آیا بازار اقتصادی عراق را از دست داده‌ایم؟
لیلا مهداد| خیلی دور نیست زمانی که تحریم‌ها درهای بازارهای اروپایی را به روی تجار ایرانی بستند؛ برهه‌ای که بازارهای همسایگان جذابیت تازه‌ای یافت تا جایی که استراتژی «بازار مشترک اسلامی» پیش‌رو قرار گرفت و برای بازارهای کشورهای همسایه و بازارهای آسیای میانه هدفگذاری‌هایی صورت گرفت، بازارهایی که برخی بر این باورند که هنوز تجار ایرانی نتوانسته‌اند جای پای خود را در آن محکم کنند؛ آن هم با گذشت سال‌ها. البته در میان این بازارها، عراق مساعدت‌تر و جذاب‌تر به نظر می‌رسید؛ کشوری که می‌توان آن را به سبب روابط عمیق مذهبی، تاریخی و فرهنگی مهمترین شریک تجاری ایران دانست. کشوری که فرازوفرودهای سیاسی زیادی را پشت‌سر گذاشت تا به مرحله بازسازی برسد؛ مرحله‌ای که به باور مقامات این کشور از توان خود عراقی‌ها خارج است و سرمایه‌گذاری‌های خارجی را می‌طلبد، البته صنعتی شدن عراق نیز از همین باور تبعیت می‌کرد و چنین باوری بود که سبب شد طی سال‌های اخیر عراق به بازاری جذاب برای کشورهای همسایه بدل شود؛ بازاری که هریک از همسایگان در رقابت تنگاتنگ تلاش دارند سهم بیشتری از آن را به خود اختصاص بدهند؛ رقابتی که گاهی چین در آن برنده می‌شود و گاهی ترکیه پیش می‌افتد و در برهه‌ای ایران آنها را پشت‌سر می‌گذارد. البته در این میان ویژگی‌هایی بین ایران و سایر رقبا تمایز قایل می‌شود؛ ویژگی‌هایی به سود ایران. داشتن بیش از ١٤٥٠کیلومتر مرز مشترک و وجود قریب به ٢٠گذرگاه و بازارچه رسمی‌وغیررسمی مرزی. ویژگی‌هایی که سبب شده فعالان خرد و کلان، پیله‌وران، تجار و صنعتگران را درگیر تجارت با عراق کرده و روابط اقتصادی بین دو کشور را مردمی ساخته است.
اشتباه جایز نیست
شاید نگاه کوتاه‌مدت و مقطعی به بازار وسیعی که سال‌های طولانی می‌تواند وجود داشته باشد و به حیات خود ادامه دهد، اشتباه نخست باشد. بر کسی پوشیده نیست که تضمین استمرار همکاری اقتصادی تنها به صدور مقادیری کالا و تحویل آن به تجار و بنکداران عراقی در مرز خلاصه نمی‌شود و شرط لازم این است که تمامی فعالیت‌های ضروری در داخل بازار مصرف عراق توسط خود ایرانیان دنبال شود تا تضمینی بر استمرار همکاری باشد، چون در غیر این صورت تنها عرصه را برای رقبای خود در آینده‌ای نه‌چندان دور خالی کرده‌ایم. شاید گام بعدی سرمایه‌گذاری بلندمدت در این کشور باشد تا بازاری برای برندها و صنایع ریشه‌دار مهیا شود؛ گامی که ورود شرکت‌های بزرگ ایرانی و تاسیس شعب و نمایندگی‌ها و حتی تاسیس کارگاه‌های محلی جهت تکمیل تولید در داخل عراق و ایجاد شبکه‌های مویرگی توزیع، هزینه در بخش تبلیغات و رسانه می‌تواند تضمینی برای حضور پایدار و بلندمدت در بازار عراق باشد. البته مورد دیگری نیز وجود دارد که به صادرات ایران در عراق لطمه می‌زند و نیازمند چاره‌جویی است؛ مسأله‌ای که نباید در آن اشتباه کرد؛ طی سال‌های اخیر ایران سعی داشته تا سهم بیشتری از صادرات به عراق را به خود اختصاص بدهد؛ تلاشی که برخی مسائل همچون جعل برند، جعل گواهی‌های استاندارد و تخلفات گمرگی و اداری در سیستم نظارتی عراق به آن آسیب زده و به اعتبار ایران در حوزه کیفیت کالا و خدمات در افکارعمومی ضربه زده است، موردی که کوچکترین اشتباه در آن آثار مخرب و جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت.
