعالیت های غیرقانونی معادن در دامنه های دماوند علاوه بر اینکه پیکره نخستین اثر طبیعی ثبت ملی ایران را زخمی کرده است، بلکه گرد و غبارهای ناشی از این فعالیت غیرمجاز، زندگی اهالی روستاهای دامنه و حاشیه دماوند را تهدید می کنند.
کوه دماوند با قدمت دوران ژوراسیک فوقانی و کرتاسه آغاز و تکامل آن تا پلیوستوسن طول کشیده است و این اثر طبیعی در سال 1381 با مصوبه شماره 221 مورخ 21/3/1381 شورای عالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست پیوسته و ارگان ذیصلاح برای مدیریت اثر، سازمان حفاظت محیط زیست است.
قله دماوند در در تاریخ 13/2/87 به عنوان نخستین اثر طبیعی در فهرست آثار ملی ثبت شد و ثبت این مکان به سبب مرتفع ترین و متقارن ترین آتشفشان مخروطی شکل در رشته کوه های البرز که از یک سو به کویر مرکزی و از سوی دیگر به دریای کاسپین می رسد و بلند ترین نقطه خاورمیانه و بلند ترین آتشفشان آسیاست، ثبت آن را در فهرست میراث جهانی یونسکو هموار می سازد، چرا که کویر لوت، جزیره قشم و کوه دماوند سه نامزد ایران برای ثبت در فهرست جهانی آثار طبیعی یونسکو هستند.
حال عرصه این اثر ملی توسط شرکتهای معدنی مورد تعرض و تخریب قرار گرفته است و در واقع تخریب آثار ملی از جمله پدیده مجرمانه ای است که موجب نقص حقوق اموال ملی و به عبارتی نقص فاحش دانسته های تمامی مردم یک جامعه است.
اقدام غیر اصولی و غیر قانونی شرکتهای معدنی یک تهدید زیست محیطی برای فرد فرد ایرانیان بالاخص ساکنین منطقه و در سطح وسیع به چالش کشاندن ایران در سطح بین المللی است.
این درحالیست که در فصل ششم قوانین مرتبط با منابع طبیعی و محیط زیست نص قانون در ماده 82 قانون مذکور در شق آخر ماده مقرر می دارد: مامورین شاغل در یگان مذکور موظفند ضمن جلوگیری از هرگونه تخلف به محض اطلاه از تجاوز،تصرف و تخریب… و یا بهربرداری غیر مجاز از منابع طبیعی راسا نسبت به رفع تجاوز،تصرف و ادامه تخلف اقدام نموده و مرتکب را با تنظیم صورت مجلس جهت رسیدگی به مراجع قانونی معرفی نمایند.
گردوغبارهای سرطان زا
حسن سالاری عضو شورای شهرستان آمل و عضو شورای شهر رینه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه بادهایی که در منطقه رینه به وجود می آید باعث می شود که فن های موجود در معدن به سمت شهر بیاید،اذعان داشت: کارشناسان پزشکی در چندین مرتبه اعلام کرده اند که گردوغبارهایی که از معدن به سمت شهر رینه به همراه وزش باد می آید سرطان زا است و یک تهدید جدی برای سلامت اهالی محل است.
سالاری افزود: بهربرداری این معدن باعث آلودگی گیاهی در منطقه شده است و چندین راس احشام اهلی و وحشی به دلیل استفاده از این گیاهان دچار مصمومیت و روبه نابودی هستند.
وی تصریح کرد:این معادن در مدخل ورودی شهر رینه بوده و جلوه های نامناسبی از لحاظ توریسم و گردشگری به وجود آورده است.
حسن سالاری بیان کرد: در چندین مرحله شورای تامین شهرستان آمل،سازمان محیط زیست و مرکز بهداشت و درمان، شرکت معدنی فعال را تعطیل کرده اند ولی متاسفانه اعمال نفوذ و لابی های متعدد منجر به بازگشایی این معدن شده است.
وی با بیان اینکه این معدن مدت 30 سال است که در دامنه کوه دماوند در حال بهره برداری است خواستار تدبیر دستگاههای متولی در این زمینه شد.
