دلیل افزایش خدمت و حذف کسرخدمت‌ها

سربازی و حاشیه هایش، مثل مدرسه رفتن می مانند، همیشه هستند. اصلا بخشی از زندگی جوانان شده است. البته پسران. به همین دلیل است همیشه سوالات بسیاری درباره سربازی وجود دارد. همه هم با این هدف که یا نروند، یا کمتر بروند! سوالات هم پر از “چرا” است. هرچند هیچ پاسخی به “چرا”ها قانون را به قبل بر نمی گرداند.وعده داده بودیم سوالات مختلفی که مخاطبان خبرآنلاین درباره سربازی و قانون جدید نظام وظیفه دارند را از رییس سازمان وظیفه عمومی ناجا بپرسیم. وعده ما کمی دیر به سرانجام رسید که دلایل نگفتنی غیر مهمی دارد. اما به خاطر این تاخیر، از کاربران خبرآنلاین پوزش می خواهیم.گفتگوی خبرآنلاین با سردار حمیدصدرالسادات، رییس سازمان وظیفه عمومی ناجا را بخوانید. تلاش کردیم پاسخ تمام سوالات و ابهامات و چراها را بگیریم. اگر سوالی باقی مانده است، بپرسید تا دنبال پاسخش برویم.
– جوانان هم سن و سال ما، متولدان اواخر دهه 50 و تمام دهه 60، برایشان قابل قبول نیست بروند سربازی. می گویند در دهه سوم زندگی هستیم، شرایط زندگی سخت شده، کشور در دوره صلح است. چرا باید هنوز سربازی رفت؟
دو جور می شود به این سوال پاسخ داد. وقتی چیزی قانون می شود، باید اجرا کرد. ماده نخست قانون خدمت وظیفه عمومی می گوید همه اتباع ذکور ایرانی، وقتی به سن مشمولیت می رسند، باید برای تعیین تکلیف خدمتی خودشان اقدام کنند. سپس دو دسته می شوند؛ افرادی که معاذیری ندارند و باید به خدمت اعزام شوند و افرادی معاذیری دارند (انواع معافیت ها و …)
اما در عین حال بخشی از آنان به خدمت دوره ضرورت اعزام می شوند. این روال از یک قرن پیش، در کشور ما اجرا شده؛ از 1296. شرایط هم به همین گونه است.
اما می خواهم پاسخ فراقانونی بدهم؛ نوع نگرش به سربازی خیلی مهم است در پاسخ دادن به این سوال. اینکه سربازی را چه چیزی فرض کنیم و تعریفمان از سربازی چه چیزی هست و اینکه فوایدی را برای خدمت سربازی در نظر بگیریم. اینکه همه ایرانی ها که در این کشور زندگی می کند، در بخش های مختلف از مواهب و امتیازاتی که در کشور هست بهره مند می شوند؛ تحصیل، بهداشت و همین که در این آب و خاک زندگی می کند خیلی شرایط برایش مهیا می شود. طبیعی است کسی که از همه امتیازاتی که برای همه وجود دارد، استفاده می کند و حقی برای استفاده دارد، یک تکلیفی هم برایش بوجود می آید. این معادله همه جا برقرار است. در سربازی هم باید این قاعده را حساب کرد. بالاخره هر جوانی که به سن 18 سال تمام می رسد تا سن 50 سالگی مشمول قانون خدمت وظیفه عمومی است که دو سال آن دوره ضرورت و بقیه اختیاط و ذخیره است و باید خدمت سربازی برود. شرایط ممکن است ایجاب کند که دوره خدمت کم و زیاد شود. اما در اصلش شک و تردیدی وجود ندارد.
این تصور ماست که سربازی فقط منافعی است که فرد به نظام می رساند. مثلا بخشی از نیروی مورد نیاز نیروهای مسلح را تامین می کنیم؛ اما یک واقعیتی هم باید در نظر گرفت که خدمت سربازی تجربیات و دانش ها و مهارت هایی را به آدم آموزش می دهد و باعث ساخته و پرداخته شدن شخصیت اجتماعی و … در انسان می شود. که شاید در غیر دوران سربازی اتفاق نمی افتد.

