در پی درخواست دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برای تشکیل یک نیروی نظامی جدید تحت عنوان نیروی فضایی، مایک پنس، معاون او، روز گذشته طی مراسمی در پنتاگون، ضمن تاکید بر ضرورت تسلط یافتن بر فضای ماوراء جو، از تشکیل چنین نیرویی تا سال 2020 به عنوان رُکن ششم ارتش ایالات متحده خبر داد.
ترامپ برای اولین بار سال گذشته در جریان یک سخنرانی در میان هوادارانش، ایده تشکیل نیروی فضایی آمریکا را مطرح کرد و از آن زمان تاکنون بارها در مناسبت‌های مختلف از این ایده حمایت کرده است. اما وی در خرداد ماه سال جاری، این ایده را از حالت شعار خارج کرد و رسماً به وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) دستور داد برای تشکیل «نیروی فضایی آمریکا» به عنوان یک شاخه نظامی مستقل اقدام کند.
نیروی فضایی آمریکا قرار است چه کاری انجام دهد؟
در حال حاضر، نیروهای مسلح آمریکا از پنج رُکن اصلی شامل نیروی زمینی، نیروی هوایی، نیروی دریایی، سپاه تفنگداران دریایی و گارد ساحلی تشکیل شده‌اند و در صورت تشکیل نیروی فضایی، این نیرو به عنوان رُکن ششم ارتش ایالات متحده شناخته خواهد شد.
بر اساس آنچه در رسانه‌ها و صحبت‌های مقامات آمریکایی آمده، نیروی فضایی آمریکا ماموریت‌های نظامی مختلفی را برعهده خواهد داشت که از آن جمله می‌توان به محافظت از ماهواره‌های مخابراتی و ارتباطی و سامانه‌های موقعیت‌یاب جغرافیایی (GPS) مستقر در فضا در برابر حملات زمینی و بکارگیری حسگرهای پیشرفته برای ردیابی موشک‌های دشمن اشاره کرد.
ترامپ نیز چندی پیش در توجیه این طرح در نشست شورای ملی فضایی آمریکا در کاخ سفید درباره اهداف ایجاد نیروی فضایی گفت: هنگامی که سخن از دفاع از [منافع ملی] آمریکا به میان می‌آید، به حضور ما در فضا توجه کافی نشده است. آمریکا باید در فضا نیز [همانند زمین] سلطه داشته باشد.
آمریکا در حال حاضر عضو پیمان فضای ماوراء جو (مصوب 1967) است که استقرار سلاح‌های کشتار جمعی را در فضا منع می‌کند و تنها حضور در فضا را برای اهداف صلح‌آمیز جایز می‌داند اما با طرح تشکیل نیروی فضایی، به نظر می‌رسد آمریکا در حال آماده‌سازی خود برای نسل بعدی جنگ‌ها در فضاست که ممکن است در نهایت به نظامی شدن فضا منجر شود.
چرا ترامپ می‌خواهد راهی را برود که تاکنون کسی نرفته است؟
در بهبوهه تلاش دولت ترامپ برای تشکیل نیروی فضایی آمریکا این سوال مطرح می‌شود که دلیل تشکیل این نیرو چیست یا به گفته رویترز، چرا ترامپ می‌خواهد راهی را برود که تاکنون کسی نرفته است؟
شواهد نشان می‌دهد که دولت ترامپ فضا را در کنار زمین، دریا و هوا به عنوان یک میدان جنگی جدید برای خود تعریف کرده است. مایک پنس روز گذشته در سخنرانی خود در پنتاگون مدعی شد تاریخ به ما می‌گوید که صلح تنها از طریق قدرت قابل دستیابی است! او همچنین گفت نسل بعدی مردم آمریکا با تهدیدات جدیدی از سمت فضا مواجه خواهند بود و برای مقابله با آنها لباس ارتش ایالات متحده (اشاره به تشکیل نیروی فضایی) را به تن خواهند کرد. معاون ترامپ چند ماه پیش نیز گفته بود آمریکا باید نیروی فضایی خود را در آینده به اندازه نیروی زمینی تقویت کند.
کم نیستند افرادی که مانند پنس معتقدند آمریکا در آینده نه چندان دور با تهدیدات جدیدی در عرصه فضا مواجه خواهد بود. ژنرال دیوید گلدفین، رئیس ستاد نیروی هوایی آمریکا اخیرا در سخنرانی خود در نشست سالانه نیروی هوایی گفت باور دارد که انسان تا چند سال آینده به جنگ فضایی خواهد پرداخت. وی همچنین گفت که ارتش آمریکا برای افزایش قدرت نظامی خود به استفاده از اطلاعات در تمام زمینه‌های مربوط به جنگ، از جمله هوایی، سایبری، زمینی، دریایی و فضایی احتیاج دارد.
جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا نیز اخیرا اعلام کرد پنتاگون با طرح تشکیل نیروی فضایی و در نظر گرفتن فضا به عنوان یک میدان جدید مبارزه موافق است و در نظر دارد تا پیش از شکل‌گیری نیروی فضایی یک فرماندهی رزمی مربوط به آن را ایجاد کند. متیس اضافه کرد: پنتاگون نگرانی‌های ترامپ درباره حفاظت از دارایی‌های آمریکا در فضا را کاملا درک می‌کند؛ ما قصد داریم این مسئله را مورد توجه قرار دهیم زیرا دیگر کشورها نشان داده‌اند توانایی حمله به این دارایی‌ها را دارند.
علاوه بر این، مدیر ناسا نیز ماه گذشته در مصاحبه با سی‌بی‌اس نیوز گفت روش زندگی در آمریکا وابسته به فضا است. اگر ما سیگنال‌های جی‌پی‌اس را از دست بدهیم، هیچ انتقال بانکی در داخل صورت نمی‌گیرد و هیچ ماده غذایی در فروشگاه‌ها وجود نخواهد داشت و زندگی ما از بین می‌رود و به همین دلیل است که کشورهای متخاصم در سراسر جهان اقداماتی را برای آسیب زدن به این قابلیت‌های آمریکا در پیش گرفته‌اند.
مخالفان چه می‌گویند؟
با این حال، ایده تشکیل نیروی فضایی آنگونه که باید مورد حمایت مقامات نظامی این کشور قرار ندارد. منتقدان معتقدند تشکیل چنین نیرویی در حالیکه بخش اعظمی از ماموریت‌های تعریف‌شده برای آن هم‌اکنون توسط نیروی هوایی ارتش انجام می‌شود، یک اقدام غیرضروری و هزینه‌بر است.
«دبورا لی جیمز» فرمانده سابق شاخه نیروی هوایی آمریکا چندی پیش اعلام کرد که هیچ یک از فرماندهان ارشد پنتاگون با ایده تشکیل نیروی فضایی موافق نیستند ولی مجبور به اطاعت هستند. رئیس جمهور ترامپ دستور تشکیل این نیرو را صادر کرده است و آنها در حال حاضر، به دنبال راهی برای مواجهه با آن هستند.
او همچنین گفت در حال حاضر، نزدیک به 35 هزار نفر در بخش ماموریت‌های فضایی نیروی هوایی آمریکا مشغول به کار هستند و تشکیل یک شاخه نظامی جدید تحت عنوان نیروی فضایی موجب اختلال و جابجایی قوانین خواهد شد.
دموکرات‌های کنگره نیز از این طرح ترامپ حمایت نمی‌کنند و همین مسئله ممکن است تشکیل نیروی فضایی آمریکا را با موانع قانونی مواجه کند. به عنوان نمونه، بریان شاتز، سناتور دموکرات و عضو کمیته فرعی امور دفاعی سنای آمریکا، طرح تشکیل نیروی فضایی آمریکا را یک “ایده احمقانه” خوانده و پیش‌بینی کرده است که این ایده هرگز محقق نخواهد شد.
سناتور برنی سندرز نیز در انتقاد از این طرح گفته است شاید بهتر باشد پیش از آنکه دولت ترامپ میلیاردها دلار را برای نظامی کردن فضا هزینه کند، کمی به فکر بهتر کردن وضعیت بیمه درمانی و مراقبت‌های بهداشتی برای مردم آمریکا باشد.
با این حال مقامات دولت ترامپ با بیان اینکه رقبای آمریکا بویژه چین و روسیه سرمایه‌گذاری زیادی را در فضا انجام داده‌اند و روز به روز به قابلیت حمله به دارایی‌های آمریکا در فضا در صورت وقوع جنگ، نزدیک‌تر می‌شوند، ضرورت تشکیل چنین نیرویی را توجیه می‌کنند؛ همانطور که جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا، نیز روز گذشته در سخنرانی خود در نشست خبری پنتاگون گفت فضا در حال تبدیل شدن به یک قلمروی مبارزاتی جدید است و ما باید این واقعیت را بپذیریم.
اما به نظر می‌رسد ترامپ اهداف انتخاباتی را نیز در پس این طرح دنبال می‌کند. شاهد این مدعا اینکه تشکیل نیروی فضایی آمریکا به تبلیغات انتخاباتی ترامپ برای انتخابات ریاست جمهوری 2020 نیز راه یافته و ستاد انتخاباتی او از هم‌اکنون در تبلیغات خود، تشکیل نیروی فضایی آمریکا را یکی از محورهای اصلی تبلیغاتی خود قرار داده و حتی انتخاب لوگوی این نیروی نظامی جدید را نیز به هواداران ترامپ واگذار کرده است.