متخصص داخلی یا پزشکی داخلی در تشخیص، درمان و پیشگیری از همهی بیماریهای مربوط به بزرگسالی تخصص دارد و خدمات مراقبتی بسیاری بخصوص در بیمارستانها ارائه میدهد.
پزشکی داخلی در درمان بیماریهای داخلی علم و تجربه بیشتری دارد. متخصص داخلی بیماریهایی که بر اندام مختلف و سیستم بدن تاثیر می گذارد، بررسی می کنند و منشا بیماری را تشخیص می دهد.
شاید سوال شما این است که چه زمانی باید به متخصص داخلی مراجعه کرد؟
وظایف متخصص داخلی (Internal medicine) تشخیص و درمان بیماری های داخلی است. پزشک متخصص داخلی پس از تشخیص بیماری، وی را به متخصص مربوطه ارجاع می دهد.
وقتی که شما نمی دانید بیماری تان مربوط به کدام قسمت است و منشا بیماری را نمی دانید، می توانید به متخصص داخلی مراجعه کنید. متخصص داخلی با سایر پزشکان در ارتباط است و می تواند بیمار را به راحتی به پزشک مربوطه ارجاع دهد و از بیماران حمایت می کند.
متخصص داخلی با پزشک عمومی به اشتباه گرفته می شود، در حالیکه آموزش های خاص به متخصصان داخلی کمک می کند تا آنها بتوانند بیماری خاص را درمان کنند.
متخصص داخلی می تواند در هفت رشته فوق تخصص بگیرد، در رشته نفرولوژی، گوارش، روماتولوژی، قلب و عروق، خون و سرطان، غدد درون ریز و متابولیسم، بیماری ریه و گوارش.
متخصص داخلی همچنین می تواند در «آلرژی» و «ایمنی شناسی» فوق تخصص بگیرد و این بیماریها را تخصصی تر بررسی کند. نقش متخصصان داخلی در آموزش و پژوهش می تواند محوری و مهم باشد.
با ما همراه باشید تا با برخی بیماریها و عارضههایی که توسط متخصص داخلی تشخیص داده شده و مورد درمان قرار میگیرند معرفی کنیم.
درد قفسهی سینه
در صورتی که درد قفسهی سینه شدید و ناگهانی باشد – به ویژه اگر همراه با درد در قسمت بالایی بازوی چپ، تعریق و تهوع، تنفس سخت و کوتاه باشد – نیاز به رسیدگی فوری و اورژانسی دارد چون این حالت میتواند نشاندهنده حمله قلبی باشد.
دلایل دیگر درد حاد قفسهی سینه شامل پنومونیا یا سینهپهلو، برونشیت، گاستریت یا ورم معده، التهاب مری، و آسم است.
درد مزمن قفسه سینه میتواند دلایل زیادی مانند آنژین صدری، فتق هیاتال (مشکلی در دیافراگم)، مشکلات کیسه صفرا، زخم معده و برونشیت مزمن داشته باشد.
متخصص داخلی در تشخیص علت اساسی دردهای مزمن قفسهی سینه متبحر است و برای حل مشکل اصلی و کاهش نشانهها درمانهای مناسبی را تجویز میکند.
درمان فشار خون بالا توسط متخصص داخلی
فشار خون بالا به صورت فشار خون سیستولی (عدد بالا) بالای 140 میلیمتر جیوه یا فشار دیاستولی (عدد پایین) بالای 90 میلیمتر جیوه تعریف میشود.
با این که فشار خون بالا معمولاً نشانهای ندارد، اما برای کاهش ریسک حمله قلبی، سکته، نارسایی کلیه، و دیگر عارضههای شدید درمان آن بسیار مهم است.
درمان شامل تغییرات رژیم غذایی، ورزش، کاهش وزن، ترک سیگار و دارو است.
عفونت تنفسی حاد
عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی (گوشها، بینی، گلو، و سینوسها) یا دستگاه تنفسی پایینی (نای، نایژه، و ریهها) معمولاً در اثر یک ویروس ایجاد میشوند.
بر حسب این که کدام بخش این سیستم درگیر ویروس شده، نشانهها فرق میکند. تنها در صورتی که یک عفونت باکتریایی هم وجود داشته باشد نیاز به استفاده از آنتیبیوتیک است.
