گزارش میدانی پیشرو نشان میدهد که پایه آماری که نوسازی مدارس هرمزگان طی ماههای اخیر و در رابطه با وضعیت مدارس مناطق زلزلهزده شهرستان بشاگرد اعلام کرده، بعضا دارای تناقضاتی فاحش است که در جای خود خواهان بررسی و رسیدگی است.
معمولا از این دست خبرها زیاد شنیده میشود که: جادهای ساخته شده است، بزرگراهی افتتاح شده است، شبکه آب آشامیدنی یک روستا یا یک شهر افتتاح شده است، کتابخانهای افتتاح شده است، مدرسهای ساخته شده است، مدارسی هوشمند شدهاند و … .
اغلب خوانندگان این نوع خبرها به ویژه اینکه با این گونه پروژهها در ارتباط باشند حس خوشحالی پیدا میکنند.
حال اگر این خبرها به استان یا شهرستان یا روستای محل زندگی افراد مربوط باشد شعغی بیشتر پدید خواهد آمد، اما در بعدی دیگر اگر این خبرها نه واقعیت بوده و نه حقیقت داشته باشد شاید بتوان در حدس زد در مخاطب خبر چه حسی پدید خواهد آمد.
در پی وقوع زلزله 21 اردیبهشت ماه سالجاری در بشاگرد، بخشی از آنچه در رسانهها توسط اداره کل نوسازی و تجهیز مدارس هرمزگان منتشر شد به این گونه بود: «از میان 477 کلاس درس در شهرستان بشاگرد تنها 17 کلاس درس آسیب جزئی دیده است که هفت کلاس آن در قالب دو مدرسه سه و چهار کلاسه که در سالهای 60 و 65 ساخته شده است، آسیب 35 درصدی دیده و 10 کلاس باقی مانده از پنج تا 12 درصد دچار آسیب شده است و ترکهای جزئی در دیوار نما و نازک کاری آنها دیده میشود.»
در همان زمان مدرس مدیرکل نوسازی و تجهیز مدارس هرمزگان در گفتوگو با خبرنگار یکی از خبرگزاریها در روزهای پس از رخداد دادن زلزله چنین عنوان کرد: «بر اساس تصمیم ستاد بحران استان، برای این دو مدرسه (هفت کلاسه) طرح جایگزینی پیش بینی شده است و از هفته آینده عملیات اجرایی و احداث آغاز میشود و در آغاز سال تحصیلی دانش آموزان این دو مدرسه در مدارس جدید مشغول به تحصیل میشوند.»
اما هفته گذشته سخنانی از مسئولان وزارت آموزش و پرورش و مدیرکل نوسازی و تجهیز مدارس استان هرمزگان در اخبار رسانه ملی، روزنامهها، جراید، سایتهای اینترنتی و خبرگزاریها نیز انتشار یافت بیان شد: که مدارس آسیب دیده در زلزله بشاگرد با اعتبار 36 میلیارد ریال بازسازی و در مهر ماه امسال مجدد افتتاح خواهند شد.
با رخ دادن زلزله مذکور مدارس ابتدایی شهرستان با توجه به گرمای هوا و توصیفی بودن، بلافاصله تعطیل و مدارس راهنمایی و متوسطه بعضی از امتحانات نهایی و داخلی را لغو و به زمانهای دیگر موکول کردند.
در مدارس حوزه زلزلهزده امتحانات خرداد را در چادر برگزار کردند، اما دیگر سال تحصیلی جدید تقریبا از راه رسیده است و مدارس هنوز همان مدارسی است که در سحرگاه 21 اردیبهشت همگان شاهد تخریب و آسیب دیدن آنها بودند.
با گذشت سه ماه تاکنون عملا هیچ کار قابل ملاحظهای در زمینه بازسازی مدارس تخریب شده در بشاگرد انجام نشده است. ( این امر طبق بازدیدهای میدانی نگارنده این گزارش کاملا محسوس گزارش میشود.)
اما مسئلهای که هر انسان با وجدان را رنج میدهد اعلام آمار غیر واقعی مدارس تخریب شده و آسیب دیده است که تنها تعداد کمی از آنها را رسانهای و اعلام کردهاند در حالی که مدارسی که آسیب جدی دیدهاند طبق بازدیدهای میدانی بیشتر از تعداد اعلام شده در رسانهها طی ماههای اخیر است.
در میان مدارس تخریب شده، مدارس نوساز و مدارس تحویلی در طرح کپرزدایی هم وجود دارد که توسط اداره کل نوسازی مدارس هرمزگان نامی از آنها به میان آورده نشده است.