سهم چنددرصدی ایران
بازاری گسترده آن هم برای سالیان طولانی در همسایگی ما وجود دارد؛ بازاری که اصلی‌ترین رقیب‌مان در آن ترکیه است؛ کشوری که این روزها به پشتوانه شرایط اقتصادی خوب و سیاست‌گذاری اقتصادی مناسب توانسته سهم بالایی از صادرات این کشور را از آن خود کند، اگرچه سرمایه‌گذارانش از حمایت دولت ترکیه برخوردارند و به همین دلیل حساب ویژه‌ای روی این بازار باز کرده‌اند؛ بازاری که حساب‌شده و با مطالعه و شناسایی دقیق به آن ورود کرده و توانسته‌اند در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی حرفی برای گفتن داشته باشند، این درحالی است که در اقلام صنعتی، ایران کمرنگ ظاهر شده و بیشتر صادرات خود را معطوف به منابع طبیعی و موادغذایی کرده است؛ میوه‌وتره‌بار، بیسکویت، شیرینی و …. البته از آن‌جایی که عراق نیازمند بازسازی است، مصالح ساختمانی بازار خوبی را به خود اختصاص داده است؛ نیازی که ایران نیز در تامین آن سهمی را به خود اختصاص داده است؛ به‌ویژه سیمان که بیش از ٤٠میلیون دلار از بازار صادرات ایران به عراق را تشکیل می‌دهد. از یک‌سال پیش دولت عراق محدودیت‌هایی را لحاظ کرده که به واسطه آنها صادرات سیمان با موانعی روبه‌رو است، به‌طوری که شاهد کاهش جدی در حجم صادرات سیمان به عراق بودیم. در کنار سیمان، لوازم خانگی و یدکی را نیز می‌توان در میان اقلام صادراتی ایران دید، اگرچه این سهم کمتر از ٤٠میلیون دلار برای ایران است و با توجه به حضور و رقابت ترکیه،کره و چین بشدت در خطر است، البته ایران به صادرات فرآورده‌های نفتی شامل گازوییل، گاز مایع و روغن موتور هم ورود کرده؛ بازار وسیعی که می‌تواند با یک استراتژی مناسب و حمایت از بخش خصوصی سهم بیشتری را عاید ایران کند.
پیشینه
برندی که همه‌جا هست
یکی از دغدغه‌های تجارت امروز به‌دست‌آوردن بازارهای جدید است؛ تجارتی برای سود بیشتر. البته بازار ایران نیز این تجارت را تجربه کرده است؛ تجربه‌ای با چسب‌زخم‌هایی که از چین، امارات و ژاپن راهی بازارهای ایران شدند؛ بازاری که در سال‌جاری می‌توان در آن چسب‌زخم‌های ایتالیا، تایوان، ترکیه و حتی جمهوری چک را هم دید؛ کالایی که نیازمند فناوری خاص و پیچیده‌ای نیست و تولیدات داخل به راحتی می‌تواند پاسخگوی آن باشد، البته شاید در باور نگنجد باندهای ساده، استریل، گاز وازلینه، باندگچی و زیرگچی نیز با برندهایی غیرایرانی در بازار جولان می‌دهند. البته صنعتگران بازار لوستر نیز از قبضه این بازار توسط لوسترهای چینی گلایه دارند؛ بازاری که به گفته صاحب‌نظران این حوزه ٨٠درصد بازار داخلی را تصاحب کرده؛ اجناسی بی‌کیفیت تنها با ظاهری فریبنده که از رعایت استانداردها نیز در آنها خبری نیست. ایران یکی از مصرف‌کنندگان چادر، روسری و مقنعه است؛ بازاری که می‌تواند با تکیه بر نیاز موجود و فرهنگ بازار اشتغال خوبی باشد، درحالی‌که کشورهای آلمان، اسپانیا، امارات، ترکیه، فرانسه، فنلاند و چین آن را در دست گرفته‌اند و تامین‌کننده نیازهای آن هستند، اگرچه چین در این بازار نیز از رقبای دیگر پیشی گرفته و سهم ناچیزی به آنها اختصاص داده است، به‌طوری که در ٦ماه نخست امسال ٧٦,٥تن چادر و روسری از چین مسیر بازارهای ایران را در پیش گرفته است. گویی چین از نیروی کار ارزان خود نهایت بهره را می‌برد؛ کشوری که به کپی‌برداری شهره است و شاید به همین دلایل است که بازار میلیاردی لباس محرم نیز در دست چینی‌هاست! البته این تجربه مختص ایران نیست و جوامع دیگر نیز از دست برند چینی در امان نبوده‌اند.