– همان مرد شدن!
خیلی ها که سربازی رفته اند، شاید بهترین خاطراتشان همان دوره سربازی باشد. وقتی سربازی را کامل بشناسیم و تبیین کنیم، می بینیم خیلی اتفاقات می افتد؛ فرد از محیطی که هیچ استقلالی نداشته، محیط خانواده بوده، تحت نظارت خانواده بوده، وارد محیطی می شود که باید از خودش شخصیت و استقلالی را بروز بدهد. نظم پذیر می شود. جامعه پذیری و قانون پذیر می شود. یعنی همه سربازی، منفعتی نیست که فرد به جامعه می دهد. خیلی منفعتی هم فرد از آن می برد.

– یعنی وجه تربیتی دارد.
بله. یک بخش قابل ملاحظه تربیتی و آموزشی دارد که خیلی کمتر به آن پرداخته شده است و مغفول مانده است. واقعیت این است که اگر روی این موضوع کار کنیم، شاید خیلی ها تصورشان بر این باشد که گسترده تر هم شود. اینکه معافیت ها را کم کنیم تا افراد از اینجا وارد اجتماع شوند. البته باید اقداماتی را انجام دهیم تا به آنجا برسیم. هنوز تا انجا فاصله نسبتا زیادی داریم. اگر درست برنامه ریزی شود، شاید برای جوانانی که در یک سال و نیم، دو سالی که در خدمت سربازی هستند، بیشتر مفید باشد.

– اما باید پذیرفت نظام بیشتر به سربازان نیاز دارد.
خب واقعیتی است که 30 سال هست انقلاب کردیم، کشورمان در شرایط خاصی است؛ همیشه در معرض تهدیدات و مشکلات مختلفی قرار داشتیم. سرعتی که کشور ما در توسعه و بازسازی دارد، همه اینها نیاز به موضوع سربازی را که جوانان کشور بتوانند در دوره ای از زندگی شان به کشور خدمت کنند را ایجاب می کند. در این مورد فکر نمی کنم بشود تردید کرد. اما اینکه در بعضی جاها سربازی باید تغییر کند، می شود فکر کرد. اما در اصل موضوع نباید تشکیک کرد.
در خیلی از کشورها هم وجود دارد؛ با وجود اینکه می گویند نیست. حالا ممکن است در زمان هایی کم و زیاد شود. مثلا این نوع خدمت سربازی را تغییر دهند. همانطور که در ایران هم اتفاق افتاده است و معافیت هایی را قبلا داده اند.

– با توجه به شرایط فعلی ایران، نمی شود که معافیت ها را بیشتر کرد یا طول سربازی را کم کرد و معافیت ها را هم کمتر کرد.
اینها بحث کارشناسی است که معمولا هم انجام می شود. طبیعتا در زمان های محتلف با توجه به موالیدی که وجود دارد، کسانی که به دوره سربازی می رسند، و نیازهای نیروهای مسلح، ارتباط هایی وجود دارد. موالید کمتر شود، امتیازات برای معافیت کمتر می شود. موالید بیشتر شود، امتیازات بیشتر می شود. در 30 سال گذشته این اتفاق افتاده است. که یک رابطه کاملا طبیعی است.

