علایم آرتروز گردن را بشناسید

یکی از بیماری‌های شایعی که در بعضی از شغل‌ها بیشتر دیده می‌شود، آرتروز گردن است. در شغل‌هایی همچون دندان‌پزشکی یا رانندگی که در آن‌ها گردن به مدت طولانی، ثابت می‌ماند، خطر آرتروز گردن وجود دارد.

عصب‌های حسی مهم که به سروصورت می‌رسند از گردن عبور می‌کنند. ستون فقرات گردن دارای هفت مهره است که قابلیت حرکت‌کردن دارند و باعث می‌شوند بتوانیم گردن خود را به اطراف حرکت دهیم. گردن می‌تواند به‌دلیل نرم و قابل انحنابودن به‌راحتی هنگام زمین‌خوردن یا حوادث آسیب ببیند و به‌دلیل اینکه رگ‌های مهم و حساس مغز از گردن عبور می‌کنند صدمه‌دیدن گردن باعث قطع‌شدن جریان خون و همچنین مشکلات حسی می‌شود.

صدادادن مهره‌های گردن نوعی صدای ترق و تروق یا شبیه کلیک‌کردن است که هنگام چرخاندن سر به طرفین ایجاد می‌شود. این صدا، شبیه به صدایی است که هنگام چرخاندن انگشت‌ها به‌وجود می‌آید. بسیاری از مردم عادت دارند پس از بیدارشدن از خواب یا پس از کار طولانی پشت میز، گردن خود را برای ازبین‌بردن فشار عضلانی بپیچانند. اگرچه افراد پس از چرخاندن گردن و ایجاد این صدا احساس راحتی می‌کنند، اما تکرار این کار برای سلامتی مضر است. این کار باعث گردن‌درد و آرتروز گردن می‌شود.

بیماری آرتروز گردن به تغییراتی اطلاق می‌شود که در مهره‌های گردن ایجاد و ساییدگی آن‌ها را رقم می‌زند و باعث اعمال فشار به اعصابی که به دست‌ها و پا‌ها و مثانه می‌روند می‌شود.

آرتروز گردن در بین مردان شیوع بیشتری داشته و در مردانی که سن آن‌ها بیش از ۴۰ سال است احتمال ایجاد آن بیشتر نیز می‌شود.

علائم آرتروز گردن

علائم آرتروز گردن در هر فرد متفاوت است. مهم‌ترین این عوامل را در ادامه می‌خوانید:

• درد، سوزش و صدای مهره‌های گردن
• بی حسی بین شانه و انگشت‌ها
• سفت و خشک شدن گردن هنگام چرخاندن سر
• میگرن‌های پشت سر
• سرگیجه در حین حرکت‌های شدید
• مشکل در بلع غذا

۱. درد، سوزش و صدای مهره‌های گردن

در ابتدای بروز مشکل آرتروز گردن، درد‌هایی در این ناحیه احساس می‌شود. این درد زیاد نیست و با ماساژ پشت گردن از بین می‌رود. به خاطر اینکه عضلات این قسمت با ماساژ دادن گرم شده و درد تسکین پیدا می‌کند. اما با این حال گردن درد اولین نشانه‌ی احتمال ساییدگی پیش از موعد غضروف مفاصل است. در موارد دیگر، درد سریعا زیاد و شدید می‌شود. افرادی که دچار این مشکل می‌شوند، درد در ناحیه‌ی گردن را مانند ضربه کارد، سوزش و گاهی احساس سر و صدایی مانند خرد ریزه‌ی شن در گردن توصیف می‌کنند.

۲. بی حسی بین شانه و انگشت‌ها

زمانی که غضروف مفاصل در اثر آرتروز دچار ساییدگی می‌شود، بدن با تولید استخوان از خود مراقبت می‌کند. این وضعیت یعنی پیدایش خار‌های استخوانی در لبه‌ی مهره‌ها را «استئوفیت» می‌گویند که امکان دارد روی هر کدام از مهره‌های پشت بروز کند.

اگر استئوفیت به طور جانبی روی یکی از مهره‌های گردن رشد کند امکان اینکه یکی از عصب‌ها را تحت الشعاع قرار داده و باعث بروز علائم بیماری‌های نوروپاتی (اختلال درعملکرد اعصاب محیطی بدن) شود، بالا می‌رود. در این صورت علائمی مانند درد، سوزش یا بی حسی در منطقه‌ی بین شانه تا نوک انگشت‌ها بروز می‌کند.

۳. سفت و خشک شدن گردن هنگام چرخاندن سر

آرتروز گردن به دلیل از بین رفتن تدریجی غضروف مفاصل بروز می‌کند. هر چه این تخریب بیشتر شود، بیماری بیشتر احساس سفتی در ناحیه‌ی گردن خواهد کرد. امروزه هیچ جایگزینی برای غضروف تخریب شده وجود ندارد.

