وی با بیان اینکه دولت نباید در هر جایی مداخله کند، افزود: دولت برنامه‌ریز و سیاست‌گذار است و البته نظارت هم می‌کند اما این نظارت می‌تواند از طرق مردم باشد. امروز زمانی است که ما باید به مولفین‌مان امینت و آزادی بدهیم و به ناشرانمان فضای رقابت آزاد و شفاف بدهیم تا بدون رانت همه به صحنه بیایند.
روحانی اضافه کرد: فضای پسابرجام با کتاب، تفکر، فرهنگ و تعمق به مقصد نهایی می‌رسد. بعد از برجام اقتصاد و سیاست تنها هدف ما نیست بلکه فرهنگ در رأس امور است.
رئیس دولت یازدهم با ابراز خوشحالی از حضور در افتتاحیه نمایشگاه کتاب، بیان کرد: بحمدالله این نمایشگاه 29 سال است که برگزار می‌شود و نمایندگان کشورهای خارجی به ویژه کشور دوست و همسایه‌مان روسیه به عنوان مهمان ویژه در آن حضور دارند که باید از آقای پوتین که نماینده ویژه خود را به این نمایشگاه اعزام کرده، تشکر کنم.
وی ادامه داد: از اینکه نمایشگاه کتاب ظاهراً به سرمنزل نهایی رسید و بعد از دو مکان که در سال‌های گذشته جابجا شد خود را به مقصد نهایی رساند بسیار خوشحالم و باید از شهردار تهران و همه مسئولین که این بنای بزرگ و بیادماندنی را برای برگزاری نمایشگاه‌ها آن هم در یک مکان بسیار مناسب و روبروی حرم مطهر امام (ره) به وجود آوردند تشکر کنیم و امیدوارم این قدم خیر و مبارک برای کشور عزیزمان باشد.
روحانی در ادامه با اشاره به توافق هسته‌ای، یادآورشد: ما وارد صحنه و صفحه جدیدی شدیم و چه بخواهیم و چه نخواهیم زندگی پسابرجام با زندگی ماقبل برجام کاملاً متفاوت است. من آثار این موفقیت در مذاکرات بسیار پیچیده بین‌المللی را در ملاقات‌های خارجی که با مسئولان کشورهای مختلف دارم می‌بینیم و در مذاکرات خود توجهم به ابعاد جدیدی جلب می‌شود و با وجود اینکه ابتدا در جریان مذاکرات هسته‌ای بوده‌ام می‌بینم که مقامات خارجی که از بیرون به این صحنه نگاه می‌کردند زیبایی‌ها و ابعاد دقیقی را برداشت کرده‌اند.
وی همچنین بیان کرد: ملت ما در یک واقعه مهم تاریخی و در یک مذاکرات بسیار پیچیده در برابر ابر قدرت‌های جهانی به موفقیت بزرگی دست یافت که به نفع هر دو بود. این مذاکرات به نفع ما، به نفع طرف مقابل و به نفع منطقه و جهان بود. این همه شرکت‌ها و مقامات خارجی که به ایران می‌آیند و این همه اعتبارات بانکی خارجی که به سمت کشور سرازیر شده، نشان می‌دهد این موفقیت هر دو طرف بوده است.
رئیس دولت تدبیر و امید اضافه کرد: اگر کشوری در ایران کار عظیم زیربنایی می‌سازد هم او نفع می‌برد و هم ما.
وی با اشاره به ناراحتی برخی‌ها از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای افزود: البته می‌بینید در منطقه یکی دو کشور هستند که خیلی احساس ضرر می‌کنند. در دنیا اینگونه است که 188 کشور نفع می‌برند و دو کشور هم ممکن است ضرر کنند. آنها خیلی عصبانی هستند و هر روز به دنبال کارشکنی در این مسیرند، اما مطمئنم ملت بزرگ ایران که این مذاکرات را به هدف رسانده در ادامه هم کار را به خوبی پیش خواهد برد.
روحانی تأکید کرد: دنیا امروز کاملاً به جمهوری اسلامی و تعهدات ایران اطمینان دارد آنچه مهم است اعتماد جهانی است. در داخل هم اعتماد بین مردم و دولت مهم است. اعتماد سرمایه اجتماعی در داخل و سرمایه بین‌المللی در سطح جهانی است. اینکه امروز روسای جمهور کشورهای مختلف به ایران می‌آیند و قراردادهای بلندمدتی امضا می کنند که بازپرداخت برخی از آنها 10،12 و 15 سال دیگر است به معنای اعتماد به ایران است.
وی افزود: ایران وقتی به کشوری وعده می‌دهد تا آخر روی وعده خود می‌ایستد ما حتی روی وعده خود به کسانی که هشت سال جنگ را به ما تحمیل کردند و علیه ملت ما و خودشان جنایت کردند ایستادیم و زمانی که گفتیم صلح می‌کنیم روی حرفمان ماندیم. امام (ره) هم فرمودند که صلح ما صلح واقعی است و اگر حتی به دشمن و قاتل جوانانمان قول دادیم به قولمان عمل خواهیم کرد.
رئیس جمهور همچنین خاطرنشان کرد: امام (ره) فرمودند اگر قاتل جدم امیرالمومنین همان شمشیری را که بر فرق ایشان نواخت به امانت پیش من بگذارد من آن امانت را به او پس می‌دهم. ما اعتقاداتی داریم و بر مبنای آن در قول، امانتداری و عهدمان وفاداریم.
