رییسجمهور در مراسم افتتاحیه نمایشگاه کتاب بار دیگر به موضوع ممیزی کتاب اشاره کرد و گفت: نباید مولف و ناشر را در کوچههای پرپیچ و خم قرار داد.
او همچنین با تاکید بر اینکه اصول ما برای نشر باید کاملا شفاف، روشن و کوتاه باشد اظهار کرد: اگر اینطور نباشد و نظارت ما سلیقهای شود آن وقت چنان میشود که چاپ اول مجاز، چاپ دوم ممنوع، و چاپ سوم مستحب خواهد شد.
به گزارش خبرنگار کتاب ایسنا، مراسم افتتاحیه بیستوهشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با یک ساعت تاخیر، صبح امروز (سهشنبه، 15 اردیبهشتماه) با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی رییسجمهور، عبدالحمید بن منصور الحسنی وزیر اطلاعرسانی عمان (که کشورش میهمان ویژه نمایشگاه امسال است) و علی جنتی – وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی – برپا شد.
در نمایشگاه کتاب امسال حدود 2450 ناشر داخلی در 2160 غرفه شرکت کردهاند. همچنین حدود 300 هزار کتاب داخلی و 165 هزار عنوان کتاب خارجی در نمایشگاه عرضه میشود.
حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی رییسجمهور در آیین افتتاح نمایشگاه کتاب تهران گفت: اگر ما بگوییم انس و افتخار ما به کتاب است و همچنین فرهنگ و ادب و شعر ما نیز از کتاب و بخش بزرگی از دیپلماسی فرهنگی ما از کتاب و بر عهده کتاب است، سخنی به گزاف نگفتهایم.
او افزود: ما دارای آیین و دینی هستیم که معجزه پیامبر (ص) و میراث امامش کتاب (قرآن و نهجالبلاغه) است. همچنین اگر بگوییم افتخار سرزمین و فرهنگ اسلام و ایران ما در شاهکاری چون شاهنامه و تحفهای مثل بوستان و گلستان و در اثری معنوی چون مثنوی معنوی و همچنین در یک اثر گرانبها چون دیوان حافظ جمع شده است، یک واقعیت است و در واقع ما با کتاب با دنیا حرف زدهایم.
روحانی در ادامه با بیان اینکه تمدن ما از طریق کتاب به جهانیان معرفی میشود، اظهار کرد: مگر نه این است که قانون ابن سینای ما در همه دانشگاههای بزرگ و کتابخانههای بزرگ شرق و غرب وجود داشته و محل مراجعه اندیشمندان و دانشمندان بوده است.
رییسجمهور خاطرنشان کرد: منطق ما کتاب است و زبان گویای اسلام ما هم کتاب است، و نه شمشیر، و با کتاب و قرآن و آیات و کلمات پیامبر عظیم الشان (ص) و صحابه بزرگوار واقعیت اسلام برای جهانیان بیشتر نشان داده شده است.
روحانی با بیان اینکه پشتوانه و راه توسعه ما کتاب است گفت: برخی فکر میکنند بین کتاب کاغذی و دنیای دیجیتال یک جدایی وجود دارد و کتاب کاغذی هر روز بیشتر مغلوب میشود و کم کم جای کتاب، موبایل و تبلتها جایگزین خواهد شد. در حالی که اینطور نیست و هیچ چیز جای کتاب را نخواهد گرفت. کتاب مانده است میماند و پایدار خواهد ماند.
او اضافه کرد: مگر میشود خانهای با همهی ابزارهای الکترونیکی که دارد کتابی همچون قرآن مجید و دهها کتاب دینی و صدها کتاب روایی و تاریخی و ادبی در قفسههایش نداشته باشد؟!