نگاه موافق
فرصت بزرگی است
سیدحمید حسینی- دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق| قطعا ایران در این بازار حضور دارد؛ حضوری که بی‌شک روزبه‌روز پررنگ‌تر خواهد بود. اگرچه این محیط درحال رقابتی‌شدن است، چنین شرایطی می‌طلبد تا ما توان رقابتی خود با سایر کشورهایی که در این بازار حضور دارند را بالا ببریم. اگرچه ما به نسبت سایر رقبا، هم از مزیت نسبی و هم مزیت رقابتی برخورداریم، اگر بتوانیم سازماندهی مناسبی داشته باشیم سهم‌مان در این بازار افزایش را به خود خواهد دید. همان‌طور که امسال شاهد بودیم با توجه به کاهش ٤درصدی صادرات در کشور، صادرات در ٥ماهه نخست امسال به عراق ٤درصد افزایش را به خود دیده است. سیدحمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق در ادامه صحبت‌هایش می‌افزاید: عراق از سومین مقصد صادراتی به دومین جایگاه دست یافته است. درحالی که امسال صادرات سیمان و سیب‌درختی را که از اقلام عمده صادراتی بودند، از دست داده‌ایم و صادرات لبنیات نیز به دلیل حضور عربستان در بازار کمی کاهش یافته است. حسینی اشاره‌ای به یک‌میلیارد‌و٢٠٠میلیون دلار صادرات به عراق می‌کند و می‌افزاید: این میزان صادرات برای سال‌های اولیه این بازار است، میزانی که در مقطعی توانست به بیش از ١٠میلیارد دلار برسد ولی بعد از کاهش چشمگیر واردات عراق به دلیل جنگ داعش و همین‌طور کاهش قیمت نفت قطعا سهم ایران از این بازار کاهش یافت و صادرات کالایی ایران حدود ٦میلیارد متوقف شد. دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق در ادامه اشاره‌ای به سهم‌های مختلف ایران از بازار عراق می‌کند و می‌گوید: در خدمات برق و توریسم‌درمانی در مجموع ٨میلیارد در دست ایرانیان است، اگرچه در این عرصه نیز پتانسیل افزایش سهم را داریم. واقعیت این است که نه‌تنها نباید سهمی از این بازار را از دست بدهیم، بلکه باید آن را افزایش بدهیم. به‌عنوان مثال سهم ایران از بازار دارو و تجهیزات پزشکی عراق یک‌درصد است؛ بازاری که به سرعت قابل افزایش است و پیش‌بینی می‌شود با کارهایی که صورت می‌گیرد و ثبت داروهای ایرانی در این کشور بتوانیم این سهم یک‌درصدی را افزایش دهیم. در بازار محصولات فلزی عراق سهم ١١درصدی از آن ایران است که با در نظر گرفتن پتانسیل بالای کشور در مصنوعات فولادی قطعا این سهم نیز می‌تواند جابه‌جایی رو به افزایش به خود ببیند. در بحث موادغذایی و صنعت غذایی حدود ٢٨درصد سهم ایران است که با توجه به برنامه‌های در نظر گرفته شده و راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایران در این کشور می‌توان این سهم را نیز با افزایش روبه‌رو کرد. در مجموع به‌عنوان دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق معتقد به افزایش سهم ایران از این بازار هستم، چون برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته مبنی بر افزایش سهم ایران از بازار عراق است. حسینی بر این باور است که عراق در ایجاد زیرساخت‌هایش با مشکل روبه‌رو است، درحالی‌که نیازمند برقراری امنیت نیز است، اگرچه در عرصه برق و نیروی متخصص نیز نیازهای مبرمی به چشم می‌خورد که هنوز هیچ‌کدام برطرف نشده‌اند. درواقع عراق انتظار ندارد که به سرعت کشوری صنعتی شود، چون همه زیرساخت‌هایش را از دست داده است، اگرچه اخیرا با پیگیری‌هایی که ایران داشته ٢٠٠واحد صنعتی به ایران واگذار شده؛ واحدهایی که یا فعال بودند و درحال حاضر متوقف شده‌اند یا واحدهایی هستند که نیمه‌تمام هستند یا اولویت دولت عراق است برای تولید، البته در تمام زمینه‌ها همچون پتروشیمی، فولاد، دارو و… مذاکراتی نیز با شرکت‌های ایران انجام شده است تا بتوانند بخشی از خط تولیدشان یا کار بسته‌بندی‌شان را در عراق انجام بدهند. این کار در مرحله مقدماتی است. البته بیشترین تاکید بر این است که شرکت‌های خصوصی در این مسأله ورود پیدا کنند، چون ماندگاری شرکت‌های خصوصی عموما بیشتر از شرکت‌های عمومی و دولتی است. دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق در مورد همکاری دولت عراق در این زمینه می‌گوید: در رده‌های بالای مقامات عراق تمایل به همکاری با ایران بسیار است اما باید بپذیریم عراق کشوری است که ثبات قوانین و مقررات ندارد، کشوری چندقدرتی است که استان‌ها اختیار دارند و شوراهای استانی نمی‌توانند تصمیم‌گیری کنند، پارلمان برای خود اختیارات وسیعی دارد و بعضا ناهماهنگی‌هایی از این دست در دولت عراق به چشم می‌خورد. البته این مختص ایران نیست و این بی‌نظمی در مورد ترکیه و سایر رقبا نیز دیده می‌شود. باید پذیرفت که عراق بازار بزرگی است ولی مسیر سنگلاخی است. درواقع بازار عراق فرصت مهمی است و با خروج داعش این امید وجود دارد که عراق به سمت آرامش و تثبیت قوانین و مقررات برود. در چنین شرایطی بی‌شک فضا برای فعالیت ایرانیان بیشتر می‌شود و قطعا با شروع بازسازی که بی‌تردید وسیع نیز خواهد بود و بالا رفتن قیمت نفت همگی سبب می‌شود فضای کار در عراق افزایش یابد. دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق اشاره‌ای به طرح‌های نیمه‌کاره کرده و ادامه می‌دهد: برخی از شرکت‌های فنی و مهندسی پروژه‌های بسیاری را شروع کرده‌اند که به دلیل کاهش قیمت نفت و کمبود بودجه دولت عراق متوقف شدند، انتظار می‌رود این پروژه‌ها با ایجاد شرایط جدید که هزینه‌های جنگی عراق کاهش می‌یابد و افزایش صادرات نفت را خواهد داشت، از سر گرفته شوند. البته در چنین شرایطی سهم ایران در بازار سایر اقلام نیز افزایش خواهد داشت.
نگاه کارشناس
سیاست‌گذاری مناسب راهگشاست
امیر غفوری- کارشناس بازرگانی| طی سال‌های گذشته زائران ایرانی در این کشور رفت‌وآمد داشته‌اند و به سبب آن نوشیدنی‌ها و فرآورده‌های مواداولیه برای آشپزخانه‌های زائران ایرانی این قابلیت و پتانسیل را برای ما مهیا کرده است تا صادرات به این کشور را داشته باشیم. امیر غفوری، کارشناس بازرگانی در ادامه صحبت‌هایش می‌افزاید: بازار عراق جذابیت بالایی دارد و به همین دلیل ایران رقبایی را در این بازار می‌بیند؛ جذابیتی که برای ترکیه، چین، آلمان و… نیز وجود دارد. ترکیه یا چین نیز این جذابیت را دیده و به آن ورود کرده‌اند؛ کشورهایی که کالاهایی با قیمت ارزان را وارد آن می‌کنند؛ کالاهایی که بازار رقابتی دیگری ندارند. در بحث کالاهای رقابتی که مختص خود ایران نیز است، ایران حرف اول را می‌زند. در بحث نوشیدنی اگرچه ایران در نوشابه نمی‌تواند پیشتاز باشد اما در دلستر می‌تواند و این کار را انجام می‌دهد. از آن‌جایی که ما حجم بالای توریسم در قالب زائر به این کشور می‌فرستیم -یک‌میلیون زائر- درواقع نوعی تبادل فرهنگی نیز صورت می‌گیرد. غالبا کالاهای ایرانی در این کشور به دنبال