آزاده حق شناس روان‌درمانگر کودک و نوجوان در خصوص علائم و نشانه‌های افسردگی در کودکان اظهار کرد: کودکانی که دچار افسردگی شده‌اند را می‌توان با چند روش تشخیص داد؛ این کودک تمرکز کافی در کارهای خود ندارد، بسیاری افراد از تمرکز نداشتن و حواس پرتی کودکان خود گله دارند و به حالت غم و اندوه آنها اشاره‌ای نمی‌کنند، کودک احساس گیجی دارد و یک کار را باید بارها و بارها تکرار کند و ذهنش به درستی کار نمی‌کند.
این روان‌درمانگر بیان کرد: یکی دیگر از نشانه‌های افسردگی کودکان این است که فرزند می‌خوابد اما باز هم خسته است؛ نوجوانان معمولا دیر می‌خوابند، اما یک تغییر نامتعارف در عادت خوابیدن می‌تواند نشانه افسردگی باشد، به کارهایشان دیر می‌رسند یا به کل فراموششان می‌کنند یا تکالیفشان را به خاطر خوابیدن زیاد انجام نمی‌دهند، بنابراین نحوه زندگی‌شان دچار مشکل می‌شود.
بیشتر بخوانید: آیا کودکان هم افسرده می‌شوند؟
حق شناس ادامه داد: کودک اظهار بی‌ارزشی می‌کند، اگر کودکتان جملاتی مانند ” هیچکس مرا دوست ندارد» یا ”من بی‌ارزشم» را به کار برد، باید نگران شوید؛ این کودک با همسالان خود رابطه ندارد و وجود آنها برایشان مهم نیست، افراد افسرده بیشتر متمایل به مجزا کردن خود از دیگران هستند.
وی افزود: کودکان افسرده اصولا تنها هستند و ممکن است دیگر به سمت دوستان خود نروند، این حالت در کودک نهادینه می‌شود و حتی نسبت به دیدن دوستان خود ابراز علاقه نمی‌کند که با آنها در ارتباط باشد، دور ماندن کودک از همسالان، می‌تواند او را از اجتماع گریزان و افسرده کند.
این روان درمانگر اظهار کرد: یکی دیگر از نشانه‌های افسردگی در کودکان این است که برنامه‌های جالب و جذاب را قبول نمی‌کند، این طبیعی است که گاهی فرزند احساس بی‌حالی کند اما اگر کارهایی که استرس او را رفع می‌کنند، دیگر او را شاد نکند باید نگران شوید.
نشانه افسردگی در کودکان و بزرگسالان یکی نیست
حق شناس با اشاره به اینکه از دید کودک افسرده تمام بحث‌ها تنش زا هستند، گفت: ناراحتی در افراد بالغ از نشانه‌های افسردگی است اما در کودکان ممکن است رفتارها پرخاشگرایانه باشد، به همین خاطر تشخیص آن سخت است؛ ممکن است یک کودک بعد از مدرسه کمی بهم ریخته باشد اما بعد از مدتی دوباره حالش خوب شود، در این مورد با یک تغییر خلق و خوی ساده روبرو هستید، اما اگر کودک به خاطر کوچک‌ترین چیزی تحریک شد و رفتاری پرخاشگر داشت باید به دنبال دیگر نشانه‌های افسردگی باشید.
وی ادامه داد: خاطرات خوش، کودک را به وجد نمی‌آورد، بعضی کودکان به صورت مزمن شاد نیستند، اما از نظر بالینی افسردگی ندارند؛ برای اینکه تفاوت را بسنجید، ببینید وقتی از خاطرات خوش صحبت می‌کنید کودکتان چه واکنشی نشان می‌دهد، فردی که ناراحت است، وقتی از دورانی خوش یاد می‌کنید حالش بهتر می‌شود اما یادآوری، کودکان افسرده را شاد نمی‌کند.
