معاون سازمان تبلیغات اسلامی جوان‌پسندنبودن مراسم مسجدها را دلیل رونق بیشتر تکایا می‌داند
براساس آخرین آمار حدود 91000 هیئت در سراسر کشور و 18000 در شهر تهران جزء چادرها و تکیه‌های فصلی شناسایی شده و مجوز فعالیت رسمی گرفته‌اند. این روزها تکایا و چادرهای عزاداری در گوشه و کنار شهرها و محله‌های مختلف به چشم می‌خورند؛ تکایا و حسینیه‌های غیرمتمرکز که عمدتا به‌صورت خودجوش و ازسوی اهالی محله‌های مختلف شهر گردانده می‌شوند و به‌دلیل اینکه عمدتا فصلی و دوره‌ای هستند و مکان ثابتی ندارند، در فهرست آمار رسمی تکایا و حسینیه‌ها لحاظ نمی‌شوند. به‌گزارش ایلنا ،تعداد قابل‌توجهی از این تکایا و حسینیه‌ها، بین ۶۰ تا ۷۰درصد، همین هیئت‌های فصلی و موردی ویژه ماه محرم هستند. جز این‌ها از اماکن مسکونی، نمایشگاه‌ها و بنگاه‌های معاملاتی هم برای برگزاری مراسم عزاداری و سوگواری استفاده می‌شود که آن‌ها هم موقت هستند. اما آمار می‌گوید به جز این تکایای موقتی، 91000 هیئت در سراسر کشور و 18000 در شهر تهران شناسایی شده و مجوز فعالیت رسمی گرفته‌اند. بنا به آماری که این خبرگزاری منتشر کرده است تنها حدود 35 تا 40درصد هیئت‌های موجود در کشور دارای حسینیه هستند و هیئت‌های به ثبت نرسیده و خانگی فقط در تهران به بیش از ۲۲ تا ۲۳ هزار مورد می‌رسند. در کنار این‌ها ۷۲۰۰۰ مسجد در سراسر کشور فعال هستند و از طرفی این آمار نشان می‌دهد تعداد تکایا بیشتر از مساجد است و از طرف دیگر تعداد اماکنی که در عزاداری‌ها فعال هستند به ۲۷۰هزار مکان می‌رسد. با وجود این، ابراهیم غلامرضایی، رئیس اداره هیئت‌ها و تکایای مذهبی در اداره تشکل‌های دینی کشور می‌گوید تنها ۱۰درصد مراسم مختلف ماه‌های محرم و صفر در مساجد برگزار می‌شود: «تعداد تکایا و حسینیه‌هایی که در سراسر کشور مجوز گرفته‌اند بیش از 90هزار حسینیه و تکیه است و البته تعدادی از مراسم مرتبط با ماه محرم نیز در مساجد برگزار می‌شود. البته تمام مساجد در استان‌ها و شهرهای مختلف روضه‌خوانی و عزاداری دارند اما اینکه هیئتی در خود مسجد دایر باشد همان 10درصد است و 90درصد هیئت‌ها در تکایا، حسینیه‌ها و خانه‌ها میزبان مردم هستند. » روی دیگر گفته او این است که تکایا و حسینیه‌های خانگی و غیررسمی و رسمی مراسم مساجد را تحت‌الشعاع قرار داده‌اند. حسام سیروس معاون تشکل‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی البته می‌گوید جز چادرهای خیابانی همه مکان‌هایی که عزاداری برگزار می‌کنند شناسایی و سطح‌بندی شده‌اند. هرچند او تاکید می‌کند چادرهای خیابانی هم باید مجوزهای لازم را داشته باشند؛ رشد این تکایا اما بنا به آنچه ایلنا می‌نویسد ثبت آمار آن‌ها را با مشکل مواجه کرده است و البته تفاوت ۵۰۰۰ تکیه در آمار این مکان‌ها به معنای اختلاف یک‌میلیاردی در مبالغی است که آن‌ها به‌عنوان کمک از دولت دریافت می‌کنند. وزارت بازرگانی و شهرداری‌ها و ستادهای هماهنگی‌های محرم کمک‌های کالایی و نقدی خود را در ماه محرم در اختیار تکایا و حسینیه‌ها قرار می‌دهند. آمار چند سال گذشته می‌گوید به‌هر