توسعه اقتصادی استان مازندران و دستیابی به نقش وجایگاه واقعیش در عرصه های ملی و بین المللی یکی از آرزوهای دیرینه ومطالبات اصلی مردم فهیم این منطقه از مدیریت ارشد استان مازندران بوده و می باشد.از طرفی رسیدن به نرخ رشد قابل قبول اقتصادی، به مثابه جزو لاینفک توسعه در گرو جذب سرمایه می باشد چراکه کمبود سرمایه ، رشد اقتصادی را محدود می کند. باتوجه به محرومیت مضاعف تاریخی در ابعاد اقتصادی که بواسطه عدم تخصیص منابع مالی بویژه در بخش صنعتی که از دهه شصت به استان مازندران تحمیل شد و همچنین ناکافی بودن تخصیص اعتبارت دولتی در حال حاضر که آن هم به دلیل عواملی چون عدم تحقق بودجه پیش بینی شده دولت و مسایلی نظیر اعمال تحریم به صورت صد در صد تخصیص نمی یابد بطوریکه در سال جاری تنها 22 درصد از اعتبارت عمرانی به استان مازندران تخصیص یافت از این روجذب سرمایه گذاری خارجی به عنوان یکی از روش های تامین منابع مالی برای اجرای طرح های سرمایه گذاری می تواند نقش موثری در راستای توسعه اقتصادی استان ایفا نماید.
با التفات به این مهم بوده است که مقام معظم رهبری در بند دوازدهم سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی که اخیرا به دولت ابلاغ فرمودند به توسعه پیوندهای راهبردی و همکاری با کشورهای منطقه و جهان و استفاده از دیپلماسی در جهت حمایت از اهداف اقتصادی و جذب سرمایه گذاری خارجی تاکید نمودند ودر مقابل جناب آقای دکتر روحانی نیز در راستای اجرایی شدن این منویات ، به برخی از وزارتخانه ها نظیر : اقتصاد ودارایی، امور خارجه، صنعت ،معدن وتجارت و… برای تشویق سرمایه گذاری خارجی، گسترش وتسهیل تولید وصادرات ماموریت ویژه دادند. شایان ذکراست درتمام استانهای کشور نیز تشکیلاتی بنام “مرکزخدمات سرمایه گذاری” به ریاست استاندار استقرار یافته که دبیرخانه آن در سازمان اقتصاد ودارایی هر استان مستقر می باشد که وظیفه جذب سرمایه گذاری و کاهش بوروکراسی اداری متقاضیان خارجی را دارا می باشد .
باتوجه به مراتب مرقوم برای نیل به این هدف مهم اقتصادی در استان باید بتوانیم از استراتژی مشخص و مفید برای جذب سرمایه گذاری خارجی استفاده نماییم که این امر در گرو ورود مجدانه و کارشناسانه استاندار محترم و دستور موکد ایشان به دستگاه های متولی با رعایت نکات ذیل می باشد :
1- طرح وبرنامه ورفتار عملی جایگزین سخنرانی وگفتار گردد.تاکنون در خصوص توانمندی های استان کلی گویی وایده پردازی شده است. اینکه استان ما قطب کشاورزی ، گردشگری و… است، تنها در حد یک ایده و امر ذهنی و انتزاعی باقی مانده است. باید بدانیم ایده یک امر ذهنی است وتا زمانی که جنبه عینی به خود نگرفته باشد قابلیت اجرایی ندارد. در مقابل فرصت های سرمایه گذاری آن دسته از فعالیت های کسب وکار هستند که در قالب طرح مدون جنبه عینی پیدا کرده اند ودارای خصوصیاتی چون : برآورد هزینه اجرایی، دوره ساخت، تکنولوژی وروش تولید، بازار محصول و…هستند. این فرصت ها می توانند: الف) یک طرح آماده برای اجرای یکی از پروژه های استان مثل احداث کارخانه کمپوست باشد. ب) بنگاههای تولیدی که در حال فعالیت بوده ونیاز به گسترش و توسعه تولید دارند. ج) واحدهای تولیدی زیان ده که نیازمند تکنولوژی وروش تولید جدید هستند. د) طرح های نیمه تمام که به دلیل عدم تامین منابع مالی مناسب دچار رکود شده وبا تزریق مالی فعال می شوند.