در نتیجه لازم است که به فکر پیشگیری از این تخریب باشید. در ابتدای سایش و تخریب غضروفی و ابتلا به آرتروز گردن، سفتی گردن در حرکات چرخشی گردن از چپ به راست و بالعکس احساس می‌شود. سپس این حالت در خم و راست کردن گردن نیز ایجاد می‌شود.

۴. میگرن‌های پشت سر

میگرن و سردرد‌هایی که به طور رایج بروز می‌کنند نیز می‌توانند از علائم آرتروز گردن باشند. در حالت کلی، این سردرد‌ها زمانی که بیماری در ناحیه‌ی مهره‌های بالا یعنی در دومین عصب گردن باشد ایجاد می‌شوند.

در این صورت سردرد‌هایی در پشت گردن ایجاد شده و به سمت پشت جمجمه و بالا انتشار می‌یابند. علاوه بر سردرد، امکان دارد بیمار دچار گوش درد شده و احساس کند در چشم هایش شن وجود دارد.

۵. سرگیجه در حین حرکت‌های شدید

در حالت کلی سرگیجه جزو علائم اصلی آرتروز گردن محسوب نمی‌شود. این علامت بسیار نادر است، اما می‌تواند در نتیجه تشکیل اوستئوفیت یا همان خار‌های استخوانی لبه‌ی مهره‌ها بروز کند.

این زائده‌های استخوانی در اثر تخریب غضروف ایجاد می‌شوند. اوستئوفیت‌ها در حالت رشد می‌توانند تا عروق مهره‌ها را نیز درگیر کنند. در این صورت زمانی که فرد جنب و جوش افراطی و زیاد دارد احساس سرگیجه می‌کند، به خاطر اینکه این مسئله باعث افزایش فشار خون بیمار می‌شود.

۶. مشکل در بلع غذا

در آرتروز گردن پیشرفته، بیمار دچار مشکلاتی مانند مشکل در بلع غذا نیز می‌شود. این مسئله در نتیجه‌ی اوستئوفیت (پیدایش خار‌های استخوانی در لبه‌ی مهره ها) بروز می‌کند.

در صورت پیشرفت بیماری، رشد استخوان‌های زاید در ناحیه‌ی بالای گردن باعث بسته شدن راه عبور غذا خواهند شد و مشکل بلع غذا پیش می‌آید.

عوامل آرتروز گردن

از عوامل ایجادکننده آرتروز گردن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ضربه‌ها (شکستگی‌ها)
•  بیماری‌های التهابی مفاصل
• عفونت‌های مفصلی

درمان آرتروز گردن

درمان بیماری آرتروز گردن به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که بسته به نوع و شدت بیماری فرد مراجعه کننده، پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی درمان لازم برای آرتروز گردن را متناسب با نوع و درجه بیماری تجویز می‌نماید.

۱. درمان آرتروز گردن با گرما: گرم نگه‌داشتن گردن برای درمان درد آرتروز گردن مفید است.

۲. درمان آرتروز گردن با فیزیوتراپی: انجام نرمش‌های مخصوصی که توسط متخصص تجویز می‌شود در فیزیوتراپی باعث تقویت عضلات گردن شده و انعطاف پذیری گردن را افزایش داده و این امر تاثیر بسیار زیادی در کاهش و رفع علائم بیماران مبتلا به آرتروز گردن دارد.

۳. درمان آرتروز گردن با دارو: ممکن است پزشک برای رفع مشکلات بیماران مبتلابه آرتروز گردن دارو‌های ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند بروفن و دارو‌های شل‌کننده عضلات را تجویز کند.

۴. اوزون تراپی: بهبود آسیب‌دیدگی در بافت‌های بدن به وجود جریان خون در این بافت‌ها بستگی دارد. بافت‌های بدن برای بازسازی و احیا نیاز به ویتامین، مواد معدنی و اکسیژن دارند که باید توسط خون به این بافت‌ها منتقل شود. اکسیژن مهم‌ترین ماده برای ترمیم بافت‌ها است. وجود تورم و التهاب در ناحیه آسیب‌دیده موجب کاهش جریان خون، اکسیژن و مواد مغذی در این ناحیه می‌شود. عدم حضور اکسیژن موجب تجمع اسیدلاکتیک و منجر به درد می‌شود. درروش اوزون‌درمانی، اوزون، دارو‌های ضدالتهابی و ویتامین‌ها به ناحیه آسیب‌دیده تزریق می‌شود.

روش ازوون درمانی به ترتیب زیر عمل می‌کند:

• با استفاده از بی‌حسی موضعی عصب‌ها بی‌حس می‌شوند
• مواد ضدالتهابی موجب کاهش علائم آرتروز گردن مانند درد، تورم و التهاب و درنتیجه افزایش جریان خون می‌شوند
• با استفاده از ویتامین و مواد معدنی بافت‌ها تغذیه می‌شوند و به بازسازی آن‌ها کمک می‌شود
• اوزون که یک اکسیژن غیرفعال است پس از تزریق به بافت به‌صورت فعال درمی‌آید و موجب اکسیژن‌رسانی به ناحیه آسیب‌دیده می‌شود.

