بسم الله الرحمن الرحیم
پروژه تکمیل نیروگاه زباله سوز ساری
نقش استانداری در تسریع و تسهیل پروژه
مقدمه:
بیش از یک دهه کمتر واژه ای به انداز واژگان زباله،زباله سوز،نیروگاه زباله سوز ، جمع آوری آشغال و ……… شهروندان مازندرانی بویژه ساکنان شهرستان ساری را می آزارد.واژگانی که در طی زمان فضای عمومی جامعه را با شرایط شکننده و بدبینانه مواجه نمود و تبعات و پیامدهای نامناسب اجتماعی و سیاسی و مدیریت امور شهری را رقم زد.عمده سوال شهرنشینان ساری و حومه در این خصوص معطوف به این سوال مهم است که:
براستی مهمترین و اصلی ترین مانع و مشکلی که دولت ها نمی توانند موضوع و مساله نیروگاه زباله سوز ساری را حلّ و فصل نمایند چیست؟
کدامیک از عوامل و متغیرها در معضلِ به سامان رسانیدن ماجرای پروژه احداث نیروگاه زبالهسوز ساری نقش دارند؟مدیریت ناکارآمد،قلّت منابع،عدم انسجام در سطوح مختلف مدیریت،بی توجهی به نیازهای شهروندان و …..
بررسی اسناد حکایت از آن دارد که آغاز فعالیت احداث نیروگاه زباله سوز ساری به اوایل دهه نود مربوط است.یعنی از سال 1391 که موضوع انعقاد قراداد از سوی نهادهای ذیربط به اطلاع مردم رسید و انعکاس و بازتاب یافت تا به امروز همچنان موضوعی قابل تامل و البته نگران کننده برای جملگی مردم از هر طبقه و قشر قلمداد می شود.
براستی علت به تعویق افتادن پروژه ای با این همه اهمیت و ضرورت به چه علل و عواملی مربوط است که علاوه بر مردم استان مازندران،بعضی ساکنان استانهای سمنان و گلستان نیز از آسیب های آن در امان نبودند؟
بی هیچ شک و شبهه ،صرف نظر از علل مختلف،مدیریتی مقتدر، قاطع و پیگیر می توانست به این معضل که حیثیت و کارآمدی دولت ها را نیر به چالش کشیده بود خاتمه دهد که خوشبختانه دکتر مهدی یونسی رستمی بعنوان استاندار استان مازندران اما توانست این مشکل را با حسن تدبیر و با انجام و قاطعیت مقتدرانه و با کارمیدانی مثال زدنی به سر انجام موفقیت آمیز برساند(در بخش اقدامات مثبت روند اجرای پروژه پس از استقرار دولت چهاردهم در این گزارش بدان اشاره خواهد شد) و با این اقدام سترگ ثابت نماید که می توان(و باید) پروژه های نیمه تمامی که سالیان متمادی بلاتکلیف رها شده بودند را به چرخه سازندگی و اقدامات شایسته درآورد.
در ادامه گزارش این نوشتار جهت اطلاع هم استانی های فهیم و هوشمند تلاش می شود که ضمن معرفی پروژه نیروگاه زباله سوز ساری به اصلی ترین تجهیزات باقیمانده برای تکمیل پروژه شامل مستندات مالی پروژه،مدت زمان و مبالغ مورد نیاز جهت اتمام کار در شرایط مطلوب و همچنین به موضوعاتی چون ملاحظات فنی ، چالش ها و ملاحظات اجرایی پروژه همراه با آثار مثبت اجرای آن بطور مجمل و مختصر اشاره شود.
- معرفی پروژهنیروگاه زبالهسوز با روش B.O.T[1] شهرداری شهرستان ساری
بر اساس مصوبه شماره 46172/277539 مورخه 04/12/1389 هیت محترم دولت،در جریان سفر به استان گیلان در خصوص احداث نیروگاه‌های زباله سوز در استانهای شمالی کشور، مقرّر شد که مبلغ 50 میلیون یورو تسهیلات ارزی و 500 میلیارد ریال از محل منابع عمومی جهت احداث نیروگاه زباله سوز به هر یک از استانهای شمالی کشور (گیلان و مازندران )تخصیص داده شود که متعاقب مصوبه مذکور در تاریخ 22/07/1390، قراردادی به شماره 165461 فی مابین شهرداری ساری و شرکت تدبیر توسعه سلامت (TTS[2] )در قالب فروش اقساطی نیروگاه زبالهسوز (به صورت60% نقد و 40% بازپرداخت 4 ساله) منعقد گردید.