بیشتر بخوانید: افسردگی در کمین کودکان هم نشسته است/ آیا نوزادان غمگین می‌شوند؟
آیا گریه کردن کودک نشانه افسردگی اوست؟
این روان درمانگر اظهار کرد: برخی کودکان در زمان افسردگی بیش از هر زمان دیگری گریه می‌کنند، گریه کردن یکی از راه‌های سالم بیان احساسات است، اما اگر فرزندتان بیشتر مواقع آرام است و بیش از هر زمان دیگر گریه کرد، ابتدا مواردی که باعث تحریک او می‌شوند، بسنجید اگر حس کردید مشکلی وجود دارد، آن را نادیده نگیرید، موارد دیگر مانند علاقه نشان ندادن به کارهایی که قبلا دوست داشته، می‌تواند دلیل بر افسردگی کودک باشد.
حق شناس تشریح کرد: کودک افسرده مایل نیست دلداری داده شود، یک کودک افسرده ممکن است با در آغوش گرفته شدن، از خودش ناراحتی نشان دهد چون می‌داند این کار غصه‌هایش را از بین نمی‌برد، در آغوش گرفتن افراد ناراحت و دلداری دادن‌شان با پاسخ متشکرم همراه است، اما یک فرد افسرده شاید بگوید این کارت باعث بدتر شدن حالم می‌شود، من دوست دارم بهتر شوم ولی در شرایط فعلی نمی‌توانم.
وی ادامه داد: اگر کودک افسردگی داشته باشد ممکن است این حالت او در دردهای فیزیکی مانند معده درد و سردرد خود را نشان دهند، اگر کودکی به صورت غیرمعمول و بیش از همیشه به خاطر چنین مشکلاتی تحت معاینه قرار بگیرد، می‌تواند نشانه‌ای خطرناک باشد؛ بی‌علاقه شدن به کلاس فوتبالی که او را ثبت نام کردید، می‌تواند یک نشانه افسردگی باشد، افسردگی ممکن است باعث شود یک کودک به هیچ چیز اهمیت نشان ندهد، از نرفتن به مدرسه تا وقت گذراندن با دوستانش می‌تواند نشانه‌ای از افسردگی در او باشد.
آیا کودک افسرده بر غذا می‌شود؟
این روان‌درمانگر گفت: افسردگی فقط یک مورد را در زندگی هدف قرار نمی‌دهد بلکه همه چیز را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد؛ کودک افسرده ممکن است الگوی غذایی جدیدی پیدا کرده باشد، تغییر در اشتها یکی از نشانه‌های افسردگی است؛ ممکن است ناگهان کودک کم غذایتان شروع به پرخوری و خوردن غذاهای شیرین کند یا اگر خوب غذا می‌خورد حالا کم خوراک شود، رابطه کودک با غذا همگام با بزرگ شدنش به صورت طبیعی دچار تغییر می‌شود اما اگر این تغییر، با دیگر نشانه‌های افسردگی همراه بود باید نگرانش شوید.
بیشتر بخوانید: کودکان باهوش با افسردگی مبارزه می کنند
حق شناس بیان کرد: با اینکه برخی بدون پیشینه خانوادگی دچار افسردگی می‌شوند اما متخصصان می‌گویند این مورد (سابقه خانوادگی) در ابتلا به افسردگی تاثیر دارد، اگر در خانواده سابقه ابتلا به افسردگی دارید، کودکتان بیشتر در خطر است.
وی در پایان یاد آوری کرد: خستگی، بی‌حوصلگی، گوشه‌گیری در مدرسه، گریه و ناله، اختلالات خلقی و روحی، نداشتن برقراری ارتباط صحیح با دیگران و همسالان، ترس و وحشت از اطرافیان، دروغ گویی و خیال پردازی از دیگر نشانه‌های این اختلال در کودکان است، کودکان چاق یا دارای اضافه وزن، سه برابر بیشتر در معرض خطر افسردگی در بزرگسالی قرار دارند.