مخالفت روسیه وچین باانتشارگزارش علیه ایران

نستر اوسوریو (Nestor Osorio) سفیر کلمبیا در سازمان ملل که هم اکنون ریاست کمیته تحریم های 1737 را بر عهده دارد، در این جلسه گزارشی از روند اجرای تحریم ها علیه ایران ارائه کرد و سپس اعضا بیانیه هایی در تشریح دیدگاه خود قرائت کردند.

اوسوریو در سخنان خود در این نشست تاکید کرد از ماه ژوئن به این طرف تنها 4 گزارش در مورد احتمال نقض تحریم ها توسط ایران دریافت کرده است.

در ادامه این جلسه سوزان رایس سفیر امریکا در سازمان ملل از اینکه همچنان گزارش نهایی این کمیته منتشر نشده ابراز تاسف کرد.

روسیه و چین با تاکید بر اینکه این گزارش بر مبنای یافته های خیالی و حدس و گمان است از انتشار آن جلوگیری کرده اند.

این جلسه بدون هیچ نتیجه مشخصی پایان یافت.

* متن کامل سخنان سوزان رایس

آقای رئیس سپاسگزارم، سفیر اوساریو، به خاطر گزارشتان از شما تشکر می کنم.

ما در یک مقطع حساس از تلاشهای این شورا برای مقابله با تهدید ناشی از فعالیت های غیر قانونی هسته ای ایران دیدار می کنیم.

از هنگامی که ما آخرین بار نشستی داشتیم، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی(IAEA) گزارش محکوم کننده ای پیرامون موقعیت ایران در رابطه با اجرای تدابیر ایمنی مربوط به موافقتنامۀ پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای آن کشور و پاسخش به قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد در ارتباط با ایران ارائه کرده است.  نتیجه گیری گزارش این بود که ایران همچنان در حال سرپیچی از انجام الزامات بین المللی هسته ای خود قرار دارد – و این گزارش بر انبوه مدارکی که از تلاش ایران در گمراه کردن جامعۀ بین المللی نسبت به فعالیت های هسته ای و مقاصد هسته ای خود حکایت دارد، افزوده شد.

آنچه حتی موجب نگرانی بزرگتری است این است که این گزارش به مسئله ای که در کانون نگرانی های جامعۀ بین المللی قرار دارد پرداخت: آیا ایران در گذشته فعالیتهایی در زمینۀ تولید یک سلاح هسته ای داشته است و هنوز به این فعالیتها ادامه می دهد؟  گزارش با صراحت می گوید: اطلاعات IAEA حاکی از آن است که ایران به فعالیت هایی — نقل قول می کنم — “در ارتباط با تولید یک وسیلۀ انفجاری هسته ای”  مبادرت ورزیده است. افزوده بر این گزارش تصریح می کند “که پیش از پایان سال 2003، این فعالیت ها در محدودۀ یک برنامۀ منظم انجام گرفته و پاره  ای از فعالیتها ممکن است هنوز ادامه داشته باشد.”

من میل دارم توجه شورا را به تحول اضطراب آور دیگری جلب کنم – قصد اعلام شدۀ ایران توسط خود آن کشور دایر بر آغاز غنی سازی زیرزمینی در تأسیسات قم، شاید بزودی در همین ماه.  این همان تأسیساتی است که ایران آن را از جامعۀ بین المللی تا هنگامی که جامعه خود موفق به کشف آن شد، پنهان ساخت. اکنون ایران قصد دارد در قم تولید تحریک آمیز اورانیوم غنی شده خود را با غلظتی نزدیک به 20 درصد تقویت کند. این موضوعی نگران کننده است، زیرا ایران را به  طرز چشمگیری به توانایی تولید اورانیوم با درجۀ غنای بسیار بالا نزدیکتر می کند. تا کنون ایران هیچ دلیل منطقی برای تولید اورانیوم غنی شده باغلظت نزدیک به 20 درصد ارائه نکرده است. ایران هم اکنون سوخت کافی برای تغذیۀ رآکتور پژوهشی تهران تا چهارسال دیگر در اختیار دارد و رهبران ایرانی نیزتا کنون چنین تولیدی را “غیر اقتصادی” توصیف کرده اند.