2- بمنظور تحقق موارد مذکور باهدایت و نظارت معاونت برنامه ریزی استانداری ، دستگاههای متولی نظیر: اقتصاد ودارایی ، سازمان صنعت، معدن وتجارت، جهاد کشاورزی، میراث فرهنگی وگردشگری، راه وشهرسازی، سازمان همیاری شهرداری ها و…برحسب وظایف ذاتی خود نسبت به تدوین طرح ها اعم از جدید ویا طرح های نیمه تمام به ترتیبی که گفته شد، اقدام و آنهارا در سایت مرکز خدمات سرمایه گذاری استان ترجیحا با زبان فارسی و انگلیسی قرار دهند. باید توجه داشته باشیم که سرمایه گذار اعم از خارجی وداخلی به ایده های کلی اکتفا ننموده وتنها زمانی حاضر به سرمایه گذاری می شود که به ابعاد یک طرح شناخت کافی داشته و امنیت سرمایه گذاری او تضمین گردد البته ارائه مشوق ها و پشتیبانی مسئولین نیز نقش بسزایی دارد.
3- استفاده از توانمندی نمایندگی وزارت امور خارجه در استان بعنوان سفیران دیپلماسی اقتصادی که توانایی انعکاس طرحهای مدون به کلیه سفارتخانه های جمهوری اسلامی ایران درتمامی نقاط جهان و فعال نمودن رایزن های اقتصادی را دارد، می تواند در جهت اطلاع رسانی وجذب سرمایه گذاری خارجی بسیار کارگشا باشد.متاسفانه رویه سابق براین بوده که صرفا در جهت سفر مسئولین استان به خارج ودعوت از همتایان خارجی وتسهیل امور اداری از ظرفیت نمایندگی استفاده شود وبه طرحها وبرنامه های این دفتر برای توسعه تجارت خارجی وتشکیل شورای ارتباطات خارجی تاکنون توجهی نشده است .ازطرفی در خصوص نتایج و عایدات سفرهای خارجی مسئولین در گذشته به مردم فهیم استان گزارشی نشده است؟! همچنین می طلبد که هرگونه سفر خارجی مسئولین استان به خارج که با هزینه بیت المال صورت می گیرد با مطالعه قبلی و طرحی مدون ومشخص وبا احتساب هزینه وفایده آن صورت پذیرد
4- رصد قراردادهای خارجی کشور که می تواند محملی برای جذب سرمایه گذاری خارجی باشد باید موردتوجه استاندار محترم قرار گیرد. به عنوان مثال اخیرا دولت انعقاد قرارداد فروش روزانه 500 هزار بشکه نفت به کشور روسیه را در ازای ارائه کالا و خدمات سرمایه گذاری نظیر احداث نیروگاه ، راه آهن و…از سوی آن کشور در ایران را در دستور کار دارد که ارزش این معاملات به یک ونیم میلیارد دلار در ماه برآورد می شود. بطور حتم اگر استاندار ونمایندگان استان طرحی جدید ویا طرح های ملی نیمه تمام گذشته را با جدیت و همدلی پیگیری کنند، می توانند از موقعیت های اینچنینی برای جذب سرمایه گذاری در استان استفاده نمایند.
سخن آخر اینکه جناب استاندار مستحضرید که بودجه های دولتی محدود است و سرمایه گذاری خارجی می تواند در جهت تامین منابع مالی برای رشد وتوسعه اقتصادی استان، افزایش فرصت های شغلی، اخذ وتوسعه فناوری ، ارتقای کیفیت تولیدات و افزایش گردشگری وتوان صادراتی استان و… کمک شایانی به اقتصاد نیمه جان استان نماید.از طرفی نیز دولت تدبیر وامید عمده ترین مشکل در تحقق این مولفه که همانا ” ریسک سیاسی سرمایه گذاری” بوده را ازبین برده است وامروز ما شاهد روانه شدن هیاتهای سرمایه گذاری خارجی مختلف از اقصی نقاط جهان به کشورمان با بی توجهی آنها به تهدیدات آمریکا هستیم ، ازاین رو جا دارد که جنابعالی که کمر خدمت به مردم استان را بسته وقول توسعه استان را به آنان داده اید با اهتمام مجدانه در این خصوص زمینه تحقق حماسه اقتصادی در سطح استان مازندران را فراهم آورید.
علی شیرازی
کارشناس ارشد جامعه شناسی و عضو کمیسیون پایش تجارت خارجی استان