روحانی با تاکید بر اینکه ما همه در قبال کتاب وظایفی را بر عهده داریم، اظهار کرد: در این راستا دولت حداقل در زمینه سختافزاری احساس وظیفه میکند تا اینکه بتوانیم تمام مسائل سختافزاری را در اختیار مترجمان، ناشران و فروشگاهها و … قرار دهیم. در زمینه نرمافزاری هم باید کار را سهل و سهلتر کنیم و فضای ما فضای امن و آزادی باشد. البته اصولی همچون احترام به فرهنگ دینی و چارچوب امنیت ملی، منافع ملی، توجه به هویت اسلامی، ملی و دینی باید مورد توجه همگان باشد.
روحانی تاکید کرد: نمیتوان آنچنان دروازهها را باز کرد تا هر خرافهای به نام کتاب در اختیار دیگران قرار گیرد و یا هر سخن افراطی به نام کتاب و یا دین و انقلاب در اختیار نوجوانان و جوانان قرار بگیرد و البته نمیتوان آنچنان سختگیرانه عمل کرد که برای مولف و ناشر هر روز زحمت ایجاد شود و آنها بخواهند در کوچههای پرپیچ و خم وارد شوند.
او با تاکید بر این که اصول ما برای نشر باید کاملا شفاف، روشن و کوتاه باشد اظهار کرد: اگر اینطور نباشد و نظارت ما سلیقهای شود آن وقت چنان میشود که چاپ اول مجاز، چاپ دوم ممنوع و چاپ سوم مستحب خواهد شد. چون هر کس سلیقهای عمل میکند و خدا نکند روزی این گونه مسائل جناحی شود و منافع شخص و گروه و جمع مد نظر قرار بگیرد.
او در ادامه با ابرازخوشحالی از این که نمایشگاه بینالمللی کتاب هر ساله در تهران پررونقتر از گذشته برگزار میشود و همچنین با اشاره به تعداد عناوین کتابها در نمایشگاه اظهار کرد: این که گفته میشود نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در سال گذشته سه میلیون نفر بازدیدکننده داشته جای خوشبختی دارد اما به همین نسبت باید کتابفروشیهای ما در سطح شهر تهران و استانها و روستاها و بخشها پررونق باشد. همینطور کتابخانههای عمومی ما باید مراجعهکننده داشته باشند و اگر کتابخانههای عمومی ما خلوت باشند در واقع ما هنوز در این جهت مشکل داریم و هنوز آشتی کامل با کتاب تحقق پیدا نکرده است.
او با بیان اینکه هم دولت و هم ناشران و هم مردم و جوانان همگی باید بار این مسئولیت را بپذیریم و کتاب را رونق دهیم، اظهار کرد: راهی وجود ندارد مگر آن که کتاب خریدن و کتابخوانی وارد سبک زندگی ما شود و تا اینچنین نشده است ما نمیتوانیم مشکلات را حل کنیم.
روحانی درباره عقیدهی برخی مبنی بر اینکه در اختیار گذاشتن مجانی کتاب، باعث رونق کتابخوانی می شود گفت: معمولا وقتی کتاب را مجانی به کسی دهیم آن شخص کتاب را فقط ورق میزند. باید برای کتاب پول داد تا صفحه صفحه آن را خواند.
او همچنین اظهار کرد: برخی مواقع فلان نهاد پولی دارد و نمیداند چه کند، کتابی را نشر میدهد و مجانی آن را در اختیار افراد قرار میدهد و آمار بالامیرود، اما واقعا آن کتابها خوانده شده است و اصلا چه مقدار از این کتاب تاثیرگذار بوده است؟ ما باید آثار کتاب را در جامعه و اخلاق اجتماعی و در رقابتهای سالم یا خدای نکرده ناسالم بین احزاب، گروهها و جناحها مشاهده کنیم.
رییسجمهور با تاکید بر این که معیار در جامعه ادب، اخلاق، متانت، اعتدال، تدین، کشوردوستی و جامعهدوستی و مردمدوستی است گفت: کتاب خوب کتابی است که با استدلال و ادب همراه باشد، ولو این که به نفع من نباشد. کتابی که با بیادبی همراه است ولو این که به ظاهر با شعار زیبا همراه باشد و باز هم به ظاهر مدافع حق و حقیقت باشد و لحن ناصحیح، توهین و بیادبی داشته باشد در واقع ارزش کتاب را به صفر تنزل میدهد چرا که کتاب خوب یعنی کتاب مستدل و کتابی که با اخلاق و ادب همراه است.
