«یوکیو آمانو»، مدیرکل آژانس بینالملل انرژی اتمی گزارش فصلی جدید خود را درباره برنامه هستهای ایران منتشر کرد که بخش اول متن کامل آن به شرح زیر است:
***
اجرای توافق پادمانهای انپیتی و مفاد مرتبط با قطعنامههای شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران
گزارش مدیر کل
A. مقدمه
۱. این گزارش مدیر کل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت درباره اجرای توافق پادمانهای انپیتی و مفاد مرتبط با قطعنامههای شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران است.
۲. شورای امنیت تایید کرده است که گامهایی که توسط شورای حکام در این قطعنامهها مورد درخواست واقع شده برای ایران الزام آور است. مفاد مرتبط قطعنامههای شورای امنیت که به آن اشاره شد بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شده و بر طبق بندهای آن قطعنامهها اجباری است.
۳. بر پایه «توافقنامه روابط» آن با سازمان ملل، آژانس ملزم به همکاری با شورای امنیت برای اجرای مسئولیت شورای امنیت به منظور حفظ یا احیای صلح و امنیت بینالمللی است. تمام اعضای سازمان ملل موافق پذیرش و انجام تصمیمات شورای امنیت هستند و در این خصوص موافق اتخاد اقداماتی هستند که منطبق با تعهدات آنها بر اساس منشور سازمان ملل است.
۴. این گزارش به تحولاتی که از گزارش قبلی (۲۵ می۲۰۱۲) روی داده میپردازد و همچنین موضوعات قدیمیتر. این گزارش بر مواردی که ایران به طور کامل به تعهدات الزام آور خود عمل نکرده مانند اجرای کامل این تعهدات که برای اعتمادسازی بینالمللی در خصوص ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هستهای ایران مورد نیاز است، تمرکز میکند.
B. شفافسازی موضوعات حل نشده
۵. همانطور که قبلا گزارش شد، در تاریخ ۱۸ نوامبر ۲۰۱۱ شورای حکام قطعنامه GOV/۲۰۱۱/۶۹ را تصویب کرد که در میان مواردی که وجود داشت تاکید داشت برای ایران و آژانس ضروری است تا گفتوگوهای خود را با هدف حل فوری تمام موضوعات اصلی باقیمانده شدت ببخشند تا شفاف سازی در خصوص آن موضوعات از جمله دسترسی به تمام اطلاعات، اسناد، سایتها مواد و پرسنل مرتبط در ایران فراهم شود. شورای حکام طی آن قطعنامه همچنین از ایران خواسته است تا به طور جدی و بدون پیش شرط وارد گفتوگوها با هدف احیای اعتماد بینالمللی در خصوص ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هستهای ایران شود. به همین سبب، مقامات ایران و آژانس گفتوگوهایی را در تهران و وین برگزار کردند که طی آنها یک رویکرد ساختارمند به شفافسازی همه مسائل باقیمانده با تمرکز بر موضوعات طرح شده در پیوست گزارش مدیرکل آژانس در نوامبر ۲۰۱۱ و درخواست آژانس برای دسترسی به سایت پارچین بحث شد. قرار بود که به مباحث مربوط به صحت و کامل بودن موارد اعلامی ایران، به جای موارد موجود در پیوست گزارش نوامبر ۲۰۱۱، به طور جداگانه پرداخته شود. ایران طی گفتوگوهای وین در چهاردهم و پانزدهم می۲۰۱۲ اعلام کرد که دسترسی به سایت پارچین قبل از توافق بر اساس یک رویکرد ساختارمند غیرممکن خواهد بود.
۶. مدیرکل همانگونه که پیشتر گزارش شد در ۲۱ می۲۰۱۲ دیدارهایی را با مقامات ارشد ایران در تهران برگزار کرد و در آنها درباره موضوعاتی با منافع دوجانبه گفتوگو کرد. با وجود اینکه برخی اختلافنظرها بین ایران و آژانس درباره سند منتج از گفتوگوهای چهاردهم و پانزدهم می۲۰۱۲ باقی ماند، جناب آقای سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران طی دیداری با مدیرکل تصریح کرد این موارد مانعی برای رسیدن به توافق مبتنی بر یک رویکرد ساختارمند محسوب نمیشوند.
۷. مقامات ایران و آژانس ۸ ژوئن ۲۰۱۲ و ۲۴ آگوست ۲۰۱۲ گفتوگوهای بیشتری را در وین با نگاهی به نهایی کردن رویکرد ساختارمند بر اساس سند منتج از گفتوگوهای می۲۰۱۲ داشتند. اما اختلافنظرهای مهمی باقی ماندهاند و توافقی درباره رویکرد ساختارمند حاصل نشده است.