– با این توصیف، باید به این نتیجه برسیم اکنون که دوران خدمت سربازی از 18 ماه به 21 ماه رسید، کمبود نیروی انسانی در نیروهای مسلح وجود دارد؟
خدمت دوره ضرورت به موجب قانون وظیفه عمومی، 21 ماه نیست؛ 24 ماه است. اما در گذشته ضرورت ایجاب کرده بود که با توجه به نیروی مازاد، یک مدتی به صورت موقت از طول خدمت سربازی کم شود و یک سری امتیازات دیگری که از طول دوره انتظار می کاهد، داده شود. اما می دانید که تعداد موالید ما در ایران کم شده است. در یکی دو دهه گذشته نرخ رشد جمعیت بیشتر بود ولی اکنون کمتر شده است. به همین دلیل از ابتدای سال جاری خدمت دوره ضرورت 21 ماه اجرا می شود، البته مهلت اجرای سربازی 18 ماهه در سه ماهه سوم سال 90، تمام شده بود. اما از ابتدای سال 91 سربازی 21 ماه اجرا شد. درحقیقت باید این را بگوییم که بازهم به نسبت قانون وظیفه عمومی، خدمت سربازی کاهش دارد.

– معافیت کفالیت پدر 59 سال در قانون جدید ابتدا لغو شد و بعد 65 سال شد. چرا این اتفاق افتاد؟
ببینید، قانون برای معافیت کفالت، هیچ سنی نگذاشته است. چه در قانون قبلی و چه در قانون جدید. در قانون جدید هم این بخش را چنین بین کرده که اگر فردی، یگانه مراقب و نگهدارنده پدر نیازمند مراقبت باشد، از خدمت معاف می شود. هنوز هم هست. اما در زمان اجرای قانون پیشین، در آیین نامه آن با توجه به شرایطی که در کشور بود و همچنین با هماهنگی هایی که با وزارت بهداشت شده بود، سن 59 سال تمام را برای پدر نیازمند مراقب به عنوان یکی از شرایط رسیدگی به معافیت کفالت پذیرفته بودند. اما اکنون با توجه به اینکه میانگین سنی افزایش پیدا کرده است؛ طبیعی است که باید عدد سن برای معافیت کفالت هم افزایش پیدا کند. این بدیهی است.

– بسیاری از مشمولان از راه های قانونی برای معافیت از خدمت استفاده کردند تا بتوانند در نهایت از معافیت کفالت استفاده کنند. حالا هم 32، 34 و حتی بیشتر سن دارند. زن و بچه دارند و با لغو این قانون باید سربازی بروند. این برایشان مشکل است. زندگی شان مختل می شود. برای این مشمولان، چه تسهیلاتی وجود دارد که هم دوران سربازی را سپری کنند و هم زندگی شان را داشته باشند. به هر حال کار غیر قانونی نکرده اند و حتی غیبت ندارند.
قانون برای کسانی که متاهل هستند، شرایط نسبتا خوبی در نظر گرفته است؛ اولا ما در سازمان وظیفه عمومی، برای تقسیم افرادی که متاهل هستند، تا آنجا که امکان دارد تلاش می کنیم به مراکز آموزش نزدیک محل سکونتشان وارد شوند. پس از ان خود سازمان های نظامی نیز در صورت امکان مشمولان متاهل را در محل های سکونت خودشان یا همسرانشان و یا انجا که تمایل دارند، به خدمت می گیرند. این رویه را معمولا سازمان ها بالای 95 درصد اعمال می کنند.
همچنین برابر قانون وظیفه عمومی، دولت موظف است اعضای خانواده تحت تکفل کارکنان وظیفه را در طول مدت خدمت تحت پوشش قرار دهد و به انان مستمری پرداخت کند که اعضای خانواده سربازان متاهل از این تسهیلات بهره مند می شوند. ضمن اینکه عائله تحت تکفل آنها تحت پوشش بیمه خدمات درمانی نیروهای مسلح قرار می گیرد. پرداخت حق عائله مندی به سربازان متاهل از جمله امتیازات و مزایایی است که در قانون جدید وظیفه عمومی برای سربازان متاهل در نظر گرفته شده است.