وی گفت: ما باید فضا را برای نویسندگان آمادهتر کنیم و همچنین کاری کنیم که کتاب راحتتر در دسترس باشد.
رییسجمهور با ابراز تاسف از این که در وسایل نقلیه عمومی ما کتابخوانی بسیار کم دیده میشود اظهار کرد: در برخی از کشورهای غربی و شرقی این طور است که یک جوان یک کتاب را دردست میگیرد و آن را در جاهای مختلف دنبال میکند. ما نیز باید به کتاب ایمان بیاوریم و معتقد شویم که کتاب باید وارد زندگی ما شود.
روحانی همچنین اظهار کرد: تا رادیو و تلویزیون و رسانهها و سایتهای ما آنقدر که برای ورزش و ورزشکار و فلان حزب و رییس فلان جناح ارزش قائل میشوند و او را قهرمان میکنند، برای کتاب و مولف کتاب به همان اندازه ارزش قائل نباشند معضلات ما در رشد و توسعه و فرهنگ حل نخواهد شد. ما باید مولفان بزرگ را به عنوان فرهیختگان جامعه و ناشران توانمند را به عنوان بزرگترین مددکاران جامعه بشناسیم در غیر این صورت نمیتوانیم مشکلاتمان را حل و فصل کنیم.
به گزارش ایسنا، رییسجمهور در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که امروز معضلات فراوانی در داخل کشور از مشکلات مادی چون آب و محیط زیست و جاده و ریل و انرژی و امثال آن تا معضلاتی چون آسیبهای اجتماعی و فرهنگی و همچنین معضلات منطقهای و جهانی داریم اظهار کرد: یک بخش از راه حل این معضلات را باید در کتاب ببینیم.
وی گفت: امروز منطقه ما با معضل کشتار، ترور، انفجار و نابودی آثار تمدنی قرنها مواجه شده است. دنیا به معضل منطقهای ما لبخند نزند. فلان کشور اروپایی و آمریکایی برای اینکه سلاح بیشتر به این و آن میفروشد، افتخار نکند. منطقه را ناامن میکنند و کشورهای همدیگر را آن هم ناروا، از هم هراسان و زمینه را برای بازار سلاح فراهم میکنند و افتخار میکنند که میلیاردها دلار یا یورو سلاح را به این کشورها میفروشند.
روحانی در ادامه گفت: نکند بعضی از ناامنی منطقه خوشحالند. اینطور میخواهید صنعت را در دنیا رونق دهید و اشتغال را در کشورهای غربی ایجاد کنید؟ اشتغال کارگران فلان کارخانه اسلحهسازی با کشتار مردم صنعا و دمشق ؟ مردم باید کشته و آثار تمدنی ویران شوند ؟ به ظاهر ائتلاف علیه تروریسم تشکیل میشود اما واقعیت چیست؟ چرا از بمباران بر سر مردم بیگناه و از اختلاف بین مذاهب حمایت میکنید؟ ما شیعه و سنی، ترک و عرب و فارس و کرد و بلوچ قرنها با هم زندگی کردهایم و جنگ و اختلافی نداریم.
رییسجمهور ادامه داد: در همین بازار تهران یا بغداد ، مسیحی و مسلمان و یهودی کنار هم بودند و صبحها به هم سلام میکردند. چرا اختلاف درست کردید و کشتار به پا کردید؟
او افزود: مولفان و ناشران! درد منطقه و درد جامعه امروز و درد جهان معاصر باید مورد توجه قرار بگیرد. ما راهی جز اعتدال و اخلاق و ادب در جامعه نداریم و تا روزی که افراط و افراطیگری و خشونت است، دیگران بر این اسب سوار میشوند و آن همه معضلات برای جامعه ما میآفرینند.