رئیس جمهور در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به فضای نمایشگاه بین‌المللی کتاب در شهر آفتاب، اظهار کرد: حالا که در پسابرجام فضای جدیدی برای ما ایجاد شده برای ادامه فعالیت‌های خود نیز نیاز به زیرساخت‌هایی داریم که یکی از آنها همین مکان نمایشگاه بین‌المللی است تا بتوانیم محصولات خود و دیگران را هم برای مردممان و هم برای مهمانان خارجی در آن عرضه کنیم.
وی ادامه داد: نمایشگاه کتاب مکان تعاملی است که نویسندگان و محققین مختلف در آن دیدار و تبادل فکری و فرهنگی می‌کنند. امروز در جهان شهرهایی هستند که معروف بودن آنها به مراکز علمی آنهاست و با فرهنگ شناخته می‌شوند. امروز شهرهایی وجود دارند که با نمایش فیلم‌های مختلف، روی صحنه آوردن تئاتر، اجرای موسیقی، نمایشگاه‌های مهم نقاشی و عکاسی و ده‌ها هنر دیگر آن شهر به این نام‌ها مشهور است.
روحانی در ادامه گفت: ما فکر می‌کنیم اقتصاد فقط در صنعت، بنگاه‌های بزرگ، کشاورزی و خدمات است. در حالی که فرهنگ و صنایع مربوط به آن یک بازار خلاق به حساب می‌آید که می‌تواند بازار اقتصادی مهمی برای کشور باشد. همه بخش‌های هنر و فرهنگ اینچنین است و بخش‌های مختلف آن می‌تواند خلاق باشد، اشتغال ایجاد کند و تولید را به حرکت دربیاورد.
وی با بیان اینکه فرهنگ می تواند سازنده باشد، خاطرنشان کرد: ببینید دنیا چطور ما را می‌شناسد. دیدید الان نماینده رئیس جمهور روسیه در اینجا گفت که در روسیه جوان‌ها با اشعار مولانا، خیام و… آشنا می‌شوند. این همان ارتباط بین فرهنگ‌ها و ملت‌ها است. در پاکستان رئیس جمهور این کشور به من گفت که کتابی که همه ما در مدارس می‌خواندیم گلستان و بوستان سعدی بوده است. فرهنگ و کتاب می‌تواند بین کشورها ارتباط برقرار کند.
رئیس دولت یازدهم اضافه کرد: بعد از قرن‌ها ملت‌هایی در دنیا هستند که ایران را در سایه گلستان، بوستان، حافظ، فردوسی، ابن سینا، زکریای رازی، فارابی و دیگر بزرگان می‌شناسند. پس باید از این دید نگاه کنیم که کتاب و فرهنگ به عنوان قدرت نرم ما و وسیله ارتباط با دولت‌ها و ملت‌های دیگر است.
وی با اشاره به حدیثی از حضرت علی (ع) خاطرنشان کرد: به تعبیر امیرالمومنین (ع) کتاب به ما آرامش می‌دهد و آرامش به ما آسایش می‌دهد. کتاب آرام کننده دل‌هاست و ملتی که با کتاب انس دارد قدرت تحلیلش بالاتر می‌رود و تعمق، تأمل و تفکرش در مسائل بیشتر است. کتاب به ما قدرت و توانمندی می‌دهد دنیا و حوادث را بهتر بشناسیم و اگر با کتاب انس داشته باشیم قدرت ما در صحنه جهانی بالا می‌رود. قدرت یک ملت با خواندن، نوشتن و تألیف است.
روحانی در ادامه تصریح کرد: همه دست‌اندرکاران دنیای کتاب که در این کار عظیم هستند بیش از آنکه پول بخواهند از ما آزادی و امنیت می‌خواهند تا ما امنیت و آزادی آنها را تضمین کنیم. دیروز هم مقام معظم رهبری فرمودند که به سینه کسی که انتقاد می‌کند مشت نکوبید.
وی در ادامه تأکید کرد: نقاد را دستگیر نمی‌کنند و به زندان نمی‌برند. نقادی یک نعمت است. البته بحث کسانی که دروغ می‌گویند، اتهام می‌زنند و قدرت ملی را تضعیف می‌کنند جداست. اما کسی که دلسوزانه نقادی می‌کند نباید کتاب، نوشتار و شعرش در پیچ و خم گرفتار شود.
روحانی خاطرنشان کرد: بارها در هیأت دولت و به وزیر محترم ارشاد هم گفته‌ام که باید کارها را به صاحب‌نظران واگذار کنند. اینکه کتابی قابل انتشار هست یا نه را به انجمن نویسندگان و ناشران واگذار کنیم چون نهادهای مدنی کارشان را دقیق‌تر انجام می‌دهند اما می‌بینیم که یک کارمند که دانشجو هم است تصمیم می‌گیرد که کتابی چاپ بشود یا نشود. همانطور که کار این نمایشگاه را هرچه بیشتر به نهادهای مدنی و ناشران واگذار کنیم بهتر است.
رئیس جمهور در پایان گفت: کتاب نور است و راه را نشان می‌دهد و ما را از تاریکی‌ها و گمراهی‌ها نجات می‌دهد و هرچه به سمت کتاب برویم و آن را تقویت کنیم به نفع خودمان و آینده‌مان خواهد بود. باید از همه مسئولین که فرصت برگزاری این نمایشگاه را در این مکان فراهم کردند تشکر کنم.