– چه زمانی این اتفاق می افتد؟
باید پیگیری شود که دولت دراین باره تامین اعتباری کند، و بر مبنای تامین اعتباری که می شود، خود به خود این امر اتفاق می افتد. حق عائله مندی یکی از مواردی است که در قانون جدید به آن اشاره شده و به حقوق سربازان افزوده می شود. ستاد کل این مورد را پیگیری می کند.

– یک اتفاق دیگر، حذف کسر خدمت های تحصیلی است. مشمولانی هستند که 5 ماه خدمت، 3 ماه خدمت بودند. و مدتی از خدمتشان را انجام داده اند، دانشگاه قبول شدند، معافیت تحصیلی گرفته اند. اما به هر حال مدتی بعد باید بروند سربازی. اینها می گویند با اجرای قانون جدید سربازی، عملا نه تنها کسر خدمت ندارند بلکه مدتی که سربازی رفته اند هم حساب نمی شود.
قانون وقتی که تصویب می شود، باید آن را اجرا کرد. حالا در نظر بگیرید اگر خدمت کم می شد حاضر بودند، بگویند با شرایط قبلی خدمت می کنیم؟ قانون وقتی ابلاغ شده، شرایط با قانون فعلی تطبیق می شود. اما چون باید از نو بروند خدمت، با شرایط قانون جدید باید خدمت کنند. البته مدت خدمت قبلی آنها محاسبه می شود.

– درباره کسر خدمت های ایثارگران هم، چنین سوالاتی وجود دارد.
کسر خدمت فرزندان ایثارگران که تا پیش از تاریخ 15 اردیبهشت 91 ثبت شده باشد محاسبه می شود. یعنی افرادی که در سال 90 گواهی کسر خدمت ایثارگران گرفته اند و در سیستم جامع وظیفه عمومی ثبت شده است. البته به شرطی می توانند از این کسر خدمت استفاده کنند که برگه اعزام داشته باشند و در سال 91 هم به خدمت اعزام شوند. البته افرادی که در سال 90 به خدمت اعزام شده اند، همچنان در شمول مقررات سال 90 قرار دارند و کسر خدمت به آنها تعلق می گیرد.

معافیت از سربازی برای فرزندان ایثارگران که 30 ماه سابقه خدمت دارند، با اعتراض هایی همراه شده است؛ تعداد زیادی از مخاطبان ما نوشته اند برای فرزند رزمنده ای که 29 ماه و 20 روز در جبهه بوده، هیچ کسر خدمت یا معافیتی در نظر گرفته نشده است. آنها این موضوع را تبعیض دانسته اند.
نه این تبعیض نیست. مقرراتی به این صورت وضع شده. مثال مالی می زنم؛ می گویند کسی که از فلان تاریخ تا فلان تاریخ این کار را انجام داده؛ افزایش حقوق شاملش می شود، طبیعی است کسی که قبل یا بعد از آن تاریخ این کار را نکرده، عایدی ندارد. اتفاقا حسن این است که در قانون پیش بینی شده است و موقت نیست. قانون این است؛ هرکسی که 30 ماه سابقه خدمت در جبهه دارد، به ازای هر 30 ماه، یکی از فرزندانش را می تواند از خدمت معاف کند. زمانی بنا بر مقتضیاتی، یک سری تسهیلات مانند کسر خدمت داده می شد. اما اکنون قانون می گوید سابقه 30 ماه حضور در جبهه می تواند فرزند یک ایثارگر را از خدمت معاف کند. پس قطعا تبعیضی نیست. تبعیض این است که وقتی قانونی وجود دارد، برای یک عده اجرا کنیم و برای یک عده اجرا نکنیم. اما وقتی قانونی وجود دارد و برای همه هم اجرا می شود، تبعضی نیست.

– البته بحث تبعیض را به نسبت به قبلی ها می گویند.
بله، به نسبت به قبلی ها خیلی ها نرفتند خدمت. پس بگوییم تبعیض وجود دارد.