۸. با وجود گفتوگوهای فشرده بین ایران و آژانس از ژانویه ۲۰۱۲، تلاشها برای حل تمام موضوعات باقیمانده مهم هیچ نتیجه ملموسی نداشتهاند: ایران طی یک اعلام اولیه، نگرانیهای آژانس را در رابطه با موضوعات مشخص شده در بخش C پیوست GOV/۲۰۱۱/۶۵ به سادگی رد کرد؛ ایران به سوالات اولیه آژانس درباره پارچین و کارشناس خارجی پاسخ نداده است؛ ایران برای آژانس دسترسی به محلی در سایت پارچین که آژانس درخواست دسترسی به آن را ارائه کرده، مهیا نکرده است؛ و ایران در حال انجام فعالیتهایی در آن مکان بوده است که به طور قابل توجهی توان آژانس برای انجام راستیآزمایی موثر را مختل میکند. با وجود اظهارات آقای جلیلی درباره موارد فوق الذکر، توافق درباره رویکرد ساختارمند هنوز محقق نشده است.
C. تاسیسات اعلام شده در توافقنامههای پادمانهای ایران
۹. تحت توافقنامههای پادمانها، ایران ۱۶ مرکز تاسیسات هستهای و ۹ مکان خارج از تاسیسات که قبلا در آنها از مواد هستهای استفاده شده را معرفی کرده است. با وجود آنکه فعالیتهای صورت گرفته در برخی از تاسیسات همانطور که در ذیل آمد، برخلاف قطعنامههای شورای حکام و شورای امنیت است، آژانس به بررسی عدم انحراف مواد ارائه شده این تاسیسات و محلهای خارج از تاسیسات، ادامه میدهد.
D. فعالیتهای مرتبط با غنیسازی
بر خلاف قطعنامههای مرتبط با شورای حکام و شورای امنیت، ایران تاکنون فعالیتهای مرتبط با غنی سازی خود در تاسیسات اعلام شدهای که در زیر به آن اشاره میشود را به حالت تعلیق در نیاورده است. این فعالیتها همگی تحت پادمانهای آژانس هستند و تمامی مواد هستهای، آبشارهای نصب شده و ایستگاههای تزریق و تخلیه در این تأسیسات تحت محدودیت و نظارت آژانس قرار دارند.
۱۱- ایران اظهار کرده است که هدف از غنیسازی هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ با غنای پنج درصد تولید سوخت برای تأسیسات هستهایاش است؛ ضمن اینکه اعلام کرده هدفش از غنیسازی هگزافلورایداورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰ درصد تولید سوخت برای رآکتورهای هستهایاش است.
۱۲- از زمانی که ایران غنیسازی اورانیوم در تأسیسات اعلام شده را آغاز کرده است در آنها به طور تقریبی مواد هستهای زیر را تولید کرده است:
• ۶۸۷۶ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنیشده (۶۷۹ کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی) به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵ درصد (نمودارهای ۱ و ۲ را ببینید)
• ۴/۱۸۹ کیلوگرم هگزافلوراید اورنیوم غنیشده به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰ درصد (نمودار ۳ و ۴ را ببینید)
D۱. نظنز: تاسیسات غنی سازی سوخت و تاسیسات آزمایشی غنی سازی سوخت
۱۳- تأسیسات غنیسازی سوخت (FEP): این تاسیسات یک مجتمع غنی سازی سانتریفیوژی برای تولید اورانیوم با غنای پایین، یعنی اورانیوم ۲۳۵ غنیشده تا سطح ۵ درصد است که برای اولین بار در سال ۲۰۰۷ عملیاتی شد. این تأسیسات به دو «سالن تولید A» و «سالن تولید B» تقسیم میشوند. بر اساس اطلاعاتی که ایران درباره طراحی این تأسیسات ارائه داده است برای سالن تولید A ۸ واحد طراحی شده که درون هر واحد ۱۸ آبشار قرار دارد. هیچ اطلاعات طراحی مفصلی تاکنون در خصوص سالن تولید B ارائه نشده است.
۱۴- تا تاریخ ۲۱ اوت ۲۰۱۲، ایران ۵۵ آبشار را به طور کامل در سالن تولید A نصب کرده که از میان آنها طبق اعلام ایران، ۵۴ واحد با هگزافلوراید اورانیوم تغذیه شده است و مراحل نصب یک آبشار دیگر هم تا اندازهای پیش رفته است. مراحل مقدماتی نصب ۳۴ آبشار دیگر کامل شده است؛ ضمن اینکه برای ۵۴ آبشار دیگر این مراحل در حال انجام هستند (نمودار ۵ را ببینید). تمام سانتریفیوژهای نصب شده در سالن تولید A از نوع IR-۱ هستند. آژانس در حین راستیآزمایی اطلاعات طراحی در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۱۲ خاطرنشان کرد که ایران کارهای مقدماتی کلی در سالن تولید B را آغاز کرده بود. آژنس در نامهای به تاریخ ۲۳ اوت ۲۰۱۲ درخواست کرد که پرسشنامه اطلاعات طراحی به روز شدهای از تأسیسات غنیسازی سوخت فراهم آورد که شامل اطلاعاتی درباره سالن تولید B باشد.