مدارسی که طی طرح کپرزدایی به 70 باب رسیده و در سال 84 توسط ریاست جمهوری وقت افتتاح شد، این تعداد مدرسه در زلزله 21 اردیبهشت تقریبا خسارت جدی دیده است که با توجه به پراکندگیشان در سطح منطقه نمیتوان رقمی دقیق برای آنها بیان کرد (این در حالی است که در گزارش نوسازی مدارس هرمزگان که در نشستی در حضور استاندار هرمزگان قرائت شد نامی از این مدارس به میان آورده نشده است).
عکس تزیینی
این مدارس که حتی در زمان افتتاح نیز به معنای واقعی تجهیز نشدند و تنها ساختمانهایی که درزهای سقفهایشان باز و فاقد انشعاب برق و آب و اغلب فاقد سرویس بهداشتی بودند، گویا برخلاف گفتههای مسئولان نوسازی مدارس هرمزگان دچار آسیبهای جدی شده است که با توجه به نوساز بودن آنها و ادعای استفاده از تکنولوژیهای نو در ساخت آنها، جای سئوالات بیشتری را به میان میآورد.
از این 70 مدرسه هستند مدارسی که تاکنون حتی انشعابات آب و برق آنها نیز وصل نشده است.
طرح کپرزدایی انقلابی بود در مدرسه سازی بشاگرد که جا دارد از مسئولان سابق به خوبی یاد شود اما میشد مسئولان وقت وظیفه و رسالت خود را به خوبی و به نحو احسن انجام دهند و مدارسی مقاوم و استاندارد و همراه با تجهیزات بسازند و تحویل آموزش و پرورش دهند.
از طرفی زلزله بشاگرد در ایام ثبت نام کاندیدای ریاست جمهوری یازدهم رخ داد و این مزیدی بر علت شد که آنچنان که باید به این موضوع و حجم واقعی خسارات در بعد فضاهای آموزشی پرداخته نشود و به نوعی توسط رسانه ملی و مسئولان نادیده گرفته شد.
در طرفی دیگر نیز اکنون وقت تحویل و تحول دولت و مجریان آن است و این روزها دغدغه اصلی مدیران میانی یا استانی ماندگار بودن یا نبودنشان است که این موضوع نیز باعث ندیده شدن و فراموشی موضوع توسط دولتمردان شده که در اغلب قسمتها برای خدمت رسانی شاهد کمکاری و نارسایی به زلزلهزدگان بشاگرد هستیم.
ارگانی که هنوز به نوعی به صورت غیر شفاف در بروز اطلاعات و گزارشها عمل میکند، اداره کل تجهیز و نوسازی مدارس هرمزگان است که حتی در روستای ایرر که مرکز رخداد زلزله بوده و مدارس روستا و روستاهای اطراف به طور صد در صدی تخریب شده است، امر آواربرداری مدارس تخریبی را نیز انجام نداده است.
نکته جالب توجه در این راستا این است که تنها پروژهای که در بشاگرد توسط اداره کل نوسازی و تجهیز مدارس هرمزگان بعد از رخ دادن زلزله آغاز شده است مقاوم سازی (نه بازسازی) دبیرستان و مدرسه راهنمایی شهر گوهران است که فقط دو هفته است عملیات مورد نظر در این بخش آغاز شده است که با توجه به فرا رسیدن مهرماه مشخص نیست که امر بازسازی این مدارس که به نوعی در دید شهروندان و مسئولان قرار دارند به پایان میرسد یا نه.
اما آنگونه که از قضایا و نحوه اطلاعرسانی نوسازی مدارس هرمزگان برمیآید گویا در این سازمان به مقاوم سازی مدارس شهر گوهران به منزله احداث تمام مدارس تخریب شده و آسیب دیده شهرستان بشاگرد نگاه میشود.
که در این طرح تنها این اداره کل 23 کلاس و خوابگاه را مقاوم سازی میکند و آمار آن را بازسازی و احداث تمام مدارس در زلزله میانگارد.
البته این نوع حرکت که ابتدا مدارس موجود در مسیر و دید در الویت تعمیر و یا بازسازی قرار گیرد، توسط نوسازی مدارس به ویژه در شهرستانی همانند بشاگرد که در انزوای طبیعی قرار دارد برای اقشاری همانند فرهنگیان محسوستر است.
جای این سئوال باقی است که از سه هزار و اندی دانشآموزی که مدارسشان آسیب و یا تخریب شده است میتوانند سال تحصیلی را با آرامش در مدارس سابقشان که به کلی تخریب شده یا بخشی از آن آسیب دیده و امکان ریزش در آنها وجود دارد، آغاز و ادامه دهند.
تغییرات سریع چند ساله اخیر در آموزش و پرورش توسط دکتر حاج بابایی که با ایجاد مجتمعهای روستایی و یک نوبته شدن تمام مدارس و اضافه شدن پایه ششم در مقطع ابتدایی اجرا شد نیاز به فضای بیشتر از حد معمول نسبت به سالهای قبل را محسوس کرده است.