– سردار بزرگترین ضربه را خرید خدمت در دهه 70، به سربازی زد و همین توقعاتی را ایجاد کرده است. همین شده که همه خانواده ها و پسرها می گویند می شود سربازی هم نرفت.
خب ببنید؛ آن اتفاقی بود که برای دوره زمان خاصی بود. ما هم قبول داریم کار خوبی نبود و بازتاب خوبی هم نداشت. اما یک زمانی یک مقرراتی وضع شد و به ان عمل شد و تمام شد. اما اکنون نمی شود مقایسه کرد. نمی توانیم اینها را باهم مقایسه کنیم. این که نمی شود یکی بیاید و 50 سال بعد بگوید یک زمانی سربازی فروخته شد. پس به نسبت آن زمان تبعیض وجود دارد. معنی تبعیض این نیست. معنای تبعیض این است که در زمانی که اجرا شده، برای همه یکسان اجرا نشود. ضمن اینکه اگر بحث تبعیض را بگوییم، می توانیم بگوییم آن زمان تبعیض بیشتر بود؛ یک عده که پول داشتند امدند سربازی خود را خریدند و یک عده با سرخوردگی سربازی رفتند. به همین دلیل هم سفره اش برچیده شد.

– معافیت دوبرادری در قانون جدید آمده است. البته با شرط تشخیص ستاد کل نیروهای مسلح. به نظر شما این بند قانون سربازی، کی اجرا می شود؟ آینده ای برایش هست؟
مدت خدمت سربازی و میزان آن، تابع یک تناسب و تعادلی است میان نرخ رشد جمعیت و نیاز نیروهای مسلح. این تناسب اگر به نفع موالید افزایش پیدا کند، امتیازات هم ممکن است افزایش پیدا کند. ولی در شرایطی که داریم، فکر نمی کنم تا چند سال آینده امکان اجرایش وجود داشته باشد.

– تعدادی از مخاطبان ما پرسیده اند چرا قانون مشمولان خارج از کشور به روز نمی شود؟ مثلا هنوز شرط اصلی به خروج از کشور پیش از سال 82 مربوط می شود.
این قانون نیست. این جزو مقرراتی است که با توجه به مشکلات و شرایطی که وجود داشته، وضع شده و از اختیارات ستاد کل نیروهای مسلح است و برای مدت محدودی وضع و ابلاغ می شود. به دلیل اینکه هم برای کسانی که خارج از کشور بودند و برای تردد انها مشکلی نباشد، مقرراتی وضع شده که تا پایان سال 90 اعتبار داشت. اما فعلا بعد با ابلاغیه ستاد کل جاری است تا اینکه مقررات جدیدی وضع شود. اکنون هم کارهای کارشناسی بین ستاد کل، سازمان وظیفه عمومی و وزارت امور خارجه درحال انجام است که ببینیم اگر شرایط اقتضا کند، بتوانیم مقررات را مقداری تغییر دهیم. اما فعلا همان مقررات قبلی اجرا می شود.

– گفته اند چرا سایت نظام وظیفه وثیقه مورد نیاز برای خروج از کشور مشمولان را 5 میلیون اعلام کرده است، اما مشمولان باید 15 میلیون تومان وثیقه بگذارند؟
اینها تقسیم بندی دارد؛ کسانی که خارج از کشور می روند و مشمول خدمت وظیفه عمومی باشند، چند دسته هستند؛ برخی می روند برای تحصیل؛ اینها وثیقه ملکی یا 15 میلیون تومان ضمانت بانکی یا وجه نقد به حساب مشخص شده واریز کنند تا بتوانند مجوز خروج موقت از کشور بگیرند. کم و زیاد نشده، از قبل بوده و وجود دارد. عده ای هم برای سفرهای زیارتی می خواهند بروند که قالب های خاصی دارد. مبلغ وثیقه اینها کم است؛ 5 میلیون تومان تعهد محضری است و مبلغی که باید پرداخت کنند. برای سفرهای علمی و نیمه علمی (شرکت در کنفرانس ها و همایش ها و یا اردوهای دانشجویی) مقررات تفاوت می کند. همه اینها تعریف شده است. اما برای افرادی که می خواهند برای تحصیل خارج بروند، همان 15 میلیون است.