یافتن جایگاه خود هستند، چون حدود صدهتل در نجف و در کربلا و همین تعداد در کاظمین تحت اجاره سازمان حج و زیارت است. هتل‌هایی که کالاهای ایرانی در آنها استفاده می‌شود و زمینه‌ای‌شده برای این‌که عراقی‌ها نیز به کالاهای ایرانی ترغیب پیدا کنند، البته یکی از مباحث این است که ما مشکل دلاری داریم و در این کشور پرداخت‌ها به صورت ریالی امکان‌پذیر است، البته درحالی‌که بتوانیم کالای ایرانی صادر کنیم. یکی از مزیت‌های دیگری که بین دو کشور می‌توان به آن توجه کرد این است که عراقی‌ها به راحتی می‌توانند وارد ایران شوند و خرید داشته باشند. به جای این‌که این خرید را چین داشته باشند. غفوری اشاره‌ای به صندوق تجارت ارزی می‌کند و ادامه می‌دهد: تجار عراقی برای مبادله با ایران سپرده‌ای را در صندوق تجارت ارزی می‌سپارند و به واسطه آن به راحتی از ایران خرید می‌کنند. البته این صندوق برای تجاری که مشکل مالی دارند، راهگشاست. بازار عراق ظرفیت بالایی دارد برای این‌که بتوان در آن فعالیت کرد، اگرچه کشورهای همسایه همچون عربستان تلاش دارند این قابلیت را از ایران بگیرند؛ با گران کردن گمرگات برخی اقلام همچون سیمان، نوشابه و اقلامی که شرکت‌های‌شان در عراق ایجاد شده؛ هرچند قابلیت پایینی‌دارند یعنی ارزش واقعی کالا را از نظر کیفیت ندارند اما با گران کردن گمرگ به‌دنبال حمایت‌کردن آنها هستند تا ایران نتواند به رقابت بپردازد. به همین دلیل رایزنی‌هایی در سفارت باید صورت بگیرد تا برخی موانع برداشته شود. این کارشناس بازرگانی به کیفیت برخی کالاهای ایرانی نیز اشاره و عنوان می‌کند: متاسفانه در برخی کالاها نتوانسته‌ایم کیفیت برخی از آنها را بالا ببریم، درواقع ما می‌توانیم وارد رقابت شویم اما متاسفانه نتوانسته‌ایم. اگرچه این درحالی است که انگیزه مدیران عالی‌رتبه به صادرات است اما در کنترل کیفیت کوتاهی‌هایی وجود دارد. البته بدقولی نیز به این مسأله دامن زده و سبب شده تجار عراقی به سوی تجار همسایه متمایل شوند.
نگاه مخالف
سهم کم ایران
مسعود دانشمند- عضو اتاق بازرگانی تهران| عراق، همسایه‌ای است که می‌تواند بازار گسترده‌ای برای ایران باشد؛ بازاری که با توجه به شرایط سیاسی که پشت‌سر گذاشته، درحال حاضر یکی از ظرفیت‌هایی است که برای کالاهای متعدد و متنوع پذیرش دارد؛ کالاهایی ازجمله دارو، پوشاک، فنی و مهندسی و…. و شاید برای همین ظرفیت است که این بازار رقبای متعددی را به خود می‌بیند؛ رقبایی که هرکدام سعی دارند سهم بیشتری از این بازار را از آن خود کنند. مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی تهران در مورد این بازار معتقد است باید سنجیده‌شده و با برنامه‌ریزی به آن ورود شود و در ادامه می‌گوید: ما از آن دست کشورهایی بودیم که توانستیم به دلایل جغرافیایی و مشترکات مذهبی و تاریخی در این بازار حضور پیدا کنیم؛ بازاری که با توجه به شرایط ایجادشده در آن اگر خوب حرکت کنیم می‌توانیم بازار خوبی داشته باشیم. این بازار به دلیل پتانسیل‌های بالایی که دارد برای کشورهای دیگر نیز جذابیت ایجاد کرده است. دانشمند در مورد این پتانسیل ادامه می‌دهد: واقعیت این بازار این است که نیازها وجود دارند و از آنها کاسته نشده و با توجه به این مسأله هم ما و هم ترکیه می‌توانیم بازار خوبی برای خود دست‌وپا کنیم. البته ما با مسائلی روبه‌رو هستیم که