از هر زاویه و با هر نگاهی به تصاویر منتشر شده در خبرگزاریهای سراسر جهان از تظاهرات روز گذشته پاریس نگاه بیندازیم نمیتوانیم نسبت به وحدت افکار میان «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر اسرائیل و دیگر سران اروپایی خوشبین باشیم.
روز گذشته (یکشنبه) سران بیش از 40 کشور جهان از جمله نخستوزیر انگلیس، صدراعظم آلمان، رئیس دولت خودگردان فلسطین، پادشاه اردن و همسرش، نخستوزیر تونس، وزیر امورخارجه مصر، وزیر امورخارجه مراکش، نخستوزیر ترکیه، رئیسجمهوری اوکراین، رئیسجمهوری مالی، نخستوزیر ایتالیا، نخستوزیر اسپانیا و برخی دیگر از مقامهای سیاسی و دیپلماتیک در محل تظاهرات ضدتروریسم در پاریس حضور یافتند تا به نوعی با بازماندگان قربانیان حوادث اخیر فرانسه ابراز همدردری کنند.
دلهای اروپا منفک، دستها در دست هم
دست مقامهای عالیرتبه به ظاهر در دست هم بود ولی به هیچ عنوان نمیتوان از تصاویر موجود همفکری و اتحاد دریافت کرد. از سویی «فرانسوا اولاند» رئیسجمهوری فرانسه قرار دارد که همراه با «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان با یکدیگر گام برمیدارند و از سوی دیگر نتانیاهو را میبینیم که بیتوجه به آنچه رخ داده و شاید هم واهمه از واکنش غیرمنتظره اولاند با مقداری فاصله در حال حرکت است.
در صفحه شطرنجی که روز گذشته چیده شده بود، میتوان مهرههای سفید و سیاه را به راحتی از هم تمیز داد. از سویی اولاند قرار دارد که سربازانی همچون «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان، نخستوزیر ایتالیا و نماینده سیاسی سوئد را در کنار خود میبیند و از سوی دیگر نتانیاهویی قرار دارد که جز محافظش و نماینده کشوری آفریقایی سرباز شاخصی در اطرافش مشاهده نمیشود. فضای غالب بر روابط دیپلماتیک کنونی بیشباهت به این صفحه شطرنج نیست.
موجی که دولت سوئد در به رسمیت شناختن دولت فلسطینی به راه انداخت، اسپانیا و انگلیس را نیز مجاب کرد تا طرحهای مشابهی را به پارلمان ببرند و تصویب کنند. این موج با به رسمیت شناختن دولت فلسطینی (هرچند به صورت نمادین) به وسیله مجلس ملی و سنای فرانسه شدت یافت تا اینکه مشاهده میکنیم اکنون حدود 130 کشور جهان از به رسمیت شناخته شدن دولت فلسطینی (بیشتر در جبهه داخلی) حمایت میکنند. مهره دیگر فرانسه در صحنه دیپلماتیک، ایتالیا است. دولت ایتالیا دیگر نه در زمین اسرائیل بلکه در فضای حاکم بر زمین فرانسه بازی میکند. هنوز 24 ساعت از پایان یافتن تظاهرات در پاریس نگذشته است که پارلمان ایتالیا اعلام میکند تصمیم دارد تا طرح به رسمیت شناختن دولت فلسطینی را در شانزدهم ژانویه (26 دی) بررسی کند.
همانگونه که گفته شد، سوئد از پیشقراولان عرصه حمایت از دولت فلسطینی است. سوئد که دولت فلسطین را به طور رسمی به رسمیت شناخت، نخستین دولت در اتحادیه اروپا نام گرفت که تصمیمی چنین مهم اتخاذ کرد. در این میان تنها دولت آلمان است که همچنان نسبت به این موضوع انتقاد میکند. گرچه مرکل همچنان معتقد است میتوان دو دولت اسرائیل و فلسطین را در کنار یکدیگر به رسمیت شناخت.