۱۵- همانطور که پیش از این نیز گزارش شده بود آژانس تایید کرد از زمان آغاز تولید [هگزا فلوراید طبیعی] در سال ۲۰۰۷ تا ۱۶ اکتبر ۲۰۱۱، مقدار ۵۵۶۸۳ کیلوگرم هگزافلوراید طبیعی به آبشارها تزریق شده و مجموعاً ۴۸۷۱ کیلیوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵ درصد نیز تولید شده بود. طبق برآوردهای ایران، بین ۱۷ اکتبر ۲۰۱۱ تا ۶ اوت ۲۰۱۲ مجموعاً ۲۳۶۹۸ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به این آبشارها تزریق شده بود، ضمن اینکه مجموعاً تقریباً ۲۰۰۵ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم ۲۳۵ نیز تولید شده بود؛ در نتیجه از زمان آغاز تولید، در کل ۶۸۷۶ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم ۲۳۵ تولید شده است.
۱۶- آژانس بر اساس نتایج به دست آمده از نمونههای محیطی گرفته شده از تأسیسات غنیسازی سوخت از فوریه ۲۰۰۷ و سایر فعالیتهای راستیآزمایی نتیجه گرفته است که این تأسیسات طبق آنچه در پرسشنامه اطلاعات طراحی اعلام کرده، عمل نموده است.
۱۷- تاسیسات آزمایشی غنی سازی سوخت
تاسیسات غنیسازی سوخت آزمایشی یک مرکز تحقیقات و توسعه و یک مرکز تولید اورانیوم با درصد غنای پایین آزمایشی است که اولین بار در اکتبر ۲۰۰۳ شروع به کار کرده است. این مرکز یک سالن آبشار دارد که میتواند ۶ آبشار را در خود جای دهد، و به یک بخش طراحی شده برای تولید اورانیوم با درصد غنای پایین تا سقف ۲۰% (آبشار ۱ و ۶) و بخشی برای تحقیق و توسعه (آبشارهای ۲، ۳، ۴، و ۵)، تقسیم شده است (نمودار ۶ راببینید)
۱۸- بخش تولید: ایران تا تاریخ ۲۱ اوت ۲۰۱۲ هگزافلوراید اورانیوم با درصد غنای پایین را به دو آبشار متصل به هم تزریق کرده است (آبشارهای ۱ و ۶).
۱۹- همانطور که پیش از این گزارش شد آژانس نشان داد که تا ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۱، مقدار ۸/۸۲۰ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵ درصد ـ که در تأسیسات غنیسازی سوخت تولید شدهاندـ به آبشارهای موجود در بخش تولید تزریق شده بودند و همچنین نشان داد که مجموعاً ۷/۷۳ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰ درصد تولید شده بود. ایران برآورد کرده است بین ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۱ و ۲۱ اوت ۲۰۱۲ مجموع ۳۶۴ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵ درصد، به آبشارهای موجود در بخش تولید تزریق شده است و اینکه تقریباً ۴/۵۰ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰ درصد، تولید شده است. در نتیجه از زمان آغاز تولید، در کل ۱/۱۲۴ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰ درصد در تاسیسات آزمایشی غنی سازی سوخت تولید شده است.
۲۰- بخش تحقیق و توسعه: از زمان گزارش قبلی، ایران به طور متناوب هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به سانتریفیوژهای IR-۲m و IR-۴ تزریق کرده است که این عمل گاهی برای یک دستگاه و گاهی برای آبشارهای کوچک یا بزرگتر انجام شده است. ایران هنوز سه نوع سانتریفیوژ جدید دیگر (IR-۵، IR-۶، و IR-۶s) نصب نکرده است ـ علیرغم اینکه نشان داده بود قصد انجام چنین کاری را دارد. ایران همچنین به طور متناوب به یکی از آبشارها به جای هگزافلوراید اورانیوم طبیعی، هگزافلوراید اورانیوم تهیشده تزریق کرده است.
۲۱- بین ۱۹ مه ۲۰۱۲ و ۲۱ اوت ۲۰۱۲، در مجموع تقریباً ۴/۳ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی و ۳/۲۰ کیلیوگرم هگزافلوراید اورانیوم تهیشده به سانتریفیوژهای موجود در بخش تحقیقات و توسعه تزریق کرده بود، اما هنگامی که تولیدات و پسماندهها را در پایان فرایند با یکدیگر مجدداً ترکیب کرد، هیچ اورانیوم با غنای پایینی بازیابی نکرد.
۲۲- آژانس بر اساس نتایج به دست آمده از نمونههای محیطی گرفته شده از تأسیسات آزمایشی غنیسازی سوخت و سایر فعالیتهای راستیآزمایی نتیجه گرفته است که این تأسیسات طبق آنچه در پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوط اعلام کرده، عمل نموده است.
D. ۲. واحد غنیسازی سوخت فردو
۲۳. بنا بر گزارش آژانس به تاریخ ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲، واحد غنیسازی سوخت فردو، یک واحد غنیسازی سانتریفیوژی برای تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد و هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح U۲۳۵ با غنای ۵درصد است. از آنجا که بین کاربریهایی که ایران در ابتدا برای این تاسیسات ارائه کرده و آنچه که اکنون این تاسیسات برای آن استفاده میشود، تفاوتهایی وجود دارد، لازم است تا ایران اطلاعات بیشتری در رابطه با این تاسیسات ارائه دهد. این تاسیسات که برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ عملیاتی شد، برای نصب ۳۰۰۰ سانتریفیوژ در قالب ۱۶ آبشار طراحی شده که به صورت مساوی در واحدهای ۱ و ۲ قرار میگیرند. تاکنون تمام سانتریفیوژهای نصب شده، از نوع IR-۱ هستند.