| عنوان قرارداد | مشارکت در طراحی،تامین تجهیزات،ساخت، نصب،راه اندازی و راهبری نیروگاه زبالهسوز به روش B.O.T فی مابین شهرداری شهرستان ساری و شرکت تدبیر توسعه سلامت (TTS) |
| مبلغ ارزی قرارداد | به ارزش 873/829/30 دلار (40 %قدرالسهم دولت: 923/917/18 دلار و 60% قدرالسهم سرمایه‌گذار: 950/911/11 دلار) |
| تاریخ انعقاد قرارداد: مرداد 1391 | |
| تاریخ شروع عملیات اجرایی: اردیبهشت 1394 | |
نحوه مشارکت طرفین قرارداد مذکور به صورت 40% با مشارکت شرکت “تدبیر توسعه سلامت” در تامین هزینه های بخش تجهیزات (طراحی، خرید و راه اندازی)و صورت 60% با مشارکت شهرداری ساری در تامین هزینه های بخش تجهیزات به انضمام تقبل کلیه هزینه های مربوط به حمل،ترخیص، بیمه ، مالیات و تعهد تامین هزینه ساخت ابنیه و زیرساخت های مورد نیاز (تامین زمین،عملیات تحکیم بستر،عملیات احداث ابنیه، ساخت و تامین زیرساخت آب و برق در پروژه) میباشد.
لازم به ذکر است که جواز تاسیس نیروگاه زبالهسوز 450 تنی شهرستان ساری در مورخ 26/12/1392 از وزارت صنعت، معدن و تجارت اخذ گردید.
بر اساس گزارشات واصله از شهرداری شهرستان ساری و مدیر طرح پروژه (شرکت مهندسین مشاور ابنیه نواندیش)، میزان پیشرفت فیزیکی کل پروژه در حال حاضر در بخش ابنیه 97% ،در بخش ورود تجهیزات 97% و در بخش نصب تجهیزات ابنیه 91% میباشد که نکته حایز اهمیت این است که چنانچه مسولان محترم و واحدهای ذیربط همکاری و مساعدت جدی جهت تسریع و تسهیل تکمیل پروژه داشته باشند می توان جهت بهره برداری از این پروژه سرعت بخشید و آرزوی به حق مردم را جامعه عمل پوشاند.
- اصلی ترین تجهیزات باقیمانده برای تکمیل پروژه شامل:
با توجه به درصد بالای پیشرفت فعالیت در تکمیل پروژه ،در شرایط حاضر ضرورت جدی جهت خرید سه کانتینر تابلوی LV[3] بسیار مهم و اساسی می نمود که با تاکید جدی استاندار محترم موضوع با جدّ و جهد در دستور کار قرار گرفت که در حال حاضر از بندر دبی به سمت بندرعباس در حال حمل بوده و انشاالله تا پایان اردیبهشت 1404ماه جاری به محل سایت، حمل خواهد شد.
- مستندات مالی پروژه:
از سال 1391 تا کنون مبلغ 612786 میلیارد ریال (2531.4 ریال نقدی و 3596.46 ریال اسناد خزانه) از محل منابع دولتی برای تکمیل این پروژه تخصیص داده شده است که در جدول زیر مبالغ تخصصی در سنوات مختلف قید شده است.
| سال مالی | اعتبار نقدی (میلیارد ریال) | اعتبار اسنادی (میلیارد ریال) |
| 1391 | 172.4 | 0 |
| 1392 | 140 | 0 |
| 1395 | 0 | 228 |
| 1396 | 0 | 228.46 |
| 1398 | 0 | 340 |
| 1399 | 339 | 500 |
| 1400 | 880 | 150 |
| 1401 | 750 | 650 |
| 1402 | 250 | 1500 |
| 1403 | 500 | 0 |
| جمع | 3031.4 | 3596.46 |
| 6127.86 | ||
مدت زمان و مبالغ مورد نیاز جهت اتمام کار در شرایط مطلوب:
- مدت زمان مورد نیاز برای تکمیل پروژه، 2 ماه برای بخش ابنیه و 4 ماه برای بخش تجهیزات می باشد.
- مبلغ مورد نیاز برای تکمیل پروژه، 288 هزار دلار برای بخش تجهیزات (باقیمانده سهم شهرداری) و 3150 میلیارد ریال برای تکمیل و اتمام بخش ابنیه میباشد.
- ملاحظات فنی پروژه :
- راه دسترسی: راه دسترسی مجزا از خارج شهرک صنعتی بطول 4 کیلومتر با تامین منابع مالی و تملک برخی از بخشهای معارض تا پایان آذر ماه و قبل از رسیدن ظرفیت نیروگاه به ظرفیت اسمی (که بطور معمول بین 4 تا 6 ماه بر اساس رویه‌ها و استانداردهای خاص آن زمان‌بر میباشد) احداث خواهد شد. برآورد سال قبل برای اجرای این بخش حدود 40 میلیارد تومان بوده و شهرداری پس از بروزرسانی هزینه‌ها و تخصیص منابع باید نسبت به انعقاد قرارداد اقدام می نماید.
