مروری بر زندگی
آيت الله صادق آملي لاریجانی در سال 1339 در نجف اشرف در خانوادهاي اهل علم ديده به جهان گشود. پدرش آيت الله العظمي ميرزا هاشم آملي(ره) از بزرگان حوزه علميه نجف و قم بود كه در طي ساليان دراز شاگردان فراواني پرورانده است. مادرش نيز فرزند آيةالله العظمي سيد محسن اشرفي(ره) از بزرگان بهشهر (اشرف) بود كه در آن شهر سمت مرجعيت داشت. مرحوم آیت الله ميرزاهاشم آملي لاریجانی يك سال و اندي پس از تولد فرزندش به شهر قم مهاجرت كرد.
آیتالله آملی لاریجانی به همراه پدر و برادر
دوران تحصيل
آيت الله صادق آملي لاريجاني تحصيلات جديد را از دبستان در سال 1345 آغاز كرد و در سال 1356 به پايان رساند. او در دوره دبيرستان با علاقة بسيار به كتب رياضي روي آورد و بسياري از آنها را با مطالعه فرا گرفت. وي در سالهاي تحصيل خود در اكثر مواقع حائز رتبه اول بود و هنگام وارد شدن به سال چهارم دبيرستان با فراهم آمدن بورس تحصيلي از دانشگاه صنعتي شريف عازم تحصيل در يكي از كشورهاي غربي بود كه ناگهان زندگياش دگرگون شد و با تشويق پدر به دروس ديني رو آورد.
استادان و دوستان
آيت الله صادق آملي لاريجاني در سالهاي تحصيل، از محضر استادان بسياري بهره برد. از جمله رسائل و مكاسب را نزد اساتيد برجستهاي همچون آقايان صلواتي، سيدكاظم حائري، سيد مهدي نبوي و كرباسي فرا گرفت كه عمده اين درسها به شكل خصوصي بود.
وي با به پايان بردن دروس سطح به درس خارج والد خود آيةالله العظمي ميرزاهاشم آملي(ره) و نيز آيةالله العظمي شيخ حسين وحيد خراساني رفت و سالها از محضر آنان بهره برد. او در بخش علوم عقلي نيز در درس اسفار آيةالله جوادي آملي و آيةالله حسن زاده آملي حاضر شد.
فعاليتهاي علمي و فرهنگي
آيت الله صادق آملي لاريجاني در عرصه فرهنگي خدمات شاياني را به انجام رسانده است. او از سالهاي نخستين انقلاب به مقوله تهاجم فرهنگي و شناخت آن اهتمام ويژهاي داشته و در اين زمينه فعاليتهاي گستردهاي را به انجام رسانده است.
او بسياري از كتب دورة سطح را تدريس كرده است و از سال 1368 تاكنون به تدريس خارج فقه و اصول اشتغال دارد. علاوه بر آن سالها به تدريس در دانشگاه تربيت مدرس قم و دانشگاه رضوي مشهد در سطح كارشناسي ارشد و دكترا ميپردازد. تدريس او در دانشگاه در رشتههاي كلام جديد، فلسفه تطبيقي، فلسفه اخلاق و فلسفه غرب است.