– قانون جدید از چه سالی قرار بود کاملا اجرا شود؟ از سال 91 یا به مرور و بخش بخش؟
در خود قانون پیش بینی شده بود آیین نامه های قبلی ملغی است. ضمن اینکه اجرای قانون بدون آیین نامه هایش وجود نداشت، با هماهنگی های انجام شده، قرار شد بخش هایی از قانون که نیاز به آیین نامه ندارد، اجرا کنیم که اکنون این اتفاق افتاده است. بخش هایی هم که نیاز به آیین نامه دارد، طبق آیین نامه قبلی عمل می کنیم. آیین نامه اجرایی دارد قانون خدمت وظیفه عمومی که درحال بررسی است و اخیرا برای تصویب به هیات وزیران ارسال شده است. برخی از روش های اجرا در آیین نامه جدید ممکن است شفاف تر و روشن تر شود. اما کلیت همین است و اتفاق جدیدی نمی افتد.

– پرسیده اند در قانون قبلی برادر کسی که حین خدمت فوت شده بود معاف می شد. اما در قانون جدید به این بند فرزند کسی که حین خدمت فوت شده اند اضافه شده. لازم به ذکر است که قانون قبلی فوت مستخدمین نیروهای مسلح حین خدمت را فوت سرباز وظیفه محسوب می کرد . آیا در قانون جدید هم فوت مستخدمین نیروهای مسلح حین خدمت را فوت سرباز وظیفه محسوب می کند؟
این مقررات قانون در قبل هم وجود داشت، اکنون هم در قانون آمده است. حتی امتیاز هم به آن اضافه شده است؛ یعنی اگر سربازی در حین خدمت فوت کرد، فرزندش هم از سربازی معاف می شود. قبلا فقط برادرش معاف می شد؛ اکنون یا فرزندش یا برادرش می تواند از خدمت معاف شود. موضوع مربوط به متعهدین هم در دست بررسی است.

– برای مشمولان سببی معافیتی وجود ندارد؟
درحال حاضر جانبازان قطع نخاعی درصورتی که فرزند پسر نداشته باشند، می توانند داماد و یا یکی از اقوام درجه یک خودشان شامل برادر یا برادر همسر ویا فرزند همسرکه از همسر قبلی اش بوده را از سربازی معاف کند.

– پرسیده اند؛ حوزه های نظام وظیفه و دفاتر پلیس 10+ از اجرا قوانین معافیت مربوط به مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی خبر داده اند اما کمیته امداد امام خمینی (ره) ابراز بی اطلاعی می کند و از ارائه برگه درخواست معافیت برای فرزندان مددجویان امتناع می ورزد و می گویند هنوز چیزی به ما ابلاغ نشده است.
برای معافیت هایی که برای امدادجویان وجود دارد، هماهنگی هایی نیاز داشت که انجام شده. قانون در این معافیت ها امتیازات بیشتری در نظر گرفته است.

– پرسیده اند آیا مشمولانی که مراقب پدر یا مادر خود هستند، اما برادری در خارج از کشور دارند، می توانند از معافیت کفالت استفاده کنند؟
در قانون این صراحت دارد که یگانه مراقب ذکور بالای 18 سال، می تواند از معافیت کفالت استفاده کند. مگر اینکه برادر، بیماری داشته باشد که نتواند از والدین خود مراقبت کند. البته ناتوانی بایستی توسط شورای پزشکی وظیفه عمومی تشخیص داده می شود.