- تامین آب: آب خام مورد نیاز نیروگاه در مقطع شروع راه‌اندازی، 16 لیتر در ثانیه (حدود 1380 مترمکعب در روز) است. گزینه اصلی برای تامین آب، آب سد شهیدرجایی بوده و حفر چاه برای تامین آب در شرایط تنش آبی در دستور کار شهرداری قرار دارد. در حال حاضر در زمینه آبرسانی، حدود 50% پیشرفت فیزیکی حاصل شده و حدود 2 کیلومتر از مسیر 5 کیلومتری انتقال آب (از سد به مخزن خاکی و از آنجا به مخزن 1000) انجام شده است.
- تامین برق: در حال حاضر، اشتراک 850 کیلوات برای مصارف داخلی نیروگاه و 1.5 مگاواتی برای راه اندازی نیروگاه خریداری شده است. جهت انتقال برق تولیدی نیروگاه به شبکه سراسری، حدود 75% پیشرفت فیزیکی حاصل شده و در این راستا ساخت تابلوها و خرید و اجرای کابلهای خودنگهدار انجام شده و نصب روی تیرها در حال انجام است.
لازم به ذکر است که در صورت پذیرش 450 تن زباله بصورت روزانه در نیروگاه، میزان تولید برق حدود 5 مگاوات بر ساعت خواهد بود.
- چالش ها و ملاحظات اجرایی پروژه:
به رغم تلاش های مدیران و عوامل اجرایی این پروژه چالش ها و مشکلاتی در آینده این پروژه عظیم را تهدید و آثار این مشکلات موضوعاتی اجرایی آن را برای مدیران دستخوش نگرانی می نماید که عبارتند از:
- مدیریت خاکسترهای تولیدی نیروگاه
- عدم تعیین تکلیف سیستم پیش‌تصفیه و درایر
- عدم تناسب حجم زباله‌های عادی تولیدی در ناحیه عملیاتی ساری با ظرفیت اسمی نیروگاه زبالهسوز ونیاز به اصلاح پهنه‌بندی عملیاتی
- مشکل مدیریت و دفع خاکسترهای باقیمانده از نیروگاه زبالهسوز
- تاخیرات ایجاد شده در فاز تامین تجهیزات به واسطه وجود تحریم‌های اقتصادی
- آثار مثبت اجرای پروژه:
انشاالله با راه اندازی و اتمام کار آثار و تبعات مثبت و سازنده ای متوجه استان خواهد شد که عمده ترین آن عبارتند از:
- تولید 5 مگاوات برق در ازای پذیرش و امحای 450 تن زباله در روز که تاثیر مستقیم در رفع ناترازی انرژی سطح استان
- ایجاد فرصت اشتغال توامان به صورت مستقیم و غیرمستقیم در راستای سیستم اقتصاد چرخشی
- حل مشکل شیرابههای تولیدی زباله که آثار نامناسبی را در سطح شهر و محیط زندگی مردم در پی دارد.
- کنترل آثار سوء بهداشتی و زیستمحیطی ناشی از دفن و تلنبار زباله در محیط
- کاهش هزینههای مدیریت پسماند
- اقدامات مثبت روند اجرای پروژه پس از استقرار دولت چهاردهم و پیگیریهای مستقیم استاندار محترم:
- جذب 100 میلیارد تومان از اعتبار برای تکمیل بخش ابنیه پروژه در قالب تخصص اعتبار از محل ماده 58 به شهرهای با جمعیت کمتر از 50000 نفر شهرستانهای ساری و میاندرود به صورت اختصصاصی برای پروژه زباله سوز ساری که در نوبت اول،مبلغ پنجاه میلیارد تومان آن جذب و هزینه گردید و مکاتبات و پیگیریهای لازم برای تخصیص نوبت دوم در حال انجام است.
- رفع مشکل ترخیص تجهیزات وارداتی با پیگیریهای مسمتر شخص استاندار محترم که منجر به ورود بیش از 98 درصد تجهیزات به محل اجرای پروژه گردید.
- آغاز عملیات نصب تجهیزات زباله سوز ساری با حضور مستقیم جناب استاندار در محل اجرای پروژه و هدف گذاری برای بهره برداری در تیر ماه سال جاری.
- تعین تکلیف و انعقاد قراردادهای بخش آبرسانی (با حدود 55 درصد پیشرفت فیزیکی)،تامین برق(با حدود 80 در صد پیشرفت فیزیکی) و ابلاغ عملیات اجرایی بخش احداث پیش تصویه و اصلاحات ابنیه ای کلینگ تاور
- رایزنی مسمتر با وزارت کشور و سازمان شهرداری ها و دهیاری ها جهت پرداخت صورت وضعیت های تایید شده بخش ابنیه که منجر به پرداخت 45 میلیارد تومان از خزانه برای این منظور گردید.
[1] -نوعی قرار داد در سرمایه گذاری.
[2] – تدبیر،توسعه،سلامت
[3] -jhiugg