تصمیم شورای حکام IAEA به توبیخ ایران در ماه گذشته بار دیگر دیدگاه قاطع جامعۀ بین المللی را دایر بر غیر قابل قبول بودن فعالیتهای هسته ای ایران به معرض نمایش گذاشت.

بنا بر این شورا باید کوششهای خود را برای اجرای تحریم هایی که تاکنون برقرار شده است دو برابر سازد. به اجرا گذاشتن کامل این تدابیر به ایران نشان خواهد داد که باید برای فریبکاری خود بهایی بپردازد. اجرای کامل تحریم ها همچنین می تواند موجب کند شدن پیشرفت هسته ای ایران شود و فرصتی برای فیصلۀ این بحران از راه های دیپلماتیک دراختیار ما بگذارد.

کمیتۀ 1737 و هیئت کارشناسان برای پیش بردن این کوشش دارای نقش اساسی هستند. این نهادها باید به طور مؤثر – و استوار- تلاششان را در جهت انجام رسالتها و برنامه های کار خود ادامه دهند. کمیته باید تلاشهای نیرومندتری در جهت به کاربستن توصیه های هیئت کارشناسان، از جمله انتشارجزئیات مربوط به تذکارهای گروه مساعدت بین المللی برای این که اعضاء به تعهداتشان عمل کنند، به خرج دهد. هیئت باید به تحقیق پیرامون نقض تحریم ها و ارتقاء آگاهی بین المللی دربارۀ تحریم هایی که ما برقرار کرده ایم ادامه دهد.

ایالات متحده مایل است مراتب قدردانی خود را از کار اخیر هیئت، مشتمل بر گزارش میان دورای و گزارش اخیر آن دربارۀ فعالیت ایران در زمینۀ پرتاب سفینه به فضا، که در هر دو طرح با موشکهای بالستیک قادر به حمل سلاح های هسته ای و پرتابهایی با بهره گیری از  فن آوری موشکهای بالستیک در نقض قطعنامۀ 1929 (2010) ارتباط پیدا می کند،ابراز دارد. کمیته باید این گزارشها را بدقت مورد بازنگری قرار دهد و در پاسخ دست به اقدام بزند. کمیته همچنین به منظور پاسخ به نقض تحریم ها و اشخاص تحریم کننده، از طریق معرفی نقض کنندگان برای این که هدف تحریم قرار گیرند، به اقدام بیشتری دست زند. قطعنامۀ 1929 (210) کمیته را موظف می سازد که به طور موٍثر به این موارد نقض واکنش نشان دهد؛ قطعنامه های 1803 (2008) و 1929 (2010) مقرر می دارند که کمیته به معرفی افراد و نهادهای بیشتری که به فرار از تحریم ها یا نقض قطعنامه های  شورای امنیت سازمان ملل متحد  کمک کرده اند، مبادرت ورزد. معرفی های جدید چنین افراد و نهادهایی علامتی نیرومند از تعهد کمیته به اجرای قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد به نمایش می گذارد.

دولت من ازاین بابت که گزارش نهایی هیئت به خاطر اعتراضات مستمر دو عضو این شورا هنوز به طور وسیع تری در میان اعضای سازمان ملل توزیع نشده است به طور جدی احساس نگرانی می کند.  این یک قصور وحشتناک از نظر شفاف سازی است. همانگونه که من پیش از این هم اعلام داشته ام، این گزارش باید هرچه زودتر در دسترس اعضای سازمان ملل قرار گیرد، زیرا در آن اطلاعات و نیز بهترین شیوۀ کاری که می تواند به کشورها در عمل به الزاماتشان یاری دهد برجسته شده است. زمان دستیابی به یک راه حل سریع برای این بن بست به منظور انتشار گزارش فرا رسیده است.