او گفت: دین و انقلاب ما دین و انقلاب کتاب بود و با کتاب نشر پیدا کرد و همه ما امروز این رسالت و وظیفه سنگین و بزرگ را بر دوش داریم که فرهنگ و اخلاق را توسعه دهیم و جوانان و نوجوانانمان را به خواندن کتاب تشویق کنیم.
روحانی با مورد توجه قرار دادن ضرورت احیای زنگ کتابخوانی در مدارس اظهار کرد: من در چند موضع دیگر این موضوع را بیان کردم که تا در مدارس ما زنگ کتابخوانی احیا نشود و تا نوجوانان و جوانان ما در دبستان و دبیرستان با کتاب صمیمی نشوند، معضل کتابخوانی حل نخواهد شد، ما باید از آموزش و پرورش و مساجدمان شروع کنیم و این موضوع را مورد توجه قرار دهیم که کتابخانهها در مساجد در دوران انقلاب پررونق بود.
وی تصریح کرد:همه باید دراین راه تلاش کنیم و بدانیم در این زمان است که کتاب و نشر آن زمان جایگاه واقعی خود را پیدا میکند و اثر آن در جامعه ما تعالی فرهنگی و رشد و توسعه خواهد بود.
همچنین علی جنتی – وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی – در این مراسم گفت: نمایشگاه کتاب را به تشکلهای نشر واگذار میکنیم.
او ضمن خوشامدگویی به فرهیختگان، سفیران و وزیران کشورهای خارجی، کشور میهمان، عمان، و رییسجمهور گفت: خدا را شاکریم که بار دیگر نمایشگاه کتاب را افتتاح میکنیم که در عرصه ملی میدرخشد. نمایشگاه کتاب عرصه درخشندگی فعالان صنعت نشر و کتاب است.
وی ادامه داد: نمایشگاه بینالمللی کتاب همهساله میلیونها نفر را به خود جذب میکند و مستقیم و بی واسطه همه را به هم متصل میکند. این نمایشگاه بهترین راه برای ارتقای صنعت نشر و کتاب به شمار میآید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برپایی این دوره از نمایشگاه را به همت 70 سازمان اجرایی توصیف کرد و گفت: تدارک این دوره از نمایشگاه با کمک شهرداری، نیروی انتظامی، وزارتهای بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، نیرو و دهها سازمان دیگر فراهم شده است.
او درباره کتابهای عرضهشده در بیستوهشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تصریح کرد: در نمایشگاه امسال صدها ناشر خارجی شرکت دارند که 50 درصد عنوانهای آثار آنها غیرتکراری است. همچنین کتابهای این دوره از نمایشگاه نسبت به سال گذشته 20 درصد افزایش داشته است. در این دوره از نمایشگاه شاهد عرضه 160 هزار عنوان کتاب خارجی و 300 هزار عنوان کتاب داخلی هستیم.
جنتی با بیان اینکه نمایشگاه فرصت منحصر به فردی برای بازبینی کتاب است گفت: درواقع نمایشگاه بینالمللی کتاب تالار هماندیشی ملی و تأمل درباره کتاب به شمار میآید که دولت و ملت در آن به گفتوگو میپردازند. یکی از مسائل امروز ما و سالهای اخیر تصدیگری بیش از حد دولت است به همین خاطر در نمایشگاه امسال گام نخست برای واگذاری نمایشگاه به ناشران و تشکلها برداشته شد و بخشهایی از اجرای آن را به تشکلهای نشر واگذار کردیم و در سالهای آینده همه امور را به اهل آن میسپاریم.
وی افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر این باور است که کتاب باید در کتابفروشیها عرضه شود. نمایشگاه کتاب باید محل عرضه کتابهای چاپ اولی باشد و باید امکان بیشتری برای کسب علم و دانش جهان در آن فراهم شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: امسال کشور پادشاهی عمان، پنج رییس نمایشگاههای کتاب دنیا، نویسندگان و فرهیختگان خارجی در این نمایشگاه حضور دارند.