۲۴. ایران تا تاریخ ۱۸ آگوست ۲۰۱۲، تمام ۸ آبشار واحد ۲ را نصب کرده، که ۴ تای آنها (متشکل از دو سری آبشار ۲ تایی مرتبط به هم) با هگزافلوراید اورانیوم با غنای اورانیوم ۲۳۵ ۳. ۵ درصد تغذیه شدهاند. ایران در واحد ۱، ۴ آبشار را به طور کامل و بخشی از آبشار پنجم را نصب کرده، که در این بین هیچیک از این آبشارها با هگزافلوراید اورانیوم تغذیه نشدهاند (تصویر ۷).
۲۵. برآورد شده است که ایران بین تاریخ ۱۴ دسامبر ۲۰۱۱ همزمان با آغاز تغذیه اولین سری از ۲ آبشار مرتبط به هم، تا ۱۲ آگوست ۲۰۱۲، در مجموع ۴۸۲ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم با غنای اورانیوم ۲۳۵ ۵درصد را به آبشارهای واحد غنیسازی سوخت فردو تزریق کرده است، و تقریبا ۶۵. ۳ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم با غنای اورانیوم ۲۳۵ ۲۰درصد تولید شده، که ۵۰ کیلوگرم آن از چرخه خارج شده و تحت بررسی آژانس قرار گرفته است.
۲۶. با وجود مشاهده ذراتی با غنای بالاتر از اورانیوم ۲۳۵ ۲۰درصد، توضیحات ایران با ارزیابیهای آژانس از زمان گزارش قبلی تاکنون، متناقض نبوده است. ایران و آژانس دیدگاههای خود در مورد چگونگی پیشگیری از بروز مجدد موارد گذرای غنیسازی بالاتر از سطوح تعیین شده در پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) را با یکدیگر مبادله کردهاند.
D. ۳. دیگر فعالیتهای مرتبط با غنیسازی
۲۷. آژانس هنوز منتظر ارائه پاسخ مشخص ایران به درخواست آژانس در قبال ارائه اطلاعات بیشتر در مورد ساخت ۱۰ مجتمع جدید غنیسازی اورانیومی است که ایران اعلام کرده است تصمیم به ساخت ۵ مورد آنها گرفته شده است. ایران هنوز اطلاعات درخواستی آژانس در مورد اعلامیه روز ۷ فوریه ایران که گفته است به فناوری غنیسازی لیزری دست یافته است، را به آژانس ارائه نداده است. در نتیجه عدم همکاری کامل ایران در این موضوعات، آژانس قادر به شناسایی و ارائه گزارش کامل در رابطه با این موضوعات نیست.
E. فعالیتهای بازفرآوری
۲۸. ایران بر اساس قطعنامههای صادره از سوی شورای حکام و شورای امنیت، ملزم به تعلیق فعالیتهای بازفرآوری خود شامل تحقیقات و توسعه (R&D)، شده است. ایران در نامهای که به تاریخ ۱۵ فوریه ۲۰۰۸ به آژانس ارسال کرده، اعلام کرده است که فعالیتهای بازفرآوری ندارد. در همین رابطه، آژانس به نظارت خود بر کاربری سلولهای گرم در رآکتور تحقیقاتی تهران و همچنین تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ زنون، یودین، و مولیبدینیوم، ادامه داده است. آژانس در تاریخ ۶ آگوست ۲۰۱۲، از رآکتور تحقیقاتی تهران بازرسی و راستیآزمایی اطلاعات طراحی به عمل آورده است، و در تاریخ ۸ آگوست ۲۰۱۲ نیز از تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ زنون، یودین، و مولیبدینیوم راستیآزمایی اطلاعات طراحی به عمل آورده است. آژانس تنها در مورد رآکتور تحقیقاتی تهران، تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ زنون، یودین، و مولیبدینیوم، و دیگر تاسیساتی که به آنها دسترسی داشته، میتواند اعلام کند که ایران هیچ فعالیت بازفرآوری در جریانی ندارد.
F. پروژههای مرتبط با آب سنگین
۲۹. ایران برخلاف قطعنامههای شورای حکام و شورای امنیت، فعالیتهای تمام پروژههای مرتبط با آب سنگین خود شامل ساخت رآکتور تحقیقاتی آب نیمه سنگین در اراک، رآکتور تحقیقات هستهای ایران (رآکتور IR-۴۰) که تحت پادمانهای آژانس قرار دارد، را تعلیق نکرده است.