آقای رئیس، تحریم ها تنها وسیله ای برای رسیدن به هدف هستند. هدف نهایی ما حصول اطمینان از اجرای کامل الزامات بین المللی ایران توسط آن کشور و برداشتن گامهای لازم برای فیصله دادن به مسائل باقی مانده است. در برابر فریبکاری و ناسازگاری ایران، جامعۀ بین المللی باید با یک صدا صحبت کند و این نکته را روشن سازد که اقدامات ایران صلح و امنیت بین المللی را به مخاطره می اندازد و تنها سود آن منزوی ساختن هرچه بیشتر رژیم است.

تا آنجا که موضوع به سیاست ما در برابر برنامۀ هسته ای ایران مربوط می شود، پرزیدنت اوباما با صراحت سخن گفته است. او اعلام داشته است: “جای هیچ شکی نباید باقی بماند که ایالات متحده و جامعۀ بین المللی به بازداشتن ایران از دستیابی به سلاح های هسته ای مصمم هستند.” فعالیتهای هسته ای ایران و خطر ناشی از آن – یکی از بزرگترین چالشهایی است که پیش روی ما قرارد دارد.

سپاسگزارم آقای رئیس

* خلاصه بیانیه وانگ مین معاون نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد

مسئله هسته ای ایران را فقط می توان از طریق گفتگو و مذاکره حل و فصل کرد. در حال حاضر، اوضاع در منطقه خاورمیانه دستخوش تغییراتی جدی و عمیق است. با توجه به چنین زمینه ای، بسیار مهم است که همه طرف ها به دنبال راه حلی مناسب برای مسئله هسته ای ایران از طریق گفتگو و مذاکرات باشند، صلح و ثبات را در خاورمیانه حفظ کنند و از ناآرامی ها بیشتر در این منطقه اجتناب کنند. چین معتقد است همه طرف های مربوطه تعهداتی برای اجرای دقیق و جدی قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد دارند. با این حال، تحریم ها اهداف نهایی این قطعنامه ها نیستند. ما امیدواریم همه طرف ها از این فرصت استفاده و به گونه ای مسئولانه برای حفظ صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه و نظام بین المللی منع گسترش تسلیحات هسته ای به منظور تقویت هر چه بیشتر تلاش های دیپلماتیک عمل کنند و همچنین پیشرفتی اساسی را در همکاری بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی خواستار شوند. چین معتقد است تا زمانی که همه طرف ها دیدگاهی راهبردی اتخاذ کرده، فعالانه تدابیری را به شیوه ای انعطاف پذیر اتخاذ کنند و عوامل مثبت را در نظر بگیرند، پیشرفت در مذاکرات و گفت وگوها حاصل خواهد شد.

* خلاصه بیانیه نواف سلام، معاون نماینده انگلیس در سازمان ملل

ایران به دنبال کسب توانایی های تولید تسلیحات هسته ای است. ایران می گوید که این کشور خواستار یک برنامه هسته ای صلح آمیز است اما واقعیت ها چنین چیزی را تائید نمی کنند. رد توافقنامه ای که برای ارائه ی سوخت قابل اتکا (به ایران) جهت مصارف غیرنظامی طراحی شده بود و نیز رد دیگر مشوق ها در کنار مدرک اژانس بین المللی انرژی اتمی ما را فقط به یک نتیجه هدایت می کند: ایران مصمم به تولید توانایی های تسلیحات هسته ای است. اکنون بیش از همیشه راهبرد دو مسیره برای فشار به ایران و تماس با این کشور ضروری است. تحریم ها ابزاری کلیدی به منظور متقاعد کردن ایران برای تماس جدی با دیگران در پای میز مذاکره است.