او افزود: حجم بالای جمعیت مراجعهکننده و ضرورت امکانات فرهنگی متناسب با نمایشگاه نیست. امیدواریم فضای مناسبی برای آن پیدا کنیم. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امسال کار بازاندیشی واگذاری اجرای آن به ناشران را آغاز کرده است. امیدواریم نمایشگاه امسال تمرینی برای واگذاری نمایشگاه به بخش خصوصی و ناشران باشد.
جنتی در پایان تاکید کرد: امیدواریم با اهالی نشر و کتاب به بهترین وجه در راستای تحقق اهداف جمهوری اسلامی ایران قدم برداریم. از معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسه نمایشگاههای فرهنگی نیز صمیمانه سپاسگزاریم.
عبدالحمید بن منصور الحسنی – وزیر اطلاعرسانی کشور عمان – نیز در مراسم افتتاحیه نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران گفت: حضور در نمایشگاه کتاب تهران پنجرهای برای تبادل آرا و فرصتی برای نزدیکی و همزیستی گروهها با هم است.
او پس از سلام و درود به رییسجمهور و اهل فرهنگ در سخنانی گفت: از اینکه امروز اینجا هستم و در افتتاح نمایشگاه کتاب حضور دارم خوشحالم و این برای من افتخار بزرگی است. دولت سلطنتی عمان از این استقبال گرم شما از کشور عمان به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب خوشحال است.
او با بیان اینکه امیدوار است مشارکتشان در نمایشگاه کتاب علمی باشد، اظهار کرد: روابط بین کشور ایران و عمان ریشهدار است که امیدواریم این روابط ادامهدار باشد. انشاءالله با تلاش رهبران دو ملت و سعی در امنیت و صلح بین دو کشور، این روابط شکوفاتر شود.
وزیر اطلاعرسانی کشور عمان سپس به همکاریهای مختلف دو کشور در زمینههای سیاسی، تجاری، فرهنگی و مسائل مربوط به انرژی اشاره کرد و گفت: ما همواره آمادگی همکاری در زمینههای مختلف را داشتهایم. از جمله این همکاریها حضور در نمایشگاه کتاب، امضای تفاهمنامه بین خبرگزاریها، همکاری در زمینه رادیو و تلویزیون و همچنین ایجاد صفحه هفتگی ایران در یک روزنامه عمانی است و تلاش میکنیم این همکاریها گستردهتر شود.
او همچنین دیدار سلطان قابوس و حسن روحانی از دو کشور ایران و عمان را از مهمترین همکاریهای دو کشور بیان کرد و گفت: برگزاری نمایشگاه کتاب در گوشه گوشه جهان به تعمیق روابط و نشر فرهنگ در دنیا کمک میکند.
عبدالحمید بن منصور الحسنی گفت: در جهان کنونی که اختلافات و درگیریها جهان را سیاه کرده است به گفتوگو و توافقی که به نفع همه باشد نیاز است و این به وجود نمیآید مگر با نیتی صادق و قوی برای حل معضلات محلی، منطقهای و جهانی.
وزیر اطلاعرسانی عمان با بیان اینکه کشور عمان همواره به دنبال حل مسائل مختلف در کشورهاست و در راستای این فعالیتها با دیگر کشورها رابطه دارد، گفت: در این زمینه کشور عمان با دیدی باز برای نشر فرهنگ اسلامی تلاش میکند. در راستای این سیاست دولت عمان توجه و اهمیت دادن به چنین نمایشگاههایی را در سیاستهای خود دنبال میکند؛ نمایشگاهی که مشارکتکنندگان زیادی در آن حضور دارند.
او افزود: به دلیل استقبال زیادی که هر سال از نمایشگاه کتاب تهران انجام میشود ما در این نمایشگاه حضور پیدا کردیم و با کتابهای متنوعی اینجا آمدهایم. از جمله فعالیتهای ما در اینجا ایجاد گفتوگوها، ارائه نسخههای خطی، فیلمهای مستند و صنایع دستی است.