آيت الله صادق آملي لاريجاني تاكنون كتب بسياري را تأليف، تصحيح يا ترجمه كرده است كه برخي از آنها به شرح زير است:
1ـ فلسفه اخلاق در قرن حاضر نوشته وارنك (ترجمه)؛ 2ـ انسان از آغاز تا انجام، نوشته علامه طباطبايي (ترجمه)؛ 3ـ سرماية ايمان، نوشته ملاعبدالرزاق لاهيجي (تصحيح)؛ 4ـ معرفت ديني، نقد نظرية قبض و بسط تئوريك شريعت؛ 5ـ قبض و بسط در قبض و بسطي ديگر؛ 6ـ واجب مشروط؛ 7ـ فلسفة تحليلي، دلالت و ضرورت؛ 8 ـ آموزگار جاويد (مجموعة مقالات در برزگداشت مرحوم آيت الله العظمي ميرزا هاشم آملي). كتابهاي زير هم در مرحلة تدوين و آماده سازي براي نشر ميباشد:
1ـ مكتوباتي در حسن و قبح عقلي و قاعدة ملازمه؛ 2ـ دين و اخلاق (ترجمه)؛ 3ـ فلسفه تحليلي، تئوريهاي معناداري؛ 4ـ فلسفه تحليلي، فعل گفتاري؛ 5ـ زبان دين؛ 6ـ براهين اثبات واجب، برهان وجودي؛ 7ـ قلمرو دين؛ 8ـ مباني كلامي ـ فلسفي حكومت ديني؛ 9 ـ فلسفة اخلاق؛ 10 ـ مجموعة مقالات در 3 جلد.
همچنين از وي مقالات متعددي در كنگرهها و نشرياتي چون نقد و نظر، كيهان فرهنگي و صبح منتشر شده است. او بيشتر دروس فقه و اصول را تقرير كرده است و رسالهاي مبسوط در صلاة مسافر در قالب شرح عروةالوثقي نگاشته است. حجةالاسلام والمسلمين صادق لاريجاني از اعضاي جامعه مدرسين حوزه علميه قم و از اعضاي مجلس خبرگان رهبري دورة سوم از استان مازندران است وي همچنين با حكم مقام معظم رهبري در تاريخ 25/4/80 به عنوان يكي از فقهاي شوراي نگهبان قاون اساسي، منصوب شدهاند. عضويت در هيأت امناي دانشگاه قم، هيأت امناي دانشنامة جهان اسلام و رياست هيأت امناي مؤسسه تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي، از ديگر فعاليتهاي وي به شمار ميرود. او هم اكنون در قم به تدريس و تربيت طلاب ميپردازد
تدريس و تحقیق آيت الله از زبان خود
بعد از آنكه مدّتی دروس سطح از اصول الفقه مرحوم مظفّر، شرح لمعه، رسائل، مكاسب و كفایهالاصول را تدریس كردم،از حوالي سال1368 شمسي به تدریس خارج اصول و پس از مدّتي به تدریس خارج فقه پرداختهام و ـ بحمداللّه ـ تاكنون مشغول به این دو بحث هستم.
در جریان انقلاب در كنار مرحوم والد، در پارهای اقدامات شركت جستهام و پس از چندی حس كردم تهاجم فرهنگی غرب كمی از تهاجم نظامی آن ندارد، از این رو، در حدّ وسع خویش و با بضاعتی مزجات همّ خویش را در مقابله با این تهاجم فرهنگی قرار دادم. تهاجمی كه ایمان مردم را هدف گرفته و قطعاً در راستای اهداف شوم استعماری است. چون نيك مىدانند كه اين كشور اسلامي با ايمان مردم نگه داشته شده است نه تجهيزات مادّي و اقدامات نظامى.
علاوه بر تدریس خارج فقه و اصول در حوزه علميّه قم و نگاشتن كتاب ها و مقالاتي در باب مباحث جديد كلامي چند سال است كه به طور منظّم در دانشگاه تربيت مدرّس قم در سطح كارشناسي ارشد و دكترا، كلام جدید و فلسفه تطبیقی و در دانشگاه رضوی مشهد، هم كلام جدید، فلسفه اخلاق و فلسفه غرب تدریس ميكنم.