آسم
آسم یک بیماری مزمن است که راههای تنفسی را تحت تأثیر قرار میدهد. راههای تنفسی افرادی که دچار آسم هستند ملتهب و نسبت به آلرژنها و مواد تحریککننده بسیار حساس است.
در طول حملهی آسم، مسیرهای تنفسی فرد باریک میشوند و جریان هوای کمتری وارد ریهها میشود که موجب نشانههایی چون خسخس سینه، سرفه، تنگی نفس و تنفس سخت میشود.
با اجتناب از مواردی که نشانههای آسم را ایجاد میکنند میتوان آسم را مدیریت کرد و مصرف دارو هم به کنترل نشانههای آسم و پیشگیری از آن کمک میکند.
برونشیت
التهاب راههای تنفسی میتواند حاد (کوتاهمدت) یا مزمن (بلندمدت) باشد. برونشیت حاد معمولاً در پی یک عفونت ویروسی تنفسی ایجاد میشود اما برونشیت مزمن نتیجهی مصرف سیگار است. درمان به نوع برونشیت و مدت زمان آن بستگی دارد.
در مورد برونشیت حاد، کارهای سادهای مثل استراحت، نوشیدن مایعات، مصرف آسپیرین یا تایلنول (استامینوفن) برای کاهش تب و استفاده از دستگاه بخور برای مرطوب نگه داشتن هوا کافی است.
در مورد برونشیت مزمن ممکن است برای باز کردن راههای تنفسی و برطرف کردن مخاط مسیرها نیاز به داروهای استنشاقی باشد.
همچنین ممکن است برای درمان عفونت و کاهش التهاب از داروهای دیگری هم استفاده شود. گاهی اوقات برای درمان و جبران سطح پایین اکسیژن خون، نیاز به کپسول اکسیژن خانگی است.
درمان خستگی با مراجعه به متخصص داخلی
فقدان انرژی یک نشانهی رایج است که میتواند دلایل بسیاری مانند آنمی یا کمخونی، اختلالات خواب، کمکاری تیرویید، و افسردگی داشته باشد.
خستگی با بیماریهای دیگری مانند دیابت، نارسایی قلبی، و مونونوکلئوز هم میتواند همراه باشد.
در برخی موارد، خستگی یک نشانهی سندروم خستگی مزمن است؛ این بیماری با نشانههایی مانند آنفلوانزا شروع میشود ولی به مدت شش ماه یا بیشتر طول میکشد.
یک تست جسمی، سابقهی پزشکی، و آزمایش خون برای تعیین علت اصلی خستگی مداوم نیاز است.
دیابت
دیابت بیماریای است که با قند خون بالا مشخص میشود. سطح قند خون با فعالیت هورمونی به نام انسولین تنظیم میشود.
دیابت زمانی ایجاد میشود که یا سطح انسولین پایین باشد، یا مقاومت به انسولین وجود داشته باشد یا هر دو دلیل با هم بروز کند.
بسته به نوع دیابت، درمان میتواند شامل این موارد باشد: تزریق روزانهی انسولین یا مصرف دارو برای افزایش تولید انسولین و تأثیر بیشتر آن، یا کاهش جذب گلوکز از دستگاه گوارش.
تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن، ورزش، و تغییر در رژیم غذایی هم بسیار مهم است.
کلسترول و تریگلیسرید بالا
اینها هر دو اختلالات چربی خون هستند، یعنی در این حالتها در خون، چربی بالایی وجود دارد.
این مشکل باعث افزایش ریسک حملهی قلبی و سکته میشود. درمان شامل رژیم کمچربی، ورزش، و کاهش وزن است.
ممکن است برای کاهش کلسترول LDL (کلسترول بد) و/یا تریگلیسرید به سطح نرمال، نیاز به دارو باشد.
در مورد افزایش کلسترول HDL (کلسترول خوب) هم ممکن است نیاز به تجویز دارو باشد.
کمکاری تیرویید
کمکاری تیرویید یعنی کارکرد نادرست و پایینتر از حد نرمال غدهی تیرویید. غدهی تیرویید انرژی بدن را با استفاده از هورمونهای T3 و T4 تنظیم میکند. وقتی غدهی تیرویید این هورمونها را به اندازهی کافی تولید نکند، متابولیسم بدن کند میشود.
نشانههای این عارضه عبارتند از افزایش وزن، خستگی، فراموشکاری، خشکی پوست و مو، و احساس سرمای مداوم.
