وقتی مدرسه به سلامت آسیب میزند
همه پدر و مادرها دوست دارند كه مدرسه رفتن منجر به رشد و بالندگي و سلامت فردي و اجتماعي فرزندانشان شود. در اين ميان، حفظ تندرستي دانشآموزاني كه هر روز با کیف و کتابهای سنگينشان به كلاسهايي با نيمكتهاي يكسانسازي نشده ميروند از اهميت بسزايي برخوردار است. البته نبايد زياد نگران باشيد زيرا توجه كمي به اين موضوع كافي است تا بتوانيد از بروز اختلالات اسکلتی وعضلانی در فرزندانتان پیشگیری كنيد.
كدام كيف و كفش
اگر براي كودكتان كيف دستي خريدهايد انتخاب مناسبي نداشتهايد. بهتر است کوله پشتیهای دوبنده با بندهای عریض را انتخاب کنید تا شانههای کودک متحمل فشار زیادی نشود. لازم نيست كوله او پر از لوازم و وسايل درسي و كمك درسي باشد زيرا سلامت كمر، گردن و شانههايش را تهديد ميكند. با يك اندازه گيري ساده وزن محتویات به علاوه وزن کیف را بسنجيد و با وزن فرزندتان مقايسه كنيد. وزن كيف بايد حدود 10 درصد وزن کودک شما باشد. به عنوان نمونه اگر وزن کودک شما 25 کیلوگرم باشد، کیف و وسایل داخل آن باید حدود 3 کیلوگرم باشد.
اجازه ندهيد كودك شما براي رفتن به مدرسه کفشهایی که کفی نرم و نازک دارند را به پا كند زيرا اين كفشها مناسب شيطنتها و جنب و جوش سن مدرسه نيستند و به مچ، زانو و كمر او آسيب ميرسانند. كف كفش مدرسه بايد داراي لژ مناسب باشد. در ضمن به بهانه اينكه فرزندتان بتواند سال آینده هم از همان کفش استفاده کند، کفش بزرگتري براي او نخريد.
زنگهاي تفريح و ورزش
آن تعداد از دانشآموزاني كه در زنگ تفریح هم در کلاس ميمانند یا در حیاط مدرسه مينشینند و تحرکی ندارند هم با مشكلات جسماني مواجه خواهند شد.
متخصصان میگویند زنگ تفریح فرصت مناسبي است براي تغییر وضع بدن كه در صورت جنب و جوش كودك، عملکرد ذهنی او را افزايش و دردهای عضلانی و اسکلتی او را كاهش خواهد داد.
در كشورهاي پيشرفته هر كودك بر اساس وضعيت جسماني و علايقش به يك رشته ورزشي هدايت ميشود و سالها در همان رشته فعاليت ميكند. به عنوان نمونه يك دانشآموز بلند قد از همان سال اول ابتدايي به بسكتبال يا واليبال سوق داده ميشود و بعد از پنج تا شش سال به يك نوجوان حرفهاي در ورزش تخصصي خود بدل خواهد شد.
اگر به کودکان در زنگهای ورزش حرکاتی متناسب با فيزيك بدنشان آموزش داده شود اين مزايا پر رنگتر خواهد شد. البته تمامي دانشآموزان در هر شرايطي قبل از آغاز ورزش بايد چند دقیقه بدن خود را گرم کنند و با يك فعالیت ورزشی سبک بعد از اتمام ورزش، بدنشان را به آرامی سرد كنند.
ناگفته پيداست كه کودکان تمایل زيادي به فعالیت بدنی و جنب و جوش دارند اما فعالیتهایشان تا وقتي كه به رشد جسمانی و روانی کافی نرسیدهاند، حتما باید با نظارت بزرگسالان انجام شود.
درس و مشق در منزل
خوب است اگر در منزل هم میز و صندلی متناسب با قد و قامت دانشآموز داشته باشيد. زيرا دانشآموزان هنگام انجام تكاليف خود در خانه توجه چندانی به حالت نشستن خود ندارند و در حالت چمباتمه یا درازکش مشق مينويسند و به همين دليل خيلي زود به دردهای عضلانی، آسیب ستون فقرات و گاه خميدگي یا گودی کمر دچار شود. اگر دانشآموز عادت كرده كه براي انجام تكليف در منزل روی زمین بنشیند بايد از میزهای کوتاه کمک بگیرید تا او به ديوار تکیه بدهد و تکالیفش را انجام دهد. البته اين روش هم نبايد در زمان طولاني مورد استفاده قرار گيرد و كودك حين مشق نوشتن بايد وضعيت خود را تغییر دهد و هر نيم ساعت يكبار از جای خود بلند شود و كمي راه برود.
نيمكتهاي يكسان سازي نشده
يك اصل جهاني ميگويد نيمكتهاي تمامي مدارس بايد طبق استانداردهاي جسماني كودكان در هر رده سني تهيه شده باشند. وجود میز و صندلیهای غیراستاندارد در برخي مدارس، عوارض نشستنهای طولانی مدت را تشديد ميكند . به همين دليل بايد درست نشستن را به كودكتان آموزش دهيد. اگر میز و صندلی مدرسه بر اساس قد و قامت دانشآموزان قابلیت تنظیم داشته باشد از بروز بسياري از اختلالات اسکلتی جلوگيري ميشود. نشستن درست روی صندلی هم اگر برای مدتی طولانی باشد خستگی عضلات و دردهای اسکلتی ايجاد ميكند.
نشستنهای طولانی مدت همچنين ممكن است باعث کوتاهی عضلات و به هم خوردن تعادل، انعطاف پذیری بدن شود كه قدرت عضلات را كاهش ميدهد و بروز کمر دردهای مزمن، دردهای ناحیه بالای کتف و درد و گرفتگی ساق پاها را تشديد ميكند. معلم ميتواند به دانشآموزان اجازه دهد تا در طول برگزاري يك كلاس كمي جابهجا و گهگاه از جایشان بلند شوند.