هرازنو: می گویند در مراسم تشییع شهدای غواص “مرگ بر آمریکا” گفته اند و از این مراسم ملی سو استفاده جناحی کرده اند. نمی دانم از چه زمانی وقتی هنوز آمریکا از رفتارهای خصمانه خود علیه ایران دست برنداشته ، از رفتارهای پلید گذشته خود ابراز ندامت نکرده، در جهت جبران آنها قدم برنداشته و هر روز بیش از پیش سبوعیت و تجاوزگری خود علیه ما را به نمایش می گذارد و همین امروز هم به صورت ظالمانه ای ما را تحریم مالی و نفتی و دارویی و… کرده و از هیچ کوششی برای زمین زدن ما دست برنداشته ” مرگ بر آمریکا” و “نه سازش نه تسلیم، نبرد با آمریکا” و ” آنها با دست بسته شهید شدند تا ما با دست خالی مقاومت کنیم” جناحی شده است! آیا وقتی حتی هاشمی در تحلیلش از شکست کربلای چهار اذعان می کند که احتمالا آواکسهای آمریکایی تحرکات نیروهای ما را رصد و اطلاعات را در اختیار ارتش عراق قرار داده اند. با این تفسیر هم اعلام انزجار از فریبکاری ها و فشارهای آمریکا ناصواب و جناحی است؟
در برخی از تحلیل هایی که به سیاسی شدن تشییع شهدا اعتراض دارند نیت شهدا از فد اکردن جانشان را صرفا به دفاع از وطن و مرز جغرافیایی تقلیل و تحریف کرده اند در حالیکه با بررسی وصیت نامه های شهدا به صورت نظام مند متوجه می شویم این فقره کمترین بازتاب را در وصیت نامه شهدا دارد.
برای اینکه جلوی تفسیرها و مصادره به مطلوب ها از اغراض و نیات شهدا از طرف هر طیف و جریان سیاسی گرفته شود بهتر این است که به خود خواست ها و انگیزه شهدا که در وصیت نامه هایشان متبلور است مراجعه کنیم:
در یک پایان نامه دانشجویی در رشته جامعه شناسی با عنوان ” تحلیل ساختاری و محتوایی وصیت نامه های شهدای دفاع مقدس” که در سال 1390 در دانشگاه اصفهان دفاع شده است محورهای کلی وصایای شهدا در نمونه های بررسی شده به صورت زیر عنوان شده است:
وصایا در نوزده عنوان کلی موضوع بندی و تحلیل شده اند که عبارت است از: مناجات، رزمندگان و شهدا، دشمن ستیزی، مواعظ و نصایح شهدا، طلب حلالیت، پشتیبانی از امام خمینی(ره) و ولایت فقیه، عشق به شهادت، توجه به مرگ و جهان آخرت، جایگاه پدر و مادر، آینده نگری، ترغیب به دفاع و جنگ، جایگاه حجاب و همسران شهدا در وصیتنامه های شهدا، توصیه به هم رزمان شهید، نقش امام خمینی در پیوستگی صفوف جبهه، استقامت، اعتراف به گناهان، اقتدا به امام حسین و نهضت عاشورا، آرزوی شهدا و فلسفه ی شهادت و حضور در جبهه ها. در تحلیل ساختاری تکیه بر نکات بیانی، بدیعی و دستوری بوده و در تحلیل محتوایی تکیه بر مضامین عرفانی و اخلاقی، انقلابی و سیاسی است. از این بیست عنوان کلی در وصیتنامه ها پنج عنوان که عبارت از زمینه سازی برای ظهور حضرت مهدی(عج)، پشتیبانی از امام خمینی، ترغیب به دفاع و جنگ و عشق به شهادت و اقتدا به امام حسین و نهضت عاشورا می باشد در وصیتنامه های شهدا و شعر شعرای دفاع مقدس نقشی اساسی و محوری دارد.”