– بسیاری از مخاطبان پرسیده اند چرا کسر خدمت نیروهای بسیج پابرجاست، اما کسر خدمت مدرک تحصیلی و فرزندان ایثارگران حذف شده است؟
کسر خدمت بسیج، درواقع امتیاز نیست، ناشی از فعالیت خود فرد است. یعنی فردی تا 6 ماه می تواند کسر خدمت بسیجی بگیرد، یعنی بخشی از سربازی را نیروی بسیج گذرانده است. بالاخره فعالیت بسیجی انجام داده است. ضمن اینکه به صرف اینکه به صرف اینکه کارت بسیجی دارد که کسر خدمت بسیجی تعلق نمی گیرد. شرایط خاص خودش را دارد. ضمن اینکه قانون است و عنوان آن کسر خدمت نیست؛ احتساب مدتی از خدمت بسیجیان جزو دوره خدمت ضرورت نام دارد. کسر خدمت مدرک تحصیلی و فرزندان ایثارگران، مقرراتی بود هر سال تمدید می شد. اما در حال حاضر در قانون پیش بینی نشده.
مثل کسر خدمت محققین فوق لیسانس و بالاتر که خودشان تلاش می کنند و نسبت به فعالیتی که دارند، از کسر خدمت و استفاده می کنند. این کسر خدمت در حال حاضر اجرا می شود.

– حذف کسر خدمت مدرک تحصیلی اعتراضات زیادی به همراه داشت؛ مشمولان تحصیل کرده می گویند چرا باید جوانی که فوق لیسانس یا دکتری دارد، به اندازه یک دیپلم خدمت کند.
یکی از مزایایی که در قانون جدید تقویت می شود، استفاده بهینه از تخصص و تجربه افرادی است که به سربازی می روند. اکنون بخش های نیروهای مسلح فعال تر شده است، خیلی از این نیروها از سربازان لیسانس و فوق لیسانس خوب استفاده می کنند. الان خود نیروهای مسلح نیرو به سازمان های دولتی می دهند. در سال گذشته چندین 10 هزار نفر به بخش های دولتی در بخش های تحقیقاتی اختصاص پیدا کرده اند. در همین رابطه موضوع نخبگان را هم داریم. واقعا الان روند خدمت سربازی به این سمت هست که نیروهای مسلح بتوانند از توان علمی و تجربه مشمولان بهتر استفاده کنند. اما باید به جای بهتری برسیم. نوع آموزش و خدمت تحصیل کرده ها هم با دیپلمه ها و زیر دیپلم تفاوت دارد. ضمن اینکه به نسبت قبل بهتر از انها استفاده می شود. هرچند هنوز خیلی راه هست تا به مطلوب و ایده آل برسد.

– چرا کارت معافیت ها تعویض شد؟
دو سه تا علت مهم دارد؛ یکی اینکه امکان جعل کارتهای قدیمی، به دلیل اینکه مسائل امنیتی و حفاظتی پیش بینی نشده بود، زیاد بود. که بسیار هم با آن مواجه بودیم. دوم برای اینکه در کارت های قدیمی تغییراتی ایجاد کنیم، آنها را الکترونیکی کردیم تا برای برنامه ریزی دوره احتیاط و ذخیره از آن استفاده کنیم. چیپ الکترونیکی در این کارتها پیش بینی شده و هرتغییری در کارت ها در آن ثبت می شود. این باعث می شود اطلاعاتی را که از افراد مختلف در سازمان های مختلف بوده، به روز کنیم. خیلی از اینها در سازمان های جدید نیست.

– خب چه فایده ای برای مردم دارد؟
وقتی مقرر شدن مشمولان در دوران احتیاط و ذخیره فراخوان شوند، نیاز به ان وجود دارد. همچنین اگر کارتی گم شود، به راحتی می توان المثنی صادر کرد و مشکلات قبل را ندارد. ضمن اینکه نباید فرقی باشد بین آنهایی که واقعا معافیت دارند و یا سربازی رفته اند با انهایی که کارت های جعلی دارند؟

– چرا کسی به قانون احتیاط و ذخیره توجهی نمی کند؟
به دنبال این هستیم که چنین اتفاقی بیفتد. بررسی های آیین نامه ای اش در ستاد کل نیروهای مسلح درحال انجام است.

