وزیر خارجه کشورمان در نشستی خبری با حضور رسانه‌های داخلی و خارجی پاسخگوی پرسش های خبرنگاران شد.
محمدجواد ظریف با تبریک روز خبرنگار در شروع سخنان خود، سالروز شهادت محمود صارمی و دیپلمات‌هایی که در جریان حمله طالبان به کنسولگری ایران در مزار شریف به شهادت رسیدند را گرامی داشت و با زنده کردن یاد و خاطره شهید آوینی و مرحوم مردوخی، برای سه تن از خبرنگارانی که این روزها در بستر بیماری هستند، آرزوی سلامت و بهبودی کرد.
وزیر خارجه در بخشی از سخنان خود، همچنین با بیان این که ما تمدنی هستیم که در اوج پیشرفت علم و تمدن مان، علم خود را در اختیار دیگران قرار دادیم، گفت: ولی آن‌ها اکنون اجازه نمی‌دهند، حتی این علم را بخریم.
وی در ادامه گفت: امروز ایالت متحده در دنیا تنهاست و نمی‌تواند ائتلاف ایجاد کند. کشور‌های دوستشان هم خجالت می‌کشند که با آن‌ها در یک ائتلاف حضور پیدا کنند. آن‌ها هر جا رفتند با حقارت روبه‌رو شدند. آن‌ها از جنگ ویتنام در هیچ جنگ دیگری به جز جنگ «گرانادا» به هیچ پیروزی نرسیده اند.
ظریف خطاب به مقامات آمریکایی‌ها گفت: دوره گفتمان سلطه و زورگویی به اتمام رسیده است.
وزیر خارجه در ادامه با اشاره به سیاست‌های تحریمی آمریکا در عرصه جهانی علیه برخی از کشور‌ها از جمله ایران گفت: تحریم وزیر امور خارجه یک کشور از سوی آمریکایی‌ها به معنای شکست گفت‌وگو و دیپلماسی است.
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه سخنان خود گفت: ما هیچ گاه امنیت خود را نخریده ایم و نخواهیم خرید، چون امنیت ما قابل خرید و فروش نیست. امنیت ما از مردم‌مان نشات می‌گیرد.
ظریف در پاسخ به سؤال دیگری در خصوص دیدارهایش در حاشیه سفر به مقر سازمان ملل گفت: در این سفرها از صبح تا آخر وقت ملاقات دارم و در جلسات مختلف و دیدارها هستم. ملاقات‌های من شفاف است و با افراد خارج از قوه مجریه آمریکا دیدار‌هایی دارم و همچنین با اصحاب رسانه. این دیدارها سوای دیپلماسی رسمی کشورمان است. آمریکایی ها با وجود تأکید بر آزادی بیان، برای کسانی که در جلسات با بنده هستند دردسر ایجاد می‌کنند.
وی افزود: نکته دیگر اینکه به عنوان دیپلمات باید بتوانم مذاکره کنم و طرف مقابل هم باید احساس کند که می‌تواند مذاکره کند، نه مصاحبه. اگر قرار باشد مسائل را بیرون مطرح کنم، یعنی طرف باید بیاید و یکسری کلیشه بیان کند و این برای دیپلماسی سم مهلک است. یک وظیفه دیپلماسی عمومی داریم، اما آن را با دیپلماسی نباید قاطی کنید و اگر قرار باشد صورت مذاکره را بیرون بدهیم دیگر با ما مذاکره نمی‌کنند؛ بنابراین، خبر‌های ما از ملاقات‌ها مختصر است. البته تأکید می‌کنم ما حرفی نداریم که بخواهیم به دیپلمات‌ها بگوییم، اما به مردم نگوییم.
پرسش بعدی به مناقشه میان انگلیس و ایران در ماجرای توقیف نفتکش‌ها اختصاص داشت که ظریف در پاسخ به آن گفت: پیشتر هم توضیح داده ام که مقصد نفتکش ایرانی به انگلیس ربطی نداشته، اما با وجود این، تأکید می‌کنیم که این کشتی به مقصد ممنوعه نمی‌رفته است. در این ماجرا انگلیس نشان داد در تروریسم اقتصادی ایالات متحده همدست است.
وی در ادامه افزود: ما مسئول امنیت در منطقه خلیج فارس هستیم و همواره امنیت این منطقه و تنگه هرمز را حفظ کرده‌ایم. در خصوص توقیف نفتکش انگلیسی، باید یادآوری کنم که پیشتر گاهی از برخی تخلفات که کشتی‌ها در تنگه هرمز مرتکب می‌شدند چشم پوشی می‌کردیم که دیگر نمی‌پوشیم. یعنی اقدام ما تنها چشم پوشی نکردن بر تخلفات است.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این که آقای روحانی چندی پیش در یک سخنرانی مطرح کردند که امکان دارد صحبت‌های ما با غربی‌ها به نتیجه برسد و از دیگر سو شاهد ایجاد یک ثبات در وضعیت ارزی کشور هستیم؛ نظر شما در مورد این تحولات چیست، گفت: الحمدلله دولت موفق شده با همکاری بخش‌های مختلف جامعه شرایط اقتصادی را به سمت آرامش سوق دهد و شرایط در حال حرکت به سمت آرامش است و بازار ارز نیز این را نشان می‌دهد. البته من در این حوزه متخصص نیستم و اظهار نظری نمی‌کنم.