عبدالحمید بن منصور الحسنی بار دیگر با ابراز خوشحالی از حضور در نمایشگاه کتاب تهران گفت: خوشحالیم که ایران را برای حضور در نمایشگاه کتاب عمان دعوت کنیم.
***
در مراسم افتتاحیه نمایشگاه کتا، ناشران برتر سال 93 به این شرح مورد تقدیر قرار گرفتند:
الف)ناشران بزرگسال بخش خصوصی تهران:
ناشر نمونه: انتشارات مجد
ناشر شایسته تقدیر: انتشارات جامعهنگر
ب) ناشران بزرگسال بخش خصوصی شهرستان
ناشر نمونه: انتشارات نوید شیراز
ج) ناشران کودک و نوجوان بخش خصوصی تهران
ناشر نمونه: انتشارات پیدایش
د) ناشران کودک و نوجوان بخش خصوصی شهرستان
ناشر نمونه: انتشارات براق
ه) ناشران غیرخصوصی تهران و شهرستان
ناشر نمونه: انتخاب نشد
تقدیر از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به دلیل تولید و نشر آثار ویژه نابینایان و گویشهای محلی
و) بخش جنبی
ناشران برگزیده: انتشارات سایان، انتشارات شهرستان ادب، انتشارات دارخوین
به گزارش ایسنا، در متن بیانیه هیات دوران انتخاب ناشر نمونه سال 93 آمده است: «تولید تازههای کتاب در حوزههای تالیف و ترجمه برای گروههای مختلف سنی موثرترین شیوه انتقال افکار و ترویج اندیشهها در جهت آگاهیبخشی، آموزش و ارتقای کیفی دانش عمومی جامعه است.
هر سال همزمان با برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران فرصتی فراهم میشود تا به منظور تشویق و ترغیب ناشران تاثیرگذار در ارتقای کیفی، کمی و توسعه نشر حرفهای، ایجاد خلاقیت، الگوسازی برای انتشار آثار ارزشمند، همچنین مشارکت در اعتلای سطح فرهنگ عمومی جامعه، متناسب با تعاریف شورای عالی انقلاب فرهنگی، از خدمات ناشران نمونه قدردانی شود.
بدین منظور پس از انتشار فراخوان عمومی، آثار و مستندات ناشران متقاضی دریافت شد. در ادامه آثار رسیده توسط یک هیات داوری مرکب از نمایندگان تشکلهای نشر و صاحبنظران حوزه کتاب کودک و بزرگسال مورد داوری قرار گرفت. معیارهای داوری نیز بر مبنای شاخصهای مندرج در آییننامه انتخاب ناشر نمونه سال تبیین شد.
این آییننامه اخیرا بر محور سیاست جدید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر جلب مشارکت و بهرهگیری از تجارب فعالان حوزه نشر و همچنین هدایت نشر کشور به سمت حرفهای شدن بازنگری و روزآمد شده است.
هیات داوری طی چند مرحله آثار متقاضیان را بررسی و امتیازبندی کرده و نهایتا ناشران حائز بالاترین امتیاز را به عنوان ناشر نمونه یا شایسته تقدیر معرفی کرده است. انتخاب چند ناشر از میان خانواده بزرگ نشر به معنی نادیده گرفتن تلاش و همت سایر ناشران نبوده و قدرشناسی از زحمات همه دستاندرکاران نشر بر ما واجب است.
بر اساس این گزارش، هیات داروان انتخاب ناشر نمونه سال 93 عبارتند از: سیدمحمود حسینی، عبدالعظیم فریدون، لطفالله ساغروانی، پژمان رحیمزاده، علیرضا حافظی، محمد سلگی، سیدعباس رضایی، احمد کمالینژاد و همایون امیرزاده.»
بیستوهشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «خواندن، گفتوگو با جهان» از تاریخ 16 تا 26 اردیبهشتماه در مصلای بزرگ امام خمینی (ره) برگزار میشود.