۳۰. آژانس در تاریخ اول آگوست ۲۰۱۲، از رآکتور IR-۴۰ در اراک یک راستیآزمایی اطلاعات طراحی به عمل آورده و مشاهده کرده است که بخش خنکسازی و لولهکشی مدار تعدیلکننده به عنوان بخشی از روند ساخت، نصب شدهاند. همانطور که پیش از این گزارش شده، ایران اعلام کرده است که فعالیت رآکتور IR-۴۰ قرار است در ابتدای سه ماهه سوم سال ۲۰۱۳ آغاز شود.
۳۱. آژانس از زمان بازدید خود از واحد تولید آب سنگین در تاریخ ۱۷ آگوست ۲۰۱۱، دسترسی دیگر به آژانس داده نشده است. در نتیجه، آژانس مجددا برای نظارت بر وضعیت واحد تولید آب سنگین، به تصاویر ماهوارهای استناد کرده است. بر اساس تصاویر جدید، به نظر میرسد که این واحد در حال فعالیت باشد. تا این تاریخ، ایران به آژانس اجازه نمونهبرداری از آب سنگین ذخیره شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم را نداده است.
تبدیل اورانیوم و ساخت سوخت
۳۲. اگر چه ایران ملزم شده تا تمامی فعالیتهای مرتبط با غنیسازی و پروژههای آب سنگین را متوقف کند اما ایران در حال انجام فعالیتهایی در سایتهای UCF و سایت ساخت سوخت و سایت ساخت صحفه سوحت در اصفهان است اگر چه این سایتها تحت نظارت آژانس قرار دارند. ایران اعلام کرده این فعالیتها را در راستای ساخت سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی خود انجام میدهد.
۳۳. بر اساس آخرین اطلاعاتی که در اختیار آژانس قرار گرفته، ایران مواد هستهای زیر را تولید کرده است:
در سایت UCF ۵۵۰ تن هگزا فلوراید تولید شده که از این میزان، ۹۱ تن آن به تاسیسات غنی سازی سوخت FEP ارسال شده است.
در سایت تولید سوخت FMP و FPFP هفت مورد سوخت که شامل اورانیوم غنی شده U-۲۳۵ تا غنای ۲۰ درصد و شامل دو مورد سوخت که شامل اورانیوم غنی شده U-۲۳۵ تا ۳. ۳۴ درصد و ۵ مورد سوخت که شامل اورانیوم طبیعی است، میباشد.
۳۴. تاسیسات تبدیل اورانیوم
بین ۵ تا ۹ مارس ۲۰۱۲، آژانس راستی آزمایی موجودی فیزیکی در سایت UCF انجام داد که نتایج آن هم اکنون در آژانس در حال ارزیابی است. همانطور که قبلا گزارش شد، آژانس تولید ۲۴ کیلوگرم از اورانیوم به شکل دی اکسید اورانیوم را در جریان فعالیتهای تحقیق و توسعه بررسی کرده است و ۱۳. ۶ کیلوگرم از اورانیوم که به شکل دی اکسید اورانیوم در آمده است به سایت تولید سوخت منتقل شده است. در ۱۰ آگوست ۲۰۱۲ ایران فعالیتهای تحقیق و توسعه خود را از سر گرفته است اما تا کنون اورانیوم بیشتری به شکل دی اکسید اورانیوم تولید نکرده است و در همان زمان نیز ایران در تبدیل کنسانتره سنگ اورانیوم حدود ۳۳۴۰ کیلوگرم اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده است و آژانس انتقال ۱۲۷۲ کیلوگرم از این مواد به سایت تولید سوخت را بررسی کرده است.
۳۵. در ۲۲ آوریل ۲۰۱۲، ایران به منطقه فرآوری UCF، بیست و پنج درام را که شامل تقریبا ۶۵۶۰ کیلوگرم UOC تولید شده داخلی بود را وارد کرد و همچنین ۲۵ درام را که شامل تقریبا ۹۱۸۰ کیلوگرم UOC است که از انبار ذخایر واردتی UOC بوده، وارد کرده است. ایران UOCرا از این درامها با یکدیگر ترکیب کرده و از آن برای دی اکسید اورانیوم استفاده کرده است.
۳۶. سایت تولید سوخت: در ۲۲ آگوست ۲۰۱۲، آژانس راستی آزمایی اطلاعات طراحی و بازرسی در سایت تولید سوخت انجام داده و تایید شده است که در ساخت قرص سوخت برای رآکتور IR-۴۰ استفاده از دی اکسید اورانیوم همچنان ادامه دارد. در حالی که ایران همچنان به ساخت مجتمعهای سوخت برای رآکتور IR-۴۰ ادامه میدهد، که شامل ساخت مجتمعهای سوخت شامل مواد هستهای نمیشود.
۳۷. سایت ساخت صفحه سوخت: همانطور که قبلا گزارش شد، ایران فعالیتهایی را که شامل تبدیل هگزافلوراید اورانیوم ۲۳۵با غنای ۲۰ درصد به U۳O۸ و همچنین ساخت مجتمعهای سوخت که برای صفحه سوخت شامل U۳O۸ میشود را در یک سایت ترکیب کرده است.