از طرفی دیگر باید پرسید که حرکت لاک پشتی نوسازی مدارس در شهرستانی همانند بشاگرد که رشد جمعیتی آن بر خلاف بسیاری از نقاط کشور کماکان در مثبت و افزایشی است، میتواند جوابگوی نیازهای موجود در این بخش باشد.
کم لطفیها در حق دانشآموزان بشاگرد تنها به ساخت این مدارس منتهی نمیشود، چرا که در سال گذشته علیرغم دستور مقام عالی وزارت مبنی بر اینکه «تمامی پروژههای تخریبی و بازسازی که عملیات آنها آغاز شده است بایستی قبل از آغاز سال تحصیلی تمام بشود»، در بشاگرد پروژهها به علت کمبود اعتبار تعطیل شد.
پروژههایی همانند احداث مدرسه پنج کلاسه ابتدایی روستای «وی» و خوابگاه «درنگمدو» از این قبیل پروژههاست.
همان گونه که از اسم اداره کل نوسازی و تجهیز مدارس مشخص است یعنی ادارهای است که ابتدا مدرسه را میسازد و سپس تجهیز میکند که این مورد در بشاگرد درباره این اداره کل به طور کامل صدق نمیکند.
چرا که طی چند سال اخیر بعضا مدارسی تحویل آموزش و پرورش بشاگرد شده است که تجهیزشان در نیمکت و یک تخته گچی خلاصه شده است.
در تابستان جاری مدیرکل نوسازی و تجهیز مدارس استان هرمزگان اعلام کرد که تمام کلاسهای روستایی شرق استان به وسایل سرمایشی مجهز شده است که شد خبر داغ و اول رسانهها و جراید، اما در بشاگرد این امر احساس نشد.
بنابر گزارش روابط عمومی اداره کل نوسازی و تجهیز مدارس هرمزگان (متن خبر روی سایت اداره کل نوسازی خبر موجود است) دو هزار دستگاه کولر گازی در مدارس روستایی شرق استان توزیع شده است.
از این میان تنها 140 دستگاه کولر گازی به مدارس روستایی بشاگرد تعلق گرفت.
این امر در حالی رخ داد که بشاگرد با برخورداری از بیشترین مدارس روستایی در بین آموزش و پرورشهای نواحی و مناطق شرقی هرمزگان (رودان، سیریک، جاسک و سندرک)، تنها موفق به دریافت هفت درصد از کولرهای گفته شده برای مدارس خود شده است.
در گفتگویی که با مسئولان اداره آموزش و پرورش شهرستان بشاگرد انجام شده است، علت این امر را عدم تحویل کولر به تعداد کافی از اداره کل نوسازی عنوان کردند.
در برشی دیگر از تجهیز مدارس، باید به این نکته اشاره کرد در حالی که طبق گفته مسئولان اداره کل نوسازی و تجهیز مدارس استان هرمزگان طی سال گذشته مبنی بر اینکه تمامی کلاسهای مدارس جدید به صورت هوشمند خواهند بود، این امر برای مدارس نوساز هرمزگان اتفاق نیفتاد و اغلب پروژههای نوساز و کلاسها در این بین به همان روش قدیمی یعنی برخورداری از تخته گچی بهرهبرداری و تحویل داده شد.
عکس تزیینی
هر ساله اداره کل نوسازی و تجهیز مدارس دو یا سه آموزشگاه فرسوده را در طرح تخریب قرار میداد و عملیات نوسازی را اجرایی میکرد اما امسال هیچ پروژه تخریب و بازسازی در بشاگرد از طرف این اداره کل اجرایی نشده است.
طی روزهای اخیر مدیر کل نوسازی و تجهیز مدارس هرمزگان از هوشمند سازی 900 کلاس درس در مقطع ابتدایی استان خبر داد که سهم بشاگرد در این میان تنها 9 باب کلاس درس یعنی یک درصد از کل است.
بد نیست بدانیم بشاگرد از لحاظ تعداد مدارس ابتدایی در استان هرمزگان در رتبه سوم برخورداری قرار دارد، که باید گفت این نوع رفتار و توزیع امکانات در چه روند و ساختاری صورت میگیرد.
همچنین بد نیست بدانیم شهرستان بشاگرد دارای 17 مدرسه راهنمایی مختلط (دختر و پسر) است که اکنون به دبیرستان دوره اول تبدیل و به دلیل کمبود فضا قابل تفکیک نیست، به نحوی که در شیفت مقابل در این فضا یک دبستان یا دبیرستان دوره دوم اداره میشود.
طی چند سال اخیر، اداره کل نوسازی و تجهیز مدارس هرمزگان در جشنواره شهید رجایی رتبه نخست را به صورت متوالی از آن خود کرده است.
اکنون دانشآموزان مدارس مخروبه بشاگرد چشم به یاری مسئولان اداره کل نوسازی دوخته، تا مهر را دانشآموزان بشاگردی با مهر آغاز کنند.