تأثیر درمان یک تا سه روز پس از انجام تزریق آغاز می‌شود و تا زمان دستیابی به بهبودی کامل هر یک تا دو هفته تکرار می‌شود. روند بهبودی در بیماران بسته به‌شدت آسیب متفاوت است؛ بااین‌حال اکثر بیماران تنها به سه تا پنج جلسه درمان نیاز دارند. برخلاف دیگر روش‌های تزریقی، تزریق اوزون هیچ عوارض جانبی را برای بیماران به‌همراه ندارد و نتایج آن دائمی است.

۵. درمان آرتروز گردن با جراحی: هنگامی‌که روش‌های درمانی که درباره آن‌ها توضیح داده شد در درمان بیماری آرتروز گردن مؤثر نباشد ممکن است عمل جراحی برای درمان درد و مشکلات بیماران مبتلابه آرتروز گردن توصیه شود.

۶. طب سوزنی: طب سوزنی از جمله روش‌های التیام درد و بهبود ناحیه آسیب دیده در بیشتر بیماری هی اسکلتی عضلانی می‌باشد که دست کم به علت بدون عارضه بودن آن برای هر گروه سنی و هر فردی پیشنهاد می‌شود و نتیجه حاصل از مداوا بوسیله این روش بر استفده کنندگان آن پوشیده نیست.

۷. گردنبند طبی: استفاده از گردنبند‌های طبی حرکات گردن را محدود کرده و باعث می‌شود که مهره‌ها و عضلات گردن برای مدتی استراحت نمایند. این کار باعث کاهش درد در بیماران مبتلا به ارتروز گردن می‌شود. لازم به ذکر است که این گردنبد‌ها نباید به مدت زیادی بسته شوند چراکه باعث ضعیف شدن عضلات گردن و به دنبال آن بدتر شدن علائم بیمار مبتلا به آرتروز گردن می‌شوند.

پیشگیری از آرتروز گردن

برای پیشگیری از آرتروز گردن و گردن‌درد هر وقت احساس گردن‌درد داشتید پیشانی‌تان را با کف دست فشار دهید. استرس یا ناراحتی می‌تواند باعث ایجاد سفتی عضلات گردن و گردن‌درد شود. شما می‌توانید این درد را با نرمش‌های ساده رفع کنید؛ همچنین ورزش در محل کار می‌تواند در پیشگیری از آرتروز گردن و درمان گردن‌درد تأثیر زیادی داشته باشد.

برای پیشگیری از آرتروز گردن و گردن‌درد روی یک صندلی بنشینید و مقداری به‌سمت جلو خم شوید و آرنج خود را روی میز قرار دهید. سرتان را میان دو شانه قرار دهید. پیشانی خود را با دست بگیرید و مقداری فشار دهید و این حالت را به مدت سه تا پنج ثانیه حفظ کنید و برای پیشگیری از آرتروز گردن و گردن‌درد سه تا پنج بار این حرکت را انجام دهید.

برای پیشگیری از آرتروز گردن و گردن‌درد موقع دیدن تلویزیون شانه‌هایتان را بالا و پایین کنید. روی لبه یک صندلی بنشینید و ستون فقرات را به‌طورکامل صاف کنید؛ به‌صورتی‌که بلندتر به‌نظر بیایید. شانه‌ها را تا حد امکان بالا ببرید و پس‌ازآن تا جایی که می‌توانید پایین بیاورید. برای پیشگیری از آرتروز گردن و گردن‌درد زمانی که بیشتر از ۴۵ دقیقه کار می‌کنید یا جلوی کامپیوتر می‌نشینید یا رانندگی می‌کنید دقیقه‌ای ورزش کنید.

به‌طورمعمول موقع رانندگی و نشستن‌های ثابت و طولانی‌مدت سرمان را جلو می‌آوریم که این کار یکی از علل ایجاد آرتروز گردن و گردن‌درد است؛ به همین علت برای پیشگیری از آرتروز گردن و گردن‌درد بهتر است هر ده دقیقه یک‌بار از پشت میز بلند شوید و کمی بایستید و گردن و شانه‌ها را کمی چرخانده و نرمش دهید.

برای پیشگیری از آرتروز گردن و گردن‌درد موقع تایپ‌کردن بهتر است وضعیت مناسب بدن را حفظ کنید و به‌صورت مکرر به این کار مشغول نباشید. بالش مناسب خواب نیز در پیشگیری از آرتروز گردن و گردن‌درد تأثیر بسیار زیادی دارد.

برای پیشگیری از آرتروز گردن، ورزش‌هایی مانند ایروبیک، ورزش‌های کششی و جلسات ریلکسیشن توصیه می‌شود. در حین ورزش حواستان به حرکات باشد و همیشه گردن را صاف نگه دارید. از استرس و فشار‌های روحی بپرهیزید.

توصیه می‌شود از خوابیدن روی بالش‌های بلند بپرهیزید و از بالشت‌های استاندارد و مناسب برای خوابیدن استفاده کنید.