تهدید جدی معادن برای دماوند
در عی حال، محمدرضا طاهری مدیر عامل انجمن دوست داران دماوند کوه نیز در گفتگو با خبرنگار مهر ، شرکت معدنی فعال در دماوند را را یک تهدید جدی برای کشور و منطقه اعلام و عنوان کرد: طبق نقشه ماهواره ای که موجود است روستای ملار در ارتفای 2200 متر است و طبق گزارشی که صدا و سیما با حضور مدیر شرکت معدنی فعال در دماوند پخش کرده است این معدن در ارتفاع 2600 متر در حال بهره برداری از دامنه دماوند است که طبق قانون بهره برداری از ارتفاع دو هزار و 200 به بالا ممنوع است و آسیب های جبران ناپذیر را به این اثر ملی می رساند.
طاهری افزود: سازمان حفاظت از محیط زیست،سازمان میراث فرهنگی بارها مخالفت خودشان را با دایر بودن معدن اعلام کرده اند و حتی نامه ای هم موجود است که سازمان میراث فرهنگی اعلام کرده است که این معدن ها بدون استعلام و اجازه این سازمان در حال فعالیت هستند.
علی محمد دعاگو رئیس محیط زیست شهرستان آمل نیز می گوید: واحد پوکه معدنی فعال در دماوند یکی از معادن قدیمی دامنه قله دماوند است که مدت 30 سال در حال فعالیت در این منطقه است و با میزان برداشتی که داشته آسیب های جبران ناپذیری را به وجود آورده است و براساس قانون می باسیت مناطق برداشت شده که هکتارها است را بهسازی و بذر پاشی کرده تا به حالت اولیه برگشت نماید که حتی یک متر مربع را هم بهسازی نکرده اند.
ابهام در ثبت جهانی دماوند
دعاگو اظهار داشت:در دهه 80 قله دماوند به عنوان اثر ملی ثبت محیط زیست شده است و هم اکنون نیز سازمان میراث فرهنگی به دنبال ثبت دماوند در یونسکو است و این بهربرداری شرکت معدنی باعث به وجود آوردن مشکلات متعددی در ثبت این اثر ملی در سطح دنیا شده است.
رئس محیط زیست آمل با اشاره به اینکه آثار تهدیدی که این معدن به وجود آورده است برای قله دماوند کاملا قابل شهود است، بیان داشت: کارشناسان محیط زیست چندین مرحله به این منطقه رفته اند و با کارشناسی های به عمل آمده اعلام کرده ایم که این معدن باعث به وجود آوردن معایب و تهدید های زیست محیطی بسیار زیادی در منطقه شده است.
وی تصریح کرد:در مهر ماه سال 91 این معدن تعطیل شد و بعد از 6 ماه تعطیلی این معدن متاسفانه دیوان عدالت اداری یک حکمی بابت رفع توبیخ اعلام کرد و معدن دوباره فعال شد.
تعطیل دستگاههای فرآوری معدن
محمد علی دعاگو افزود:به تازگی دستگاه های فراوری این معدن را مجدد پلمپ کرده ایم و دستگاههای معدن تعطیل شده است.
این مسول یادآور شد:به دلیل اینکه این اثر یک اثر ملی است و در حال ثبت در جهان است باید به طور کامل این آثار ملی حمایت و حفاظت شود.
به گزارش مهر، حال مستندا به ماده 126 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 (معاونت در جرم بواسطه تسهیل در وقوع جرم یا ارایه طرق ارتکاب جرم) تعرض و تخریب اثر ملی و اقدامات غیر اصولی و روند این عملیات مجرمانه تا حصول نتیجه جرم (تخریب) تحت چه طریقی باید محاکمه و حق عموم برگشت داده شود؟
با عنایت به اینکه جمهوری اسلامی ایران عضو کنوانسیون حمایت میراث فرهنگی و طبیعی جهان و در حال حاضر به دنبال ثبت جهانی کوه دماوند در یونسکو می باشد و با این اقدامات غیر اصولی در دامنه دماوند آیا شانس جهانی شدن قله دماوند را از دست نخواهیم داد؟.
لذا برای اینکه شانس جهانی شدن کوه دماوند را از دست ندهیم وظیفه دینی،ملی قانونی است که برابر ماده 916 قانون مجازات اسلامی با این موضوع قاطعانه برخورد شود.
………………..
سینا قربانی / مهر مازندران
آقا سینا قربانی از خبرنگاران خوب و حرفه ای شهر ماست که ما به داشتن چنین دوستی افتخار می کنیم ، دمت گرم
سلام دوست عزیز
تشکر بابت دوستار طبیعت و اطلاع رسانی در مورد طبیعت بی زبان
با تشکر از آقای قربانی برای انتقال این مطلب به عموم مردم