کتابهاي زير در حال تدوينند:
. مکتوباتی در حسن و قبح عقلی و قاعده ملازمه، انتشارات مرصاد
. دین و اخلاق، (ترجمه از انگلیسی) انتشارات مرصاد
. فلسفه تحلیلی، تئوریهای معناداری. فلسفه تحلیلی، فعل گفتاری
. زبان دین
. براهین اثبات واجب، برهان وجودی
. قلمرو دین
. مبانی کلامی فلسفی حکومت دین
. فلسفه اخلاق مقالات در سه جلد
سمتهاي پيشين آيت الله آملي لاريجاني
. عضو فقهاي شوراي نگهبان از 1380 تا 1388
. عضويت در هيأت امناي دانشگاه قم؛
. رياست هيأت امناي موسسه تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي؛
. رياست قوه قضاييه از 1388
حضرت آیت الله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در حكمی آیت الله آقای حاج شیخ صادق آملی لاریجانی را به ریاست قوه قضائیه منصوب كردند.
متن حكم مقام معظم رهبری به این شرح است:
آیتالله خامنهای و آیتالله لاریجانی
بسمالله الرحمن الرحیم
جناب مستطاب حجتالاسلام و المسلمین آقای حاج شیخ صادق آمُلی لاریجانی، محقّق فرزانه و ارجمند دامت توفیقاته
اكنون كه دوران تمدید شده مسئولیت آیتالله آقای هاشمیشاهرودی در قوهی قضائیه به پایان رسیده است، با تشكر و تقدیر از مجاهدتها و خدمات ارزنده و ماندگار ایشان، جنابعالی را كه از برجستگان علمیِ حوزهی علمیه قم و برخوردار از روحیه و توان نوآوری و ابتكار میباشید، براساس اصل یكصدوپنجاهوهفت قانون اساسی، به ریاست قوهی قضائیه جمهوری اسلامیایران منصوب میكنم.
با گذشت سه دهه از آغاز تشكیلات نوین دادگستری و كسب تجربیات گرانبها و آزمون و خطاهای اجتنابناپذیر، اكنون چشمداشتِ سلامتِ اركان و اتقانِ احكام و سرعت و سهولت در اجرای عدالت، از دادگستری جمهوری اسلامی، انتظاری بحق است كه مسئولان این پیكره عظیم و دستگاههای جانبی آن باید در برآوردن آن با همه توان از هیچ كوشش و ابتكاری فروگذار نكنند.
اینجانب بجِّد امیدوار است كه دوران مدیریت جنابعالی با توجه به فراهم آمدن بسیاری از زیرساختهای لازم و با تكیه بر صلاحیتهای علمی و عملی آن جناب، دوران شكوفائی قوه قضائیه به شمار آید.
توفیقات جنابعالی و همكاران محترم و قضات شریف را از خداوند متعال مسألت میكنم.
سیّدعلیخامنهای
23/مرداد/1388
اظهارات وي در مورد حوادث بعد از انتخابات 88
صادق لاریجانی در نخستین جلسه قوه قضاییه در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۸۸ تقلب در انتخابات دور دهم ریاست جمهوری را یک مسئله واهی و ساختگی دانسته و بیان داشته که عدهای از طرفین درگیر در جریان اعتراضات بعد از اعلام ادعای تقلب و بعد از آن در زندان شروع به تخلف از قوانین کرده و برای مردم و کشور مشکلاتی را فراهم آوردهاند.
برخي از مهمترين فعاليتهاي وي در دوران رياست قوه قضائيه
. رسيدگي به پرونده فساد بزرگ اختلاس 3000 ميلياردي
. رسيدگي به پرونده اختلاس از بيمه ايران
. صدور بخشنامه زندانیان معسر
. تاکید بر کاهش مجازات حبس
. شناسايي و برخورد قاطع با اخلالگران بازار ارز و سکه پس از افزايش کاذب قيمت دلار
. پاسخ صريح به نامه تند احمدي نژاد در مورد بازديد از زندان اوين و ملاقات با جوانفکر
. رسيدگي سريع به پرونده مرگ وبلاگ نويس ايراني به نام ستار بهشتي
. هشدار به تصويب هرچه سريعتر لايحه پيشگيري از وقوع جرم