کدام از هیئت‌های دائمی 200 هزار تومان، هیئت‌های فصلی 150هزار تومان، مساجد 300هزار تومان، حسینیه‌ها 250 هزار تومان و مدارس 100 هزار تومان کمک اختصاص یافته است. شرکت بازرگانی دولتی نیز همه‌ساله دراین ایام، اقدام به توزیع کالاهای اساسی بین تکایا و هیئت‌های مذهبی می‌کند. به‌عنوان مثال سال گذشته این نهاد ۳۵ هزار تن برنج از نوع هندی ۱۱۲۱ و ۳۰ هزار تن شکر سفید را بین تکایا توزیع کرد که قیمت اقلام توزیعی هر کیلوگرم برنج سه‌هزار و ۶۵۰ تومان و شکر سفید ۱۹۰۰ تومان بوده است. همچنین شهرداری سال گذشته با ارائه بن‌کارت‌های ۴۰۰ هزار تومانی به حسینیه‌ها که با مجوز سازمان تبلیغات اسلامی صورت گرفت به‌نوعی در برگزاری مراسم هیئت‌های مذهبی حضور مستقیم داشت. همه این کمک‌ها در شرایطی است که سازمان تبلیغات اسلامی به‌عنوان متولی اصلی مکان‌های عزاداری در ماه محرم صراحتا تاکید دارد گرداندن این مراسم باید متکی به کمک‌های مردمی باشد و دولت کمترین دخالتی در امر بودجه‌های تکایا و حسینیه‌ها نداشته باشد. هیئت‌هایی که اگر آن‌ها را ۲۰۰نفره در نظر بگیریم احتمالا هر شب با درنظرگرفتن ۵۰۰۰ تومان برای هر پرس یک‌میلیون هزینه غذای هیئت می‌کنند و البته هزینه‌های دیگری هم وجود دارد. اگر همچنین فرض کنیم نیمی از هیئت‌های رسمی غذای نذری می‌دهند، هزینه غذای نذری هر شب ۴۵ میلیارد تومان در سراسر کشور خواهد بود. به‌جز اختلاف آماری احتمال سوءاستفاده از اعتقادات مردم و محتواهای نامناسب در برخی از هیئت‌ها هم موجب نگرانی شده است: نگرانی بابت به وجود آمدن پدیده‌های نو مانند کوتاه کردن مو با ثبت نام حسین(ع)، نوحه با موسیقی ریتمیک و حتی بر پایه موزیک‌های خوانندگان خارج‌نشین یا در جدیدترین پدیده ؛سینه‌زنی که به‌نوعی با باله تلفیق شده است. با وجود این، غلامرضایی معتقد است سیاست‌ها بر این است که هرکس در هر کجا برای بالا بردن پرچم اباعبدالله تمایل نشان دهد با ممانعتی روبه‌رو نشود و البته از نظارت بر این تکایا خبر می‌دهد و می‌گوید: «تمامی این مکان‌ها تحت نظارت و کنترل شورای هیئت مذهبی قرار دارند. البته حتی آن تکایا و حسینیه‌هایی که مجوز و مکان ثابت دارند نیز از این قاعده نظارتی مستثنا نیستند. » البته او از آسیب‌های برخی هیئت‌ها هم خبر می‌دهد و حتی از تبدیل شدن برخی از این محل‌ها برای ترویج مواد مخدر و البته از برخورد با آن پرده برمی‌دارد. اما حسام سیروس سویه کار نهاد متبوعش را به‌سمت تمرکز می‌داند و تجمعات باشکوه میلیونی در چند شهر را نمونه‌هایی برای این کار ذکر می‌کند. او البته می‌گوید: «به عقیده سازمان تبلیغات اسلامی باید در ماه‌های محرم و صفر کل شهر فضای محرم و عاشورایی را تداعی کند. البته باید محل اجرای مراسم محرم را به مساجد سوق بدهیم و این سیاست را به شهرستان‌ها هم ابلاغ کرده‌ایم.» وی تنوع بیشتر در نوحه‌ها و جوان‌پسند نبودن برنامه‌های مساجد را از دلایل رونق بیشتر تکایا به نسبت مساجد می‌داند و البته درباره نظارت بر تکایا می‌گوید سال گذشته ۲۵درصد کل تکایای کشور ازسوی شورای هیئت‌های مذهبی بازرسی شده‌اند.