با برطرف‌کردن آنها می‌توانیم به سهم بیشتری دست یابیم؛ مسائلی که هم در اقلیم ما و هم عراق باید برطرف شود تا درصد سهم ایران در بازار به‌وجودآمده بیشتر شود. این عضو اتاق بازرگانی تهران بر این باور است که درصد سهم ایران به دلایلی پایین آمده است و عنوان می‌کند: ما باید چگونه فروختن کالاهای‌مان را بلد باشیم. متاسفانه ما نمی‌توانیم از کالاهای‌مان پشتیبانی لازم را داشته باشیم. واقعیت این بازار این است که با توجه به ویژگی‌هایی که مختص ایران است، همچون هم مرزبودن آن و هم در سطح گسترده و همین‌طور نقاط ورودی سهم کمی از این بازار را از آن خود کرده‌ایم. اشکال عمده ما در این عرصه این است که از کالاهایی که می‌فرستیم، مراقبت نمی‌کنیم. در اکثر مواقع محموله‌های اول ما کیفیت بالایی دارند؛ کیفیت‌هایی که در محموله‌های بعدی نادیده گرفته می‌شوند و درصد آنها پایین می‌آید، مسأله‌ای که هم مورد بی‌مهری تجار است و هم دولت‌ها. دانشمند در مورد شرایط فعلی ایران در این بازار می‌گوید: درحال حاضر ما در بخش‌هایی از این بازار ورود کرده‌ایم؛ بخش‌هایی که هم تلاش کارخانجات دولتی و هم خصوصی در آن به چشم می‌خورد. ولی واقعیت غیرقابل انکار این است که دولت باید از تصدی‌گری خود بکاهد و بیشترین تلاش خود را بر بسترسازی برای فعالیت بیشتر بخش خصوصی معطوف کند. این عضو اتاق بازرگانی تهران در ادامه صحبت‌هایش می‌افزاید: متاسفانه دولت برای سیاست‌های پولی و بانکی بسترسازی لازم را انجام نداده است. اگر قرار بر این باشد که پروژه‌ای در عراق اجرایی شود، نیازمند ضمانت‌نامه‌هایی است که باید به طرف عراقی داده شود و متاسفانه در این بخش کاستی‌هایی به چشم می‌خورد. شاید یکی از این بسترسازی‌ها که ضرورت آن بشدت احساس می‌شود، داشتن یک بانک مشترک ایران و عراق است تا به واسطه آن مبادلات بین دو کشور با پول ملی هر دو صورت بگیرد. در چنین شرایطی است که می‌توان سهم ایران را بالا برد. واقعیت تجارت امروز این است که در هر بازاری که ورود شود، بی‌شک رقبایی وجود خواهد داشت، مهمترین مسأله این است که بتوان با رقبا به رقابت پرداخت و بازار را از دست نداد. بازار عراق نیز از این امر مستثنا نیست و ایران برای باقی ماندن در آن بی‌شک باید از رقبا پیشی بگیرد آن هم به دلیل ویژگی‌هایی که در سطرهای بالاتر به آنها اشاره شد.
تجربه دیگران
پیشتازان جهانی
هایر شرکتی چندملیتی و چینی است که از سال ١٩٨٤ توسط ژانگ رویمین در چینگدائو فعالیت خود را شروع کرده است؛ شرکتی که محصولاتش تنها در لوازم‌خانگی خلاصه نمی‌شود و می‌توان موبایل، رایانه و لوازم الکتریکی مصرفی را نیز دید. وسعت فعالیت این برند تا جایی است که در هر دقیقه ١٢٥نفر به فروشنده‌های آن اضافه می‌شود و توانسته بیشترین سهم بازار جهانی را به خود اختصاص بدهد. اما ویرپول یکی از بزرگترین شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی در جهان است؛ شرکتی در میشیگان ایالات متحده که از سال ١٩١١در حال فعالیت است؛ شرکتی که با فروش سالانه تقریبی ٢١میلیارد در ١٧٠کشور جهان رکورددار است. البته بوش آلمان بازار اروپا را تحت سیطره خود درآورده است و تامین‌کننده لوازم خانگی این بازار بزرگ است. شرکتی که با ٤٣کارخانه در ١٣کشور اروپایی، آسیایی و آمریکای لاتین و ایالات متحده آمریکا توانسته تا به امروز بازار خود را
حفظ کند.