بین آغاز فعالیتهای تبدیل در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۱ و ۱۲ اگوست ۲۰۱۲، ایران اقدام به خوراکدهی به ۷۱. ۲۵ کیلوگرم از هگزافلوراید غنی شده تا اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰ درصد کرده و ۳۱. ۱ کیلوگرم از اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۲۰ درصد را به شکل U۳O۸ در آورده است.
ابعاد احتمالی نظامی
۳۸. گزارشهای قبلی توسط مدیر کل آژانس، موضوعات برجستهای را در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران و اقدامات لازم برای حل آنها معرفی کرده است. از سال ۲۰۰۲ آژانس به طور فزایندهای درباره وجود محتمل فعالیتهای هستهای منتشر نشده که شامل سازمانهای مرتبط نظامی و همچنین شامل فعالیتهای مرتبط با توسعه بارگذاری هستهای برای موشک میباشد، ابراز نگرانی کرده است.
۳۹. ضمیمه گزارش نوامبر ۲۰۱۱ مدیر کل جزئیاتی درباره تحلیل اطلاعاتی که برای آژانس فراهم شده را ارائه میدهد که نشان میدهد ایران فعالیتهایی را انجام داده که مرتبط با توسعه تجهیزات انفجاری هستهای است. این اطلاعات که با بررسی گستردهای که توسط منابع مستقل انجام شده و شامل چندین کشور عضو و همچنین با تلاشهای خود آژانس و از طریق اطلاعاتی که توسط خود ایران فراهم شده، به دست آمده و به طور کلی میتوان گفت که این برآورد معتبر ارزیابی میشود. این اطلاعات نشان میدهد که پیش از پایان سال ۲۰۰۳، فعالیتهایی تحت برنامهای ساختارمند انجام شده است که برخی از آنها پس از سال ۲۰۰۳ ادامه یافته است و برخی از این فعالیتها ممکن است ادامه یافته است. از نوامبر سال ۲۰۱۱، آژانس به اطلاعات بیشتری دست یافته است که تحلیل ضمیمه را تایید میکند.
۴۰. در قطعنامه ۱۹۲۹ (سال ۲۰۱۰) شورای امنیت بار دیگر بر الزامات ایران بر اساس قطعنامههای شورای حکام تاکید مجدد شده است که این قطعنامه شامل قطعنامه GOV/۲۰۰۶/۱۴ و GOV/۲۰۰۹/۸۲ شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی است که به همکاری کامل با آژانس درباره تمامی موضوعات مهم به ویژه درباره آنهایی که نگرانی را درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران بوده میشود که شامل فراهم کردن دسترسی بدون تاخیر به تمامی سایتها، تجهیزات، افراد و اسناد مورد درخواست آژانس بینالمللی انرژی است. در قطعنامه GOV/۲۰۱۱/۶۹ در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۱ شورای حکام در میان دیگر موضوعات، نگرانی عمیق و فزاینده خود درباره موضوعات حل نشده درباره برنامه هستهای ایران را ابراز داشته است که شامل ضرورت تشریح وجود ابعاد نظامی احتمالی است.
۴۱. پارچین. همانطور که در ضمیمه گزارش نوامبر ۲۰۱۱ مدیر کل ارائه شده، اطلاعاتی که توسط کشورهای عضو برای آژانس فراهم شده، نشان میدهد که ایران مخزن بزرگ مهار انفجار ساخته تا از آن برای آزمایشان هیدرودینامیکی استفاده کند. اطلاعات نشان میدهد که این مخزن در سال ۲۰۰۰ در سایت پارچین نصب شده است. مکان این مخزن در مارس ۲۰۱۱ شناسایی شده است و آژانس به ایران درباره مکان این مخزن در ژانویه ۲۰۱۲ اطلاع داده است.
۴۲. تصاویر ماهوارهای در اختیار آژانس مربوط به دوره فوریه ۲۰۰۵ تا ژانویه ۲۰۱۲ هیچگونه فعالیت معناداری در ساختمان دربرگیرنده مخزن را نشان نمیدهند. به هر حال، از زمان درخواست اولیه آژانس برای دسترسی به این مکان، تصاویر ماهوارهای نشان میدهند که فعالیتهای گسترده و تغییرات ناشی از این فعالیتها، در مکان مزبور رخ داده است. تعدادی از تصاویر ماهوارهای از محل مزبور، از تاریخ فوریه ۲۰۱۲ این موارد را به نمایش میگذارند: خروج مقادیر زیادی مایعات از ساختمان محل نگهداری مخزن، خروج لوازم خارجی از ساختمان مزبور و وجود وسائط نقلیه سبک و سنگین در محل. تصاویر ماهوارهای، همچون تصویر ماه مه ۲۰۱۲ نشان میدهند که ۵ ساختمان یا سازه دیگر در این محل تخریب شدهاند و خطوط انتقال انرژی، حصارها و راههای ارتباطی همگی از بین رفتهاند. در یک فضای بزرگ و در اطراف محل مزبور، خاکبرداری انجام شده است و مسیرهای خاکی جدیدی ایجاد شدهاند. تصاویر ماهوارهای اوت ۲۰۱۲ نشان میدهند که ساختمان محل نگهداری مخزن، استتار شده است. در سایه این فعالیتهای گسترده، توانایی آژانس برای تایید اطلاعات مربوط به نگرانیهای آن کاهش یافته و هرگاه آژانس بتواند به محل مزبور دسترسی یابد، دیگر توان گذشته را برای تطبیق موثر اطلاعات نخواهد داشت
۴۳. در نامهای به آژانس به تاریخ ۲۹ آگوست ۲۰۱۲، ایران اعلام کرده است که ادعاها درباره فعالیتهای هستهای در سایت پارجین «بیاساس» بوده و فعالیتهای اخیر ادعایی در مجاورت مکانی که آژانس اعلام کرده، چیز قابل ذکری نیست.