کمکاری تیرویید را میتوان با یک آزمایش خون ساده تشخیص داد. با استفاده از داروهایی که سطح هورمونها را به اندازهی نرمال میرسانند هم درمان میشود.
آنفلوانزا
یک بیماری تنفسی مسری است که با ویروس ایجاد میشود. نشانههای آن عبارتند از تب، سردرد، سرفهی خشک، گلودرد، آبریزش یا گرفتگی بینی، درد عضلانی، خستگی، و مشکلات شکمی.
عوارض آنفلوانزا میتواند بسیار شدید باشد: پنومونیا، کمآبی بدن، و تشدید بیماریهای مزمن. بهترین راه برای پیشگیری از آنفلوانزا واکسن زدن در پاییز است.
یائسگی
دورهای که در آن تخمدانهای زن تولید تخمک را متوقف میکند، سطح استروژن و پروژسترون کاهش مییابد و قاعدگی به تدریج قطع میشود.
نشانههای آن عبارتند از گرگرفتگی، تعریق شبانه، بیخوابی، نوسان خلق، خشکی واژینال، کاهش میل جنسی، و عفونت مجاری ادرار.
هورموندرمانی میتواند نشانهها را کاهش دهد اما این هم خطراتی دارد، و پیش از اقدام به درمان باید به طور کامل در مورد خطرات و مزایای این درمان با متخصص مشورت کرد.
درمانهای غیر هورمونی مانند داروهای ضد افسردگی هم ممکن است در مورد نوسان خلق، گرگرفتگی، و دیگر نشانهها مفید باشد.
میگرن
سردرد بسیار شدید ناتوانکنندهای است. در برخی موارد میگرن با نشانههای هشداری (اورا) مثل نورهای چشمکزن یا نقاط کور دیده میشود.
میگرن علاوه بر درد شدید میتواند موجب تهوع، استفراغ، و حساسیت شدید به نور و صدا شود. هیچ درمانی برای میگرن وجود ندارد اما فرکانس و شدت میگرن را میتوان با دارو کاهش داد.
درمان پوکی استخوان(اوستئوپروز) توسط متخصص داخلی
کاهش تراکم استخوان و تحلیل بافت استخوان، که منجر به شکنندگی استخوانها و افزایش ریسک شکستگی میشود.
پوکی استخوان با افزایش سن شایعتر میشود و در زنان بیشتر از مردان دیده میشود. خطر پوکی استخوان برای زنان بعد از یائسگی، یعنی زمانی که سطح استروژن کاهش مییابد، بیشتر میشود.
پوکی استخوان معمولاً نشانهای ندارد ولی میتوان آن را به سادگی با آزمایش تراکم و چگالی استخوان که روش جذب اشعهی ایکس با انرژی دوگانه (DEXA) نام دارد تشخیص داد.
داروهای پوکی استخوان میتواند از کاهش تراکم استخوان پیشگیری کند یا سرعت آن را کاهش دهد و باعث پایین آمدن ریسک شکستگی شود.
اوستئوارتریت (آرتروز)
یک عارضهی مفصلی است که غضروفهایی را که انتهای استخوانها را در مفاصل میپوشانند درگیر میکند.
غضروفهای سالم از مفاصل محافظت میکنند و اجازه میدهند استخوانها به سادگی روی هم بلغزند. در افرادی که آرتروز دارند، برخی غضروفها میشکنند یا ساییده میشوند، که باعث میشوند استخوانها به هم بسایند.
نتیجهی این عارضه درد، تورم، و کاهش حرکت است. راههای کاهش ناراحتی و مراقبت از مفصلهای سالم عبارتند از استراحت، ورزش، و دارو برای درد و التهاب.
پنومونیا
التهاب ریهای که در نتیجهی عفونت باکتریایی، ویروسی یا دیگر اورگانیسمها به وجود میآید. احتمال ابتلا به پنومونی وقتی بیشتر است که دستگاه ایمنی فرد در اثر ابتلا به آنفلوانزا یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، ضعیف شده باشد.
نشانهها عبارتند از: سرفه، تب، احساس سرما، درد قفسهی سینه، تنفس سطحی، و تنفس کوتاه.
واکسن میتواند از انواع پنومونی پیشگیری کند و برای بزرگسالان 65 ساله و مسنتر و افرادی که دچار بیماری قلبی، بیماری ریوی، نارسایی کلیه، و دیگر عارضههایی که بدن را نسبت به پنومونی آسیبپذیر میکند هستند، توصیه میشود.