– پرسیده اند؛ مادران فاقد همسر تحت پوشش کمیته امداد که یکی از فرزندانش معافیت پزشکی دارد میتواند برای فرزند دیگر از قانون 44 مکرر استفاده کند؟
بله، می توانند استفاده کنند. در قانون فعلی امده است، افرادی که مادرشان فاقد همسر و تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی هستند، یکی از فرزندان پسر می تواند از معافیت استفاده کند.

– سردار، چگونه می شود سربازی را کمی خوشایند کرد؟
در مجموع همه سربازی خوشایند است! درست است که سربازی سختی هایی دارد، اما همیشه خاطرات خوبی برای سربازان به همراه دارد. ضمن اینکه در اصلاحیه قانون جدید پیش بینی شده است دوره سربازی به صورت پودمان برای مشمولان باشد. یعنی اگر خواستند پس از سربازی، ادامه تحصیل دهد، به عنوان چند واحد درسی باشد. یا اینکه توانمندی های فرد در خدمت سربازی، افزایش پیدا کند. این قانون ظرفیت های بسیار خوبی دارد برای کار کردن. اما همه می پرسند چه خبری دارید که مشمول سربازی نرود؟! اگر کسی بیاید در سربازی، مهارتی فرابگیرد. یا امکانی باشد که این یک حوان با لیسانس بتواند در امور مربوط به رشته تخصصی خودش و یا نزدیک به آن فعالیت کند، یک سال و نیم دو سال تجربه کارورزی پیدا می کند. باید بیاییم تلاش کنیم استفاده بهینه از سربازی داشنه باشیم، نه اینکه خط بکشیم روی اصل سربازی. دستاویز ما باید جاهایی باشد که می تواند ظرفیت ها را شکوفا کند.

– در اصلاحیه قانون جدید، پیش بینی شده است که دوره سربازی با توجه به بکارگیری سرباز در نیروهای مسلح، بحشی از سابقه کار به حساب بیاید؟ یعنی مثلا یک حسابدار بتواند در زمان سربازی، کارآموزی کند و در انتها مدرکی بگیرد که وقتی خواست در یک شرکت خصوصی کار کند، سابقه کار ارائه دهد؟
در آینده قطعا به این شکل می شود. در خود ناجا طرحی به نام توانمندسازی سربازی اجرا شد که بتوانیم گواهی هایی را به سرباز بدهیم که او بتواند پس از دوره سربازی از ان استفاده کند. می شود این کارها را کرد. اما متاسفانه روی چیزهای دیگر تمرکز می کنیم.

– سربازان غایب گویا تا 3 خرداد فرصت دارند خودشان را معرفی کنند. اما پس از آن مجازات هایی دارند، مجازات ها چگونه است؟
بله درست است؛ خوشبختانه در این چند مرحله اطلاع رسانی، تعداد زیادی از غایبین امده اند و خود را معرفی کردند. قبلا گفته شده بود کسی که از یک روز تا 10 سال غیبت دارد، 3 ماه اضافه خدمت باید انجام بدهد. این ایرادی بود در قانون قبلی. اما در قانون جدید پیش بینی شده، کسانی که تا سه ماه غیبت دارند؛ 3 ماه اضافه خدمت. مشمولانی که بیشتر از 3 ماه داشته باشند، 6 ماه اضافه خدمت برای آنها پیش بینی شده است. اما اگر بیشتر از یک سال شد، علاوه بر این 6 ماه اضافه خدمت، به عنوان فراری به محاکم قضایی معرفی می شوند. مجازات هایی هم شرکت ها و سازمان هایی که مشمولین غایب را به خدمت می گیرند وجود دارد که در قانون امده است.