۴۴. فعالیتهایی که مشاهده شده و نامه ایران در ۲۹ آگوست ۲۰۱۲ ارزیابی آژانس درباره ضرورت دسترسی به سایت پارچین بدون تاخیر را تقویت میکند.
۴۵. در تناقض با توافقنامه پادمانها و قطعنامههای مرتبط شورای حکام آژانس و همچنین شورای امنیت، ایران مفاد کد تعدیل شده ۳. ۱ از بخش عمومی ترتیبات اجرایی توافق پادمانهای ایران را رعایت نمیکند؛ کدی که اطلاعات طراحی تأسیسات جدید برای ارائه به آژانس را فراهم میکند، به محض اینکه تصمیم ساخت یا صدور مجوز ساخت یک تأسیسات جدید – هر کدام که زودتر لازم باشد- اتخاذ شده باشد. کد تعدیل شده ۳. ۱ همچنین به محض اینکه طراحی در مراحل تعریف پروژه، طراحی اولیه، ساخت و عملیاتی کردن پروژه شکل بگیرد، اطلاعات طراحی کامل تری را برای ارائه فراهم میآورد. ایران تنها کشوری باقی میماند که فعالیتهای هستهای قابل توجهی را انجام میدهد که در این فعالیتها آژانس توافقنامه پادمانهای جامعی را اجرا میکند که مفاد مربوط به کد تعدیل شده ۳. ۱ آن اجرا نمیشود. مهم است که توجه داشته باشیم نبود چنین اطلاعات اولیهای زمان موجود برای آژانس را به منظور طراحی ترتیبات ضروری پادمانها، بویژه برای تأسیسات جدید را کاهش میدهد، همچنین سطح اطمینان در عدم وجود دیگر تأسیسات هستهای را نیز کمتر میکند.
۴۶. ایران آخرین بار در سال ۲۰۰۷ بخشی از اطلاعات به روز شده درباره راکتور IR-۴۰ را در اختیار آژانس قرار داد، اما پرسشنامه اطلاعات طراحی برای این تأسیسات از سال ۲۰۰۶ را ارائه نکرد. از سال ۲۰۰۷، ایران طراحی بیشتر قابل توجه و همچنین کار ساخت بر روی رآکتور را انجام داده، اما همانطور که بر اساس کد تعدیل شده ۳. ۱ از بخش عمومی ترتیبات اجرایی توافق پادمانهای ایران ضروری است، اطلاعات بیشتری ارائه نکرده است. نبود اطلاعات به روز شده درباره راکتور IR-۴۰ در حال حاضر تأثیری معکوس بر توانایی آژانس برای تأیید موثر طراحی تأسیسات و اجرای رویکرد موثر پادمانها دارد. در تاریخ اول آگوست ۲۰۱۲، آژانس تحقیقاتی را درباره این سایت انجام داد تا تعیین کند کدام تجهیزات پادمانها برای نصب در راکتور IR-۴۰ لازم است و این تجهیزات در کجا باید قرار داده شود. اگرچه ایران جزئیات فنی مرتبطی را در طول بازدید در اختیار آژانس قرار داد، اما هیچ پرسشنامه اطلاعات طراحی را ارائه نکرد.
۴۷. همانطور که پیشتر گزارش شد، پاسخ ایران به درخواستهای آژانس برای تأیید و یا ارائه اطلاعات بیشتر در ارتباط با نیات اعلام شدهاش برای ساخت تأسیسات هستهای جدید این است که این کشور به جای اینکه طبق کد تعدیل شده ۳. ۱ از بخش عمومی ترتیبات اجرایی توافق پادمانهای ایران عمل کند، اطلاعات لازم را در «زمان مقرر» ارائه خواهد کرد.
J. پروتکل الحاقی
۴۸. در تضاد با قطعنامههای شورای حکام و شورای امنیت، ایران پروتکل الحاقی خود را اجرا نمیکند. آژانس در جایگاهی قرار ندارد که تضمین قابل اعتمادی درباره عدم وجود مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده در ایران ارائه دهد مگر اینکه و یا تا زمانی که ایران همکاری لازم با آژانس را از جمله اجرای پروتکل الحاقی را ارائه کند.
K. موضوعات دیگر
۴۹. همانطور که پیشتر گزارش شده بود، آژانس یک ناهمخواهی ۱۹. ۸ کیلوگرمی میان حجم مواد هستهای اعلام شده توسط اپراتور و نیز حجم اندازه گرفته شده توسط آژانس در ارتباط با آزمایشات تبدیل انجام شده توسط ایران در لابراتوار تحقیقاتی چند منظوره «جابربن حیان» (JHL) در فاصله زمانی سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۲ پیدا کرده است. به دنبال انجام تحلیلها و اندازه گیریهای بیشتر مواد مرتبط توسط آژانس و ارزیابی شفاف سازیها و اصلاحات ارائه شده توسط ایران، آژانس توانسته میزان ناهمخوانی تخمین زده شده اولیه را کمتر کند. آژانس و ایران به توافق رسیدهاند تا تحلیلهای بیشتری با دیدگاه رفع این ناهمخوانی انجام دهند.
۵۰. در ماه ژوئن سال ۲۰۱۲، ایران استفاده از یکی از مجموعههای سوختی شامل ۱۹ صفحه سوخت دارای اروانیوم غنی شده ۳O۸ تا میزان ۲۰ درصد اورانیوم-۲۳۵ به عنوان یک جزء لاینفک از هسته راکتور تحقیقاتی تهران را آغاز کرده است. در آگوست سال ۲۰۱۲، ایران همچنین از یک مجموعه سوختی کنترل شامل ۱۴ صفحه سوختی دارای اروانیوم ۳O۸ غنی شده تا سطح ۲۰ درصد اورانیوم-۲۳۵ در هسته راکتور تحقیقاتی تهران استفاده کرده است. علاوه بر این، ایران به استفاده از یک مجموعه سوختی شامل ۱۲ میله سوختی دی اکسید اورانیوم غنی شده تا سطح ۳. ۳۴ درصد اورانیوم-۲۳۵ به عنوان بخشی از مجموعه کنترل در هسته راکتور تحقیقاتی تهران ادامه داده است. در تاریخ ۹ ژوئیه ۲۰۱۲، آژانس وصول یک مجموعه سوختی کنترل شامل ۱۴ صفحه سوختی و ۲ میله سوختی دارای دی اکسید اورانیوم طبیعی را تأیید کرد. همانطور که خواسته شده بود، ایران اطلاعات بیشتری درباره پرتوافکنی مواد هستهای دریافت شده از مرکز تولید سوخت در کنار طرحهای اپراتور راکتور تحقیقاتی تهران برای پرتوافکنی چنین موادی را در اختیار آژانس قرار داد.
۵۱. همانطور که قبلا گزارش شده بود، بنا بر اعلام ایران، فعالیتهای عملیاتی سازی در نیروگاه هستهای بوشهر (BNPP) در تاریخ ۳۱ ژانویه ۲۰۱۲ آغاز شد. در تاریخ ۲۹ و ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۲، آژانس، بازرسی را در نیروگاه هستهای بوشهر در حالیکه این راکتور با ۷۵ درصد قدرت اسمی خود در حال فعالیت بود، انجام داد.
۵۲. در شرایطی که آژانس به تلاش برای تایید عدم انحراف مواد و تاسیسات هستهای اعلام شده از سوی ایران از پادمان ادامه میدهد، از آنجا که ایران همکاریهای لازم را به عمل نمیآورد و از جمله پروتکل الحاقی را اجرا نمیکند، آژانس فاقد توانایی لازم برای ارائه تضمین معتبر در خصوص عدم وجود مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده در ایران است؛ لذا نمیتواند تایید کند که تمام مواد هستهای موجود در ایران صلحآمیز هستند.
۵۳. به رغم گفتوگوهای فشرده بین آژانس و ایران از ژانویه ۲۰۱۲، هیچ توافق مشخصی برای حل مسائل باقیمانده حاصل نشده است. با توجه به ماهیت و مقدار اطلاعات در دسترس، آژانس بر این نظر است که برای ایران ضروری است تا بدون تاخیر بیشتر در خصوص نگرانیهای آژانس به همکاری با آن بپردازد. بدون چنین همکاری، آژانس قادر نخواهد بود بر نگرانیهای مرتبط با برنامه هستهای ایران فائق آید؛ از جمله آن نگرانیها که باید برطرف شوند تا احتمال وجود ابعاد نظامی در برنامه هستهای ایران منتفی شود.
۵۴. باعث نگرانی است که فعالیتهای انجام گرفته در محلی در سایت پارچین که آژانس برای بازدید از آن تقاضا کرده است، بر توانایی آژانس در به عهده گرفتن راستیآزمایی موثر تاثیر منفی داشته است. آژانس تقاضای خود را برای دسترسی به این مکان، بدون تاخیر بیشتر، تکرار میکند.
۵۵. همانگونه که اجرای قطعنامههای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی و قطعنامههای الزامآور شورای امنیت سازمان ملل متحد ایجاب میکنند، مدیر کل آژانس به توصیه ایران به برداشتن گامهایی در راستای اجرای کامل وظایفش بر اساس توافقنامه حفاطتی و همکاری با آژانس تا رسیدن به نتایج روشن در خصوص تمام مسائل باقی مانده، ادامه دهد.
۵۶. مدیر کل به نحو مقتضی به گزارشدهی در این زمینه ادامه خواهد داد.