نتانیاهو بوی خون میدهد
حضور نتانیاهو در تظاهرات پاریس بلافاصله با موجی از انتقادات کاربران در شبکههای اجتماعی سراسر جهان مواجه شد. کاریکارتورهایی که در فضای مجازی منتشر و بازنشر میشود تنها گویای این نکته است که دست نتانیاهو و همفکرانش برای جهانیان رو شده است و هیچکس ظاهر عوامفریبانه نتانیاهو را در «مبارزه علیه تروریسم» نمیپسندد. دیگر نه کاربرانی از آسیا، نه کاربرانی مسلمان و نه کاربرانی از فلسطین و ایران و لبنان، بلکه کاربری در قلب اروپا کاریکاتور نتانیاهو را در حالی ترسیم میکنند که کت و شلوارش به خون بیگناهان آلوده شده است.
تظاهرات روز گذشته پاریس محلی بود برای بازیابی خاطرات، اما نه خاطراتی از قدرتنمایی سران اروپایی، نه خاطراتی از همپیمانی مقامهای اروپایی با اسرائیل، نه خاطراتی از تانکهای مرکاوا و نه خاطراتی از جنس گنبد آهنین. روز گذشته و در تظاهراتی که میلیونها فرانسوی در آن شرکت کردند میشد خاطرات تلخ جنگ 51 روزه در غزه را مشاهده کرد، میشد نگاه نفرتانگیز «محمود عباس»، «اولاند» و دیگر مقامهای اروپایی در واکنش به حضور نخستوزیر اسرائیل را درک کرد، میشد خاطرات موشکباران کرانه باختری و نوار غزه که به کشته و زخمی شدن بیش از دو هزار نفر از زنان، کودکان و غیرنظامیان منجر شد را به یاد آورد.
حضور مهمانی ناخوانده
درست است که میگویند مراسم همدردی با بازماندگان حوادث اخیر پاریس که به دعوت «فرانسوا اولاند» رئیسجمهوری این کشور برگزار شد، مهمانی ناخواسته همچون «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر اسرائیل داشت.
بازخوانی منابع خبری نشان میدهد پس از آنکه دولت فرانسه دعوتنامههایی برای رهبران جهان ارسال کرد که این رهبران در راهپیمایی پاریس شرکت کنند، «جک آدیبرت» مشاور امنیت ملی اولاند با همتای اسرائیلی خود تماس گرفت و به وی اعلام کرد که رئیسجمهوری فرانسه تمایل ندارد تا نتانیاهو در این راهپیمایی شرکت کند. دولت فرانسه نمیخواست که به نتانیاهو فرصت داده شود تا با سوءاستفاده از این مراسم، مجددا درباره یهودیان فرانسه صحبت و اقدامات خود در حمله به فلسطینیها را توجیه کند. دولت فرانسه میخواست که این راهپیمایی، نمایشی علیه تروریسم باشد و نه کارزاری تبلیغاتی برای توجیه حملات تروریستی اسرائیل علیه فلسطینیان.
باوجود اینکه نتانیاهو در ابتدا پذیرفت، ولی به ناگاه مقامهای اسرائیلی شنبه شب اعلام کردند که نتانیاهو برای شرکت در مراسم قرار است راهی پاریس شود.
نتانیاهو در مراسم حاضر شد و روزنامه اسرائیلی «هاآرتص» امروز دوشنبه درباره بازتاب این اقدام غیرمنتظره، یا بهتر بگویم سفر دعوت نشده، اینگونه نوشت: عصبانیت اولاند از نتانیاهو به خوبی در طول راهپیمایی روز گذشته دیده میشد. اولاند مصمم بود تا به نتانیاهو بفهماند که از این اقدام خودسرانه وی به شدت ناراحت است، به همین دلیل زمانی که نتانیاهو برای سخنرانی انتهای مراسم از سن بالا رفت، اولاند بهسرعت محل برگزاری مراسم را ترک کرد تا به نخستوزیر اسرائیل بفهماند که اقدام وی بیپاسخ نخواهد ماند.
گزارش: مجتبی اسماعیلی