تحقیقات و آمارگیری‌های جهانی نشان از این دارند که شرکت سامسونگ همچنان بیشترین سهم بازار موبایل دنیا را در اختیار دارد و شرکت اپل با فاصله تقریبا زیادی پس از سامسونگ قرار دارد؛ شرکتی که آمارها می‌گویند ٧٧میلیون دستگاه گوشی راهی بازار می‌کند، درحالی‌که در مقابل اپل در این آمار ٤٨میلیون دستگاه را دارد، البته چینی‌ها سعی دارند این بازار را به دست بیاورند و شاید برای همین است که در سال ٢٠١٦ سعی کردند تعداد تولیدات‌شان بیش از سامسونگ و اپل باشد!
پوشاک نیز جزو صنایعی است که سعی در تسخیر بازارهای جهانی دارد؛ بازاری که ترکیه توانسته در آن به خوبی ظاهر شود. دولت ترکیه صنعت نساجی و پوشاک خود را تحت‌عنوان صنایع استراتژیکش تعریف کرده است و برای همین از آن حمایت می‌کند؛ حمایتی که سبب شده محصولات نساجی و پوشاک ترکیه هم‌اکنون در بازارهای سراسر جهان به فروش برسد و شاید برای همین دستاورد است که ترکیه هدف‌گذار‌ی در این صنعت داشته و سعی دارد صادرات ٢٠میلیارد دلاری خود را به بیش از ١٠٠میلیارددلار در ١٥سال آینده برساند. ترکیه توانسته محصولات نساجی و پوشاک خود را به روسیه، ایتالیا و آلمان بفرستد، به‌طوری که این کشورها به بزرگترین مشتری‌های ترکیه بدل شده‌اند. اگرچه انگلیس و اسپانیا نیز در میان مشتریان به چشم می‌خورند. درواقع ترکیه توانسته بازار اروپا را از آن خود کند و به همین دلیل سعی دارد طی چند‌سال آینده جایگاه نخست نساجی جهان را از آن خود کند.
در میان برندهای جهانی خودرو نظرسنجی‌ها از پیشتازی فولکس‌واگن می‌گویند چون ٨١درصد همان نظرسنجی‌ها از این می‌گویند که تا سال ٢٠١٨ این برند علاوه بر داشتن سهم رو به رشد در بازارهای جهانی، سلطان خودروسازی جهان نیز خواهد شد. البته بی‌ام‌و که یک کمپانی خودروسازی آلمانی است، توانسته در لیست محبوبان جهانی جای بگیرد. اگرچه تویوتا نیز جزو شرکت‌هایی است که همچنان می‌تواند در بازارهای جهانی باقی بماند و بر ثروت خود بیفزاید، اگرچه عده‌ای ٧درصدی بر این باورند که طی ٥سال آینده این جایگاه برای تویوتا ثابت نخواهد بود و تویوتا جایگاه سلطه‌گرانه خود را در بازارهای جهانی به رقبا خواهد سپرد.
منابع دیگر
بازار عراق یکی از جذابیت‌های تجاری است که برای ایران و همسایگانش ایجاد رغبت می‌کند؛ بازاری که حالا ایران، رقبایی را در آن برای خود می‌بیند؛ تجاری که کمی غفلت سبب می‌شود صاحب بخش بزرگی از بازار شوند. در این شماره این پرسش مطرح شده که آیا ایران بازار عراق را از دست داده است؟ البته لینک‌هایی که در ادامه آورده شده به همین مسأله پرداخته‌اند.
http: //www.irna.ir/fa/News/٨٢٦٤٧٥١١
ایرنا
http: //www.isna.ir/news/٩٦٠٦١١٠٦٠٣٩
ایسنا
http: //nabznaft.ir/fa/news/٥٧٨
پایگاه خبری-تحلیلی نفت
http: //www.shana.ir/fa/newsagency/٢٦٢٦٩٧/٣
شانا
http: //www.eghtesadonline.com/-٦/٢١٥٩٣٧
اقتصاد آنلاین
http: //www.ireconomy.ir/fa/page/٣١٢٣١
اقتصاد ایرانی