وی در همین چهارچوب گفت: برخی افرادی که در حوزه سیاست خارجی تخصصی ندارند، بعضا مطالبی را در این ارتباط مطرح می‌کنند، دخالت‌هایی می‌کنند که این موضوع حال ما را می‌گیرد، ولی ما یاد گرفته‌ایم در حوزه غیر تخصصی خود دخالت نکنیم و بهتر است مسئولان مرتبط با حوزه اقتصاد در مورد این گونه مسائل صحبت کنند. کار دیپلماسی این است که راهکار پیدا کند و در واقع دیپلمات دنبال روشی برای رسیدن به راه حل جهت حل مشکلات است و ما هیچ وقت این کار را متوقف نمی‌کنیم.
ظریف با اشاره به گفت‌وگو‌های ایران با کشور‌های مختلف خاطرنشان کرد: این آمریکا بود که از برجام خارج شد و قانون شکنی کرد. اگر آن‌ها دست از قانون شکنی و تروریسم اقتصادی بردارند، مشکلات حل می‌شود، ولی تا وقتی این اتفاق نیفتاده باز هم راهکار‌هایی وجود دارد و ما در مورد این راهکار‌ها با کشور‌های مختلف در حال رایزنی و گفت‌وگو هستیم.وی ادامه داد: اروپایی‌ها دارای تعهداتی در برجام هستند و بعد از خروج آمریکا از برجام نیز تعهداتی ارائه دادند و اگر این تعهدات اجرا شود، امکان عبور از این مرحله وجود دارد، ولی اگر آن‌ها تعهدات خود را محقق نکنند ما در چارچوب برجام به اقدامات خود در راستای کاهش تعهدات‌مان ادامه می‌دهیم. ما مایل نبودیم این کار را بکنیم، ولی با توجه به وضعیت موجود و عدم اجرای تعهدات از سوی طرف‌های مقابل این تصمیمات گرفته شد. برجام مبتنی بر بی اعتمادی متقابل تدوین و ساز و کار‌هایی در آن پیش بینی شده که اگر یکی از طرفین تخلف کرد، طرف مقابل بتواند کاری انجام دهد.
وزیر امور خارجه افزود: ما می‌توانیم برنامه هسته‌ای‌مان را بسیار گسترده‌تر از قبل از برجام به پیش ببریم و طرف‌های مقابل ما هیچ گاه نخواهند توانست اجماع امنیتی که پیش از برجام علیه ایران ایجاد کرده بودند، دوباره ایجاد کنند، چون همه دنیا می‌دانند این ایران بوده که به تعهدات خود پایبند بوده و در پانزده گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به این موضوع اشاره شده است و اگر مشکلی هست، ناشی از قانون شکنی آمریکاست و اکنون اجماع علیه آمریکا به خاطر خروج از برجام و قانون شکنی‌اش در عرصه بین‌المللی وجود دارد.
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به پرسشی درباره تماس محمدبن‌سلمان ولیعهد عربستان سعودی با تهران گفت: بنده از تماسی خبر ندارم و از درون ولیعهد سعودی هم اطلاع ندارم. فکر می‌کردند که یمن را ظرف چند هفته می‌توانند مغلوب کنند. معتقدیم که مردم را هیچ وقت نمی‌شود مغلوب کرد. باید یادآوری کنم هیچ کس نمی‌تواند امنیت را بخرد… امنیت با همکاری محقق می‌شود. در موسم حج لازم است بگویم به کشتار و اعمال فشار بر ملت‌های یمن، افغانستان، سوریه و لبنان پایان دهید؛ سفره گفت‌وگو با ایران برای همه باز است.
وی درباره تحولات افغانستان و مذاکرات آمریکا با طالبان در قطر هم گفت: همه کشور‌ها غیر از افغاستان باید نقش حاشیه‌ای داشته باشند، نقش اصلی را باید افغانستان داشته باشد. ایراد مذاکرات آمریکا با طالبان این است که کشوری که خودش مشکلات و دردسر‌ها و بدبختی را ایجاد کرده بدون حضور دولت افغانستان با طالبان گفت‌وگو می‌کند. ایران در هیچ توافقی شرکت نکرده، مگر با حضور افغانستان. در کنفرانس بُن هم در کنار مردم افغانستان بودیم. ما در جلسه‌ای که دولت افغانستان در آن حضور نداشته باشد نیستیم.
ظریف در پایان گفت: شرمنده مردم هستیم، به خاطر آسیب‌هایی که به آن‌ها رسیده است. من به شخصه از مردم عذرخواهی می‌کنم به خاطر کم کاری‌هایی که کردیم برای اینکه معیشت آبرومندانه‌ای داشته باشند.