نتایج حاصل از یک پایان نامه دانشجویی دیگر در حوزه جامعه شناسی با عنوان ” انگیزه‌های موثر بر شهادت‌طلبی: بررسی وصیت نامه های شهدای آموزش و پرورش استان گلستان” که سال 78در دانشگاه علامه طباطبایی دفاع شده است نشان می‌دهد که شهادت‌طلبی از انگیزه‌های معنوی سرچشمه می‌گیرد و در بین سه متغیر مطرح شده(خداخواهی، دگرخواهی و خودیابی) متغیر خداخواهی بیشترین امتیاز، و در بین مقولات آمده در تحقیق اطاعت از ولایت دارای امتیاز بیشتری نسبت به دیگر مقولات بوده است.
برپایه ی نتایج به دست آمده دستاوردهای یک پایان نامه دیگر با عنوان “ تحلیل محتوای وصایای شهدای استان فارس” که با نمونه گیری از بیش از سه هزار وصیت نامه دیگر صورت گرفته است محور اصلی مطالب وصیت نامه های شهدا، ایمان و اعتقاد است. آنان با آگاهی راه خود را انتخاب کرده و تا سرحد ایثار جان بدان پای بند بودند و شرکت در جنگ برای آنان تکلیف الهی تلقی شده و به عنوان دفاع از حریم دین و معنویات مطرح بوده است و در پیام ها، مخاطبین را به ذکر خدا و ستایش او، توصیه های دینی و اخلاقی، بردباری، حمایت و پیروی از امام و آرمان های انقلاب اسلامی، ترغیب به حضور در جبهه و پشتیبانی از جنگ سفارش نموده اند.
آنچه که مسلم است این است که «دفاع از مرزهای اعتقادی، اطاعت و حمایت از ولی فقیه، استکبار ستیزی، تاسی به اهل بیت و عاشورا و اعتقاد به مهدویت» مهمترین وصایای شهدا بوده است.
پرسش اصلی در مقابل کسانی که شعارهای مردم علیه تسلیم در برابر زورگویی های آمریکا را میتینگ سیاسی می دانند این است که آِیا شهدا اگر امروز بودند آمریکا را به عنوان کدخدا به رسمیت می شناختند و در مقابل جریانی که امروز استقلال ملی را با مخاطره مواجه کرده اند و حتی «آب خوردن» و «ازدواج» ما را به تحریم ها و زورگویی های آمریکا گره زده ولی از سوی دیگر دستاوردهای اقتصادی اعجاب آوری را به عنوان کارنامه کاری این دوساله شان تبلیغ و ترویج می کنند هیچ واکنشی نشان نمی دادند و «بی رنگ» و ساکت می ماندند؟
می گویند اگر در تشییع شهدا شعار مرگ بر آمریکا بدهید و از برخی رفتارهای دولتی ها در مذاکرات انتقاد کنید شهدا از از ظرفیت میثاق ملی تهی و به استفاده جناحی تقلیل داده اید. این مصرفی کردن شهدا که بتوان هر کس با هر نیت و انگیزه ای حتی مخالفت با وصایای شهدا را در آن جا داد بزرگترین ظلم به شهید و آرمان شهید است.
اما شهدا فرقان خوبی برای تشخیص صواب و ناصواب ها در عرصه سیاست و استقلال و هویت دینی و ملی امروز ما هستند. مردمی که در روز تشییع شهدای غواص علیه برخی رفتارهای دولتمردان و علیه زورگویی های آمریکا شعار دادند درک خود از شهید و آرمان شهید را فریاد زدند. ممکن است کسانی این درک از شهید را قبول نداشته باشند ولی نادیده گرفتن درک مردم از نسبت شهید و اوضاع سیاسی جامعه شان و مصرفی کردن و« میتینگ سیاسی و جناحی» دانستن واکنش های مردمی در تشییع شهدا حتما خودش سیاسی است.
منیع: